Nederlands proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2025

Thomas Heerma van Voss: Het Baltisch station. Een treinreis

door Lisanne Vroomen

In de trein tussen Nijmegen en Arnhem sla ik een dun boekje open. Het is deel 7 van de reeks Spoorslag, een reeks uitgegeven door Ambo/Anthos waarin bekende schrijvers hun lezers meenemen op een treinreis. Al eerder verschenen er boeken van onder andere Sien Volders (Bij twijfel altijd noord), Emy Koopman (Kindertrein uit Boedapest) en Sholel Rezazadeh (De wind vindt altijd zijn weg) in deze serie. Het boek waar ik mijn treinreis mee door zal brengen is Het Baltisch station van Thomas Heerma van Voss.
 
Dit verhaal gaat over de hoofdpersoon Thomas die een treinreis gaat maken naar de Estse hoofdstad Talinn. Een bevriende Estse kinderboekenschrijfster raadt het hem af. De reis is met het vliegtuig immers maar drie uur. Daarbij zijn de spoorwegen aangelegd in de tijd van de Sovjet-Unie en niet te vertrouwen, volgens haar. Thomas houdt echter vast aan zijn plan: zelfs de bus vindt hij geen optie.
 
Onderweg houdt hij een tussenstop in Polen om tijd door te brengen met zijn jeugdvriend Tom. Ze hebben elkaar leren kennen via het hiphopforum HelemaalLeip en toen Thomas op zijn 17de een eigen hiphopsite startte werd Tom zijn redacteur. Nog steeds stuurt Thomas zijn teksten naar Tom, die nu met zijn vrouw in Polen woont. De twee mannen hebben ondanks de afstand contact gehouden, maar als ze elkaar in het echt zien, blijkt het toch lastig om gespreksonderwerpen te vinden. Zo verschuift het onderwerp van treinreizen naar vriendschappen en menselijke relaties.
 
Dat onderwerp speelt ook op een andere manier een rol. De relatie tussen Thomas en zijn vriendin L. is recent uitgegaan. Thomas reist nu terug naar de stad waar ze ooit samen een vakantie hebben doorgebracht. Zo leidt de reis aan de ene kant naar bespiegelingen over die vakantie, terwijl het aan de andere kant een vlucht is waarbij hij zich met elke trein verder bij L. vandaan begeeft.
 
Na zijn stop in Polen gaat Thomas’ treinreis weer verder, alhoewel zijn route bij loketbedienden tot gefronste wenkbrauwen leidt. Ze raden aan de bus te nemen, maar hij blijft stug vasthouden aan zijn voornemen om per trein te reizen, zelfs als dat betekent dat hij om 5 uur ’s nachts moet vertrekken. Maar ook op dit punt gaat het verhaal over meer dan reizen, met onderwerpen als grenzen en de dreiging van oorlog die in de Baltische staten voelbaar is.
 
Bij de grens tussen Polen en Litouwen moet Thomas samen met de andere reizigers de trein verlaten. Er ligt hier Russisch spoor en dat is breder dan het Europese spoor. De Poolse trein kan dus niet verder en keert terug naar Krakau. Een groepje reizigers blijft achter om te wachten op een Litouwse trein. De rails markeren zo het einde van het ene en het begin van het andere land. Thomas denkt: ‘Het lijkt een grensovergang die het willekeurige van grenzen wil benadrukken, die wil aantonen dat het raar is dat iemand dat ooit heeft bedacht: hier stopt de ene wereld, daar begint de volgende.’
 
Al met al is Het Baltisch station een aardig boekje over een avontuurlijke treinreis, terwijl er ook andere thema’s worden aangesneden zoals vriendschappen, relatie en grenzen. Maar eigenlijk is het verhaal te kort om die thema’s verder uit te diepen en blijft de lezer op zijn honger zitten.
 
Thomas Heerma van Voss: Het Baltisch station. Een treinreis, Ambo/Anthos, Amsterdam 2024, 84 p. ISBN 9789026363771. Distributie VBK België

deze pagina printen of opslaan