Nederlands proza

BOEKEN NR. 10, SEPTEMBER 2016

Abdelkader Benali: Brief aan mijn dochter

door Tom Rummens

Hoe publiceer je als aanstaande vader een brief aan je dochter, zonder daar een gênant persoonlijke vertoning van te maken? Hoe vermijd je de valkuilen die als wijd gapende gaten op je liggen te wachten: de larmoyante bekentenissen, de huizenhoge clichés over het nakende vaderschap en over hoe dat alles wat je als jongeman zo dierbaar was in een ander daglicht zal stellen? Door te doen zoals Abdelkader Benali in zijn Brief aan mijn dochter. Hoogstpersoonlijk is de brief die hij schreef aan zijn nog ongeboren dochter Amber, en hij vermijdt de vaderlijke gevoeligheden niet. Maar door tegelijk zijn schrijfsels breed te laten uitwaaieren, maakt hij van deze lange brief een tijdsdocument dat het waard is te lezen, herlezen, voor te lezen.

Want uiteraard heeft Benali zijn twijfels over zijn toekomstige vaderrol en hoe de komst van Amber zijn doen en laten zal beïnvloeden. Maar eigenlijk gaat het daar niet over in dit boek. Benali wil haar waarschuwen en wegwijs maken. Hij wil haar introduceren in een wereld die hij heeft zien veranderen. Hij legt uit wat het is om met een migratieachtergrond te leven in een land dat alles op een rij denkt te hebben, maar dat tegelijk bang is voor het onbekende, bang voor het failliet van haar verworvenheden. Benali toont wat de geschiedenis daarvan is en wat de toekomst zou kunnen brengen. Hij meandert langs de familiegeschiedenis, en legt uit wat de valkuilen en de kansen zijn van een bestaan als, welaan dan, toch nog steeds behoorlijk 'nieuwe' Nederlander. Brief aan mijn dochter is dus niet alleen een brief aan een dochter, maar ook een geschiedenis van de migratie in Nederland en een analyse van hoe de terreuraanslagen vanaf nine eleven tot Charlie Hebdo ons dagelijkse doen en laten hebben veranderd. En Benali doet dat als een bezorgde maar ook een uiterst liefdevolle toekomstige vader.

De combinatie van die twee zijnstoestanden, bezorgd en liefdevol tegelijk, is misschien nog wat het meest fascineert aan Benali's boek. Naargelang de pagina's volgen en de anekdotes elkaar steeds duidelijker maken, begrijp je beter dat bezorgd zijn en liefde geven elkaar aanvullen. En dat de liefde de bezorgdheid in toom weet te houden. Want hoewel Benali's verhaal de bittere werkelijkheid niet schuwt, wordt de tekst nooit fatalistisch. Geschreven in het licht van een nieuw leven zou dat eigenlijk ook niet kunnen. Hoop doet leven, weet Benali, en door zijn dochter niet gewoon een opgestoken, waarschuwende vinger mee te geven maar ook de context van haar toekomst uit de doeken te doen, draagt hij die levenswijsheid aan haar over. Wie zou niet op die manier geboren willen worden? Maar ook: gaat Amber een ander leven tegemoet dan haar vader? Hopelijk schrijft ze daarover later ook een brief, aan haar nog ongeboren zoon of dochter, en hopelijk zijn dan een aantal stenen in de rivier verlegd.     
Amsterdam : Arbeiderspers 2016, 172 p. ISBN 9789029505611
 

deze pagina printen of opslaan