Vertaald proza

BOEKEN NR. 2, SEPTEMBER 2015

Zai Haider Rahman: In het licht van wat wij weten

door Kris van Zeghbroeck

Met zijn lijvige roman In het licht van wat wij weten, debuteert Zia Haider Rahman als een baanbrekende, doorwrochte schrijver, wat hem de prestigieuze James Tait Black Memorial Prize opleverde. De naamloze verteller, een rijke upperclass Brit van Pakistaanse origine, vertelt het verhaal (de biografie) van zijn studievriend Zafar, geboren in Bangladesh en in armoede opgegroeid in Engeland. Samen studeren ze in Oxford, waar Zafar zich ontpopt tot een beloftevol wiskundige met een zwak voor de onvolledigheidsstellingen van Gödel. Ze werken een tijd lang bij dezelfde investeringsbank in New York, maar groeien uit elkaar als Zafar aan de slag gaat als internationaal jurist voor de mensenrechten. Mede onder druk van zijn vriendin Emily Hampton-Wyvern, de op en top Britse sociale tegenpool van Zafar, belandt hij in het turbulente kluwen van Afghanistan. Tien jaar nadat Zafar van de aardbol verdwenen leek, staat een uitgemergelde schooier voor de deur van het luxueuze huis in Kensington dat de verteller betrekt. Door de bankencrisis lijkt de verteller zijn partnership in een investeringsbank te verliezen en ook zijn relatie met zijn echtgenote Meena staat op een laag pitje. Het ideale moment om de vriendschapsbanden met de inwonende Zafar weer aan te halen en diens verhaal te vertellen, naar eigen goeddunken van de verteller geordend en uitgebreid gelardeerd met beschouwingen over zaken als ‘wiskunde, filosofie, ballingschap, oorlog, geld, speculatie, hebzucht, geopolitiek, islamitisch terrorisme, westers paternalisme, financiële crisis’ en dergelijke. Dit alles volgens het basisprincipe dat de waarheid nooit volledig te vatten is en dat de details die er enig licht op kunnen werpen in de duisternis verscholen zitten ('In het licht van wat wij weten').
Door de biografische overeenkomsten tussen Zia Haider Rahman en zijn personage Zafar, rijst de vraag in welke relatie de allesbeheersende verteller staat tot de auteur. De auteur schrijft namelijk een boek over een auctoriële verteller die het verhaal brengt van Zafar die een (potentieel) alter ego is van de auteur. Die constructie laat Rahman in elk geval toe om enige afstand te nemen van zijn biografisch geïnspireerd personage en om inzichten te ontwikkelen die niet per se die van de auteur hoeven te zijn. Het belangrijkste is dat de constructie werkt, geloofwaardig is en toelaat om voortdurend over verschillende onderwerpen uit te wijden in een niet aflatende maar haast onmogelijke zoektocht naar de waarheid.  
Geworteld in de vruchtbare literaire traditie van de Indiase diaspora, met namen als Salman Rushdie, Vikram Seth, Hanif Kureishi, Rohinton Mistry en Amitav Ghosh, weet deze Great Anglo-Indian Novel, die geografisch een aantal Oost-West locaties omspant, heel wat academisch geschoolde critici als Joyce Carol Oates en James Wood te overtuigen. Rahman gebruikt de plot als een kapstok voor een ideeënroman die de wereld na de terreuraanslag op de Twin Towers onder de loep neemt, waarbij zowel het koloniale verleden doorwerkt als de kapitalistische mechanismen die aan de basis liggen van de recente slecht verteerde financiële crisis.

Amsterdam : Hollands Diep, 2015, 589 p. : ill. Oorspr. titel: In the light of what we know. ISBN 9789048824410

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri