Vertaald proza

BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2024

Yoko Ogawa: Hotel Iris

door Jo Vanderwegen

Voor liefhebbers van (Japanse) literatuur is Yoko Ogawa een vaste waarde. Regelmatig verschijnen er immers vertalingen van haar werk, hoewel die slechts een klein deel van haar zeer omvangrijke oeuvre van meer dan vijftig boektitels omvatten. Met Hotel Iris kiest uitgeverij Cossee voor een wat ouder werk – het boek zag immers in 1996 het daglicht. Op dat moment stond Ogawa nog aan het begin van haar carrière: ze was amper acht jaar aan de slag als schrijfster. Maar omdat haar werktempo zo ijzingwekkend hoog ligt, betekent dat wel dat ze op dat ogenblik al een dozijn romans had gepubliceerd. Hotel Iris is weliswaar niet zo’n gepolijste Ogawa als later werk (bijvoorbeeld het eerder besproken Het onvergetelijke jaar van Tomoko), maar haar thema’s en stijl zijn wél duidelijk herkenbaar.  

Het verhaal van Hotel Iris plaatst de zeventienjarige Mari centraal. Ze is de dochter van een tirannieke en ambitieuze hoteleigenares, die enkel en alleen oog heeft voor de zakelijke kant. Op bevel van haar moeder moet Mari stoppen met de school en voltijds komen helpen in het hotel. Het mag duidelijk zijn dat Mari geen gelukkige jeugd heeft: haar vader overleed al toen ze acht jaar was, en de verhouding met haar moeder blijft verstoken van alle affectie. Contact met leeftijdsgenoten lijkt Mari ook niet te hebben. Op een dag wandelt Mari rond in het kustplaatsje waar ze woont en herkent een oudere man, die enkele weken eerder te gast was in het hotel en daar een scène maakte. Ze besluit hem uit nieuwsgierigheid te volgen. Het onvermijdelijke gebeurt, en de mysterieuze man knoopt contact aan met Mari. Aanvankelijk weet ze de vriendschapsrelatie met de bijna veertig jaar oudere man – een vertaler Russisch – verborgen te houden, maar wanneer de verhouding passioneler wordt, duiken natuurlijk allerlei moeilijkheden op.
 
De eerste helft van het boek zet de lezer op het verkeerde been. De personages zijn ééndimensionaal, haast cartoonesk. De handelingen kabbelen voort, en het verhaal lijkt zich bijzonder clichématig te ontwikkelen. Het beruchte Histoire d’O springt natuurlijk meteen in gedachten. Is het Ogawa dan enkel te doen om daar een Japanse draai aan te geven? Gelukkig neemt Hotel Iris ruim over de helft een frisse wending, waarover niets onthuld kan worden om het leesplezier niet te vergallen. In elk geval krijgt het verhaal als bij toverslag meer diepgang en nuance. Ogawa geeft de lezer eindelijk de kans om de relaties tussen sommige personages beter te begrijpen. Daarmee kan Hotel Iris uiteindelijk tóch verrassen. De roman blijft ambigu genoeg. Was alles slechts een nare droom? Zijn er in werkelijkheid andere dingen gebeurd dan verteld?
 
Op literair vlak blijft de vraag of de contrastwerking tussen het eerste en het tweede deel te maken heeft met een zwakte, dan wel met een beoogd effect. In de eerste helft van Hotel Iris blijft de motivatie van de hoofdpersonages problematisch onduidelijk en loopt het verteltempo onregelmatig. Het tweede deel kent die euvels niet. Vermoedelijk gaat het om een bewust gezochte uitwerking met als doel de lezer te misleiden, want dat is wel een beetje een handelsmerk van Ogawa. Ook andere elementen zoals bijvoorbeeld de aandacht voor de psychologische component, intermenselijke gewelddadigheid en relaties tussen vrouwen en mannen met een groot leeftijdsverschil zijn thema’s die de Japanse schrijfster graag aankaart. Wat er ook van zij: Yoko Ogawa neemt een lange aanloop om dan, ver voorbij de tweede helft, alles zoals vuurwerk te laten exploderen.
 
Yoko Ogawa: Hotel Iris, Cossee, Amsterdam 2024. 256 p. ISBN 9789464521665. Vertaling van Hoteru Airisu door Luk Van Haute. Distributie Pelckmans Uitgevers

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

Dius

Stefan Hertmans

Kruisende lijnen

Junichiro Tanizaki

Memoires van een kip. Een Palestijnse fabel

Ishaq Musa Al-Husseini

We moeten ‘misschien’ blijven denken

Esther Jansma

Wij van de Ripetta

Thomas Lieske

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

De wens, of Het ware verhaal van Titi en Tony

Tereza Horvathova , Michaela Kukovicova (ill.)

Het is rood en rond…

Jan Jutte

Ludas en Bontje

Jan Paul Schutten, Sanne te Loo (ill.)

Wie heeft Steef opgegeten?

Susannah Lloyd, Kate Hindley (ill.)

Wij, ervoor en erna

Jenny Valentine

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri