Nederlands proza
BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2017
Naema Tahir: Brieven in Urdu
door Eleonore Milbou
Brieven
in Urdu is een
mozaïek van vijf verhalen -- prenten eerder -- met Pakistan als rode draad. Ook
wanneer de verhalen zich in Nederland of Groot-Brittannië afspelen, nemen de
personages hun band met Pakistan met zich mee. De jonge Pakistaanse bruid die,
uitgehuwelijkt aan haar neef, in Nederland bij haar echtgenoot en schoonmoeder
terechtkomt. De onafhankelijke VN-medewerkster die in Genève niet ontsnapt aan
de culturele druk van haar Pakistaanse ouders. Of de jonge vader in Sialkot die
zich voelt vervreemden van zijn tweelingbroer, die naar de Verenigde Staten is
uitgeweken. Pakistan is als een valies die ze, gewenst of niet, meedragen.
In
deze vijf prenten zet Tahir personages en situaties neer die samen een
verscheurd beeld vormen. Vrouwen vechten met het juk van een patriarchische
rol, maar krijgen het niet afgeworpen. Mannen worstelen met hun plaats in de
maatschappij. Ouders en hun (volwassen wordende) kinderen lijken elkaar niet te
verstaan. Het zijn momentopnames die als verhaal op zichzelf staan, maar bij
elkaar genomen een beeld geven van een Pakistaanse identiteit in diaspora.
Net
zoals bij een mozaïek is in Brieven in
Urdu het totale prentje interessanter dan de steentjes. De verhalen zijn
krachtig in relatie tot elkaar. Maar op zichzelf laten ze wat te wensen over.
Te lang voor kortverhalen en te kort voor novelles zijn ze een vreemd genre
tussenin. Er is geen uitgewerkte plot, geen gebeurtenis of beslissing die het
verhaal voortstuwt, geen echte spanningsboog. Daardoor blijven de personages
vaak bizar oppervlakkig. Alsof je kijkt naar bewegende schimmen in een vijver:
je vermoedt dat er zich onder het wateroppervlak iets afspeelt, maar je krijgt
nooit echt te zien wat.
Naema Tahir zelf is een voorvechtster van vrouwenrechten en
iemand die uit eigen ervaring kan meespreken over de moeilijkheden van een
multicultureel bestaan. Ze werd als dochter van Pakistaanse ouders geboren in
Slough, Engeland, en kwam als tienjarige met haar ouders in Nederland terecht.
Het is verleidelijk om haar eigen ervaringen te lezen in Brieven in Urdu. Als feministische, Engels-Nederlands-Pakistaanse
ongesluierde moslima heeft ze ongetwijfeld veel materiaal om uit te putten. Maar
die lezing zou oneer doen aan de diversiteit van personages in deze vijf
verhalen. Daar ligt de waarde van dit boek, dat mag gezien worden voor wat het
is: een fascinerende kijk op levens in migratie.
Amsterdam :
Prometheus 2016, 55
p. ISBN 9789044630008. Distributie WPG Uitgevers
deze pagina printen of opslaan