Vertaald proza

BOEKEN NR. 1, SEPTEMBER 2015

Jocelyne Saucier: Het regende vogels

door Kris van Zeghbroeck

Begin twintigste eeuw werd het noorden van de Canadese staat Ontario geteisterd door bosbranden waarvan de vlammen zo hoog reikten dat het ‘vogels regende’, zoals een van de overlevenden het haast poëtisch uitdrukte in Jocelyne Sauciers Het regende vogels. Bosbranden als de grote brand van Matheson (de moordadigste van een reeks branden tussen 1911 en 1922) stonden voor een groot menselijk verlies dat gevat werd in verhalen en legenden. Motor achter deze roman is een anonieme jongbejaarde fotografe/verteller die met een oude camera portretten maakt van de overlevenden uit die periode en hun getuigenis opschrijft. Wanneer ze op zoek is naar de legendarische Ted Boychuck, die als jongen dagenlang door het geblakerde landschap zwierf, ontdekt ze diep in de bossen een kleine gemeenschap van mensen die in alle vrijheid buiten de maatschappij leven. De recent overleden Boychuck had de intussen hoogbejaarden Charlie en Tom onderdak bezorgd op zijn land, logistiek gesteund door de veel jongere Bruno en Steve die een cannabisplantage runden in het bos, waarmee de bejaarde gemeenschap financieel ondersteund werd. Het overlijden van Ted bracht een gigantische hoeveelheid duistere schilderijen aan het licht waarin hij tot aan zijn dood het trauma van de grote brand verwerkte. Wanneer Marie Desneige, de hoogbejaarde tante van Bruno die haar hele leven in een gesticht opgesloten zat, Charlie en Tom vervoegt, worden de oude cynische knarren, voortdurend met één oog op een langverwachte dood, opeens vervuld van energie en levenslust. Met een raak oog weet Marie de schilderijen van Ted te duiden, terwijl de fotografe (herdoopt tot Ange-Aimée naar Maries enige vriendin in het gesticht) de schilderijen catalogiseert voor een tentoonstelling over de grote bosbranden.  
Liefde staat centraal in dit boek, zoals de vermeende liefdesgeschiedenissen tijdens de grote bosbranden en die van de jonge Ted in het bijzonder, op zoek in het dode landschap naar zijn grote liefde die op late leeftijd het pad van de fotografe kruiste. Maar liefde en dood blijven met elkaar verbonden: Charlie en Marie beleven hun Blue Lagoon-moment in het hoge Noorden, terwijl Tom zich op zijn dood voorbereidt met het zoutvaatje strychine dat al sinds jaren boven zijn bed klaar staat: ‘Vrijheid is zelf kiezen hoe je wilt leven.’ / ‘En hoe je wilt sterven.’
Met Het regende vogels brengt Jocelyne Saucier een subtiel, poëtisch verhaal en een in geschiedenis gevatte parabel over vrijheid en overleven door onderlinge afhankelijkheid. De setting van de wildernis, een belangrijk thema binnen de Canadese literatuur, geeft de hoogbejaarde personages een bijzondere innerlijke kracht. Met korte hoofdstukken in de eerste en derde persoon weeft de verteller/fotografe een web aan verhalen, waarin regelmatig plaats is voor de individuele stem van de personages. Ze blikt afwisselend vooruit en terug, terwijl het verhaal chronologisch vorm krijgt, dat ze alleswetend beheerst, maar waarin ze met overgave participeert. Een kleinood dat je koestert zoals je ook het boek koestert met zijn eenvoudige layout en harde kaft. Dit is reeds het vierde boek van deze nog niet eerder vertaalde Frans-Canadees auteur. Voor Het regende vogels ontving Jocelyne Saucier de Prix littéraire des collégiens en de Prix des Cinq continents de la Francophonie.
  
Amsterdam : Meridiaan, 2015, 191 p. : ill. Oorspr. titel: Il pleuvait des oiseaux. ISBN 9789048822164

deze pagina printen of opslaan