Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 6, JUNI 2021

Angie Thomas: De roos uit het beton

door Henk van Viegen

14+ - Een zo op het oog zelfbewuste zwarte jongeman kijkt ons aan op de cover. Het hoofdpersonage, de 17-jarige Maverick, doet er wel enige tijd over om te bepalen wie hij eigenlijk is, en ook: wie hij wil zijn. Net als The Hate U give, het daverende debuut van Angie Thomas, een succes dat verhevigd werd door de gelijknamige film, gaat De roos uit het beton over de coming of age en de identiteit van zwarte mensen. Thomas is niet de enige Noord-Amerikaanse schrijfster die op dit moment de Black Lives Matter-beweging in beeld houdt, hetzelfde doet Jason Reynolds. Ze hebben met elkaar gemeen dat ze oog hebben voor het positieve. Hun hoofdpersonen laten zien hoe je je leven op de rails kunt krijgen, daarbij geholpen door een paar stevige helpers. Hun aanpak leunt in het algemeen sterk op de boodschap. In dit geval is die, via de titel, helder als glas:    

‘Net als rozen [zegt buurman Wyatt] ‘zijn wij ook beter af zonder dingen die slecht voor ons zijn. Als je de roos wilt laten bloeien, moet je hem snoeien’.
 
Niet gemakkelijk voor iemand die opgroeit in een tamelijk kansarme buurt.  
 
Maverick wordt vader als hij nog een tiener is, na troostseks met de wispelturige Iesha toen het (tijdelijk) uit was met Lisa. Aangezien Maverick zijn verantwoordelijkheid neemt, krijgt hij het ineens waanzinnig druk. Hij zit in de examenklas, zijn moeder en hij hebben het moeilijk in financieel opzicht. Moeder heeft twee baantjes, Maverick bezorgt ‘officieel’ wat softdrugs hier en daar, maar stiekem ook het hardere werk. In zijn buurt, Garden High, ook het decor van Thomas’ eerste twee boeken, is dat overigens niks bijzonders, integendeel.
 
Die geheime verkoop brengt risico’s met zich mee (woede van de leiders), maar het geeft wel financiële ruimte. Maverick kan er ook merkkleding van kopen, een noodzaak om op school niet de loser te zijn. Om de aandacht af te leiden van zijn criminele activiteiten neemt hij ook een baantje aan bij zijn buurman Wyatt (in diens winkel en in de tuin). En dan moet hij dus ook nog voor zijn zoon zorgen, die in het begin niet van plan is door te slapen. Tot onvrede van zijn beste vriend King stapt hij uit de drugsleveranties. Maar dan wordt zijn neef Dré dood geschoten. Maverick is vast van plan de moordenaar te vinden, en die ook te doden. Daarmee zou hij zijn vader achternagaan, die voor jaren en jaren in de gevangenis zit. Het al ingewikkelde plaatje wordt dat nog meer als hij nóg een keer vader wordt, deze keer het gevolg van liefdevolle, maar onveilige seks met Lisa.
 
Even lijkt het erop dat Maverick kansloos gaat afglijden: zakken voor zijn examen, blijvend in financiële moeilijkheden, wellicht naar de gevangenis, terug naar de drugsscene. Maar een legertje helpers voorkomt bijna alle ellende. In de eerste plaats is daar zijn geweldige moeder, die hem op de belangrijke momenten subtiel laat zien wat de goeie beslissing is. Dré, die hem uit de scene haalt en aan een baantje helpt. Buurvrouw Wyatt die voor Seven zorgt en haar man die hem aan het werk houdt en een paar keer Mavericks vrij gesloten innerlijk weet open te breken, bijzonder bij een stoere, zwarte jongen. Dan zijn er Mavericks grote liefde, Lisa en, verrassend, ook zijn vader.  
 
Alles bij elkaar een tamelijk traditioneel jeugdboek, ook stilistisch valt er niet veel te halen. Het boek leest snel, mede dankzij het grote aandeel dialogen, en geeft de lezer niet veel te doen op het punt van gevoelens en gedachten. Het interessante ervan zit ’m in de goed gedoseerde aandacht voor de positie en de identiteit van de zwarte. Maverick voelt zich waardeloos omdat hij eigenlijk het cliché is van wat de wereld van een zwarte jongen verwacht: een kind maken terwijl je zelf nog een kind bent. Op andere plekken verheugt Maverick zich over het feit dat er uitsluitend zwarte mensen aan het werk zijn (bij de dokter) of studeren (op de campus van de universiteit waar Lisa heen wil). Als Maverick de auto van zijn moeder leent, drukt ze hem op het hart niet in het donker te rijden en anderszins de politie aanleiding te geven hem aan te houden. Een motief dat ook al voorkwam in The Hate U give, daar is het Maverick die het tegen zijn dochter zegt. Meneer Wyatt wijst Maverick erop dat hij uit zijn denkpatronen en die van anderen moet stappen, vooral dat zwarte mannen stoer moeten zijn en geen gevoelens zouden (mogen) hebben.  
 
In het dankwoord geeft Angie Thomas aan waarom dit boek over wat aan The Hate U Give vooraf ging, er ook moest komen: het sterke portret van Maverick in de film smeekte er gewoon om. Maverick is de vader van het hoofdpersonage Starr in The Hate U give, waarin de (onnodige) dood van een zwarte jongen door een witte politieman de centrale gebeurtenis is. Aan het eind van De roos uit het beton zit Starr nog in de buik van haar moeder Lisa. Maar Maverick weet al welke prachtige naam hun dochter gaat krijgen, net zo betekenisvol als die van zijn zoon Seven.
 
Angie Thomas: De roos uit het beton, Moon, Amsterdam 2021, 316. ISBN 9789048858880. Vertaling van Concrete Rose door Aimee Warmerdam. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri