Nederlands proza

BOEKEN NR. 1, SEPTEMBER 2015

Nicolaas Matsier: Naar het leven : verhalen kort & lang

door MB

In Naar het leven zijn verhalen uit het oeuvre van Nicolaas Matsier (1945) bijeengebracht die hij, onder andere titels, publiceerde tussen 1976 en 2005. De huidige uitgave valt uiteen in ruwweg twee delen: een keur aan korte verhalen, van slechts enkele pagina's lang, gevolgd door volledige novellen als 'Oud-Zuid' en 'Onbepaald vertraagd'. Matsiers ervaringen als redacteur bij een uitgeverij in 'Onbepaald vertraagd', reizen die hij maakte ('Roma AmoR') en het opgroeien van zijn dochters ('Elke dag vaderdag') zijn enkele van de onderwerpen die de revue passeren. Kenmerkend zijn de heldere, soepele stijl en precieze observaties, die we ook al kenden van zijn onversneden non-fictie. De essaybundels Een sluimerend systeem of zijn recente Compositieportret zijn daar een paar voorbeelden van.
Naar het leven begint meteen al met verwondering, in dit geval van een jonge vader: hij kijkt, legt vast en analyseert hier een daar. 'Hoe beleven peuters de taal van de versjes van Miep Diekmann?' 'Wat zou zich afspelen in de hoofdjes van drie-vierjarigen die zichzelf voorlezen?' zijn maar enkele van de vragen die Matsier zich stelt. Iets meer afstand lijkt de auteur te nemen in de kortverhalen over Meneer Kortom, hoewel de bezoeken aan tandarts of dierenarts nauwelijks verholen autobiografische elementen zullen bevatten. Ook hier is weer sprake van twee dochters, nu van haast volwassen leeftijd. Matsier was in de jaren zeventig een van de oprichters van het literaire tijdschrift Revisor, waarin hij ook debuteerde met het hier opgenomen lange verhaal 'Scheltema Oostersche kunst'. Het hoofdpersonage wordt bij de kunsthandel in dienst genomen om het archief van de oude Scheltema op te ruimen, een thema overigens dat ook in Matsiers latere werk als Gesloten huis' uitgebreid aan bod komt. Opruimen, structuur aanbrengen, dat is ook wat Nicolaas Matsier lijkt te hebben willen doen met deze bundel: de verhalen zijn geordend naar leeftijd - de hoofdpersoon is in de eerste verhalen duidelijk ouder dan in de laatste - en stijl en hier en daar herzien. Naarmate de bundel vordert, lijkt de schrijver steeds losser te komen staan van het verhaal, en dat is helemaal het geval in de voorlaatste hier opgenomen novelle 'Onbepaald vertraagd', die bestaat uit haast zwevende epistels rond onbewogen objecten en personen (in alle betekenissen van het woord). Een en ander wordt ook gesymboliseerd door een hoofdpersonage dat zich in een lift bevindt en vaststelt in een vacuüm op te stijgen, uit te stappen 'hoog in de lucht', en dan terstond te verdwalen.(Dat hij aan het einde ook nog eens naar een fluitconcert gaat luisteren kan haast geen toeval zijn).
Eindigen doet Matsier met de novelle 'Roma AmoR' , voorheen bekend onder de naam De eeuwige stad. Hier reist een schrijver naar Rome in de hoop er aan zijn roman te kunnen beginnen.
Door zoveel werk van Nicolaas Matsier in één bundel samen te brengen, werk dat bovendien een periode van haast dertig jaar omspant, wordt de lezer een duidelijk beeld geboden van terugkerende thema's in Matsiers oeuvre (het leven van een schrijver, het leven van een vader, dwalen en al dan niet vergeefse pogingen tot het aanbrengen van orde) en van zijn zin voor nauwkeurigheid en detail. Naar het leven biedt een mooi overzicht voor de liefhebber en is een interessante aanwinst voor wie Matsier nog moet ontdekken.

Amsterdam : De Bezige Bij, 2015, 474 p. ISBN 9789023493761 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri