Vertaald proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2017

Alessandro Baricco, Rébecca Dautremer (ill.): Zijde

door Jen de Groeve

Frankrijk, tweede helft negentiende eeuw. Hervé Joncourt woont met zijn vrouw Hélène in het dorp Lavilledieu en handelt in zijderupsen. Omdat de Europese kwekerijen steeds meer lijden onder herhaalde epidemieën betrekt Joncour zijn materiaal in Syrië en Egypte. Elk jaar in januari vertrekt hij, 1600 mijlen over zee en 800 kilometer over land om rupseneieren te kopen. Op de eerste zondag van april is hij terug thuis, ‘meestal op tijd voor de hoogmis’. Zijn leven is een merkwaardige mix van tijdelijk exotisme en huiselijke stilte.  
 
De epidemieën nemen echter uitbreiding en het duurt niet lang voor de kwekerijen in bijna de hele wereld besmet lijken te zijn. Alleen Japan blijft gevrijwaard. Maar het oude Japan is erg gesloten en vreemdelingen zijn er niet welkom. Voor Joncourt hoeft zo’n verre reis niet, maar Baldabiou, de man die de zijdeteelt in het dorpje introduceerde, overtuigt hem om naar Japan af te reizen. Joncour zet daar, met de hulp van Hara Kei, een bloeiende clandestiene handel op. Bij Hara Kei raakt hij in de ban van een jonge vrouw met niet-oosterse ogen. Omwille van haar, die hij niet kent en wier stem hij zelfs nooit zal horen, reist hij tot drie maal toe terug naar Japan. Tot daar de oorlog uitbreekt.
 
Zijde verscheen voor het eerst in het Nederlands in 1997 bij De Bezige Bij in een vertaling van Manon Smits. Deze nieuwe luxeuitgave van Davidsfonds/Infodok maakt gebruik van dezelfde vertaling, maar het verhaal werd bijzonder mooi geïllustreerd door Rébecca Dautremer. Zij is vooral bekend om haar illustratiewerk in kinderboeken, hoewel er geen enkele reden is om bijvoorbeeld de uitgave van Alice in Wonderland (Davidsfonds/Infodok, 2011) of Een bijbel (Davidsfonds/Infodok, 2014) niet ook op de boekenmarkt voor volwassenen te brengen.
 
Zijde is een bedachtzaam en delicaat geschreven relaas in zacht deinende, poëtische zinnen. Maar onder het stille oppervlak bewegen emoties met een ongekende intensiteit. Baricco laat Joncourts herhaalde reizen naar Japan in bijna identieke formulering terugkeren. Het verhaal en de karakters hebben iets ongrijpbaars. De rijke, vloeiende stijl en het licht mysterieuze karakter maken dat dit verhaal herhaalde lectuur verdraagt.
 
Precies dat maakt Rébecca Dautremer een uitgelezen illustrator voor Zijde. Ze kent de kunst om in minutieus, veelal in retrostijl geschilderde prenten, die direct aansluiten bij de tekst, een verhaalpotentieel te bieden dat de lectuur nog zoveel rijker maakt. De geladen beelden van Hélène bijvoorbeeld, die zwijgend toeziet hoe haar man telkens opnieuw vertrekt naar een wereld die voor haar volkomen onzichtbaar blijft, laten zie hoe haar emoties gaandeweg de reizen evolueren. De omvang van wat zij weet en voelt wordt pas op het einde in de tekst duidelijk, maar Dautremers beelden zijn daar een intrigerende voorafspiegeling van. Er beweegt bijzonder veel onder de oppervlakte van dit verhaal en Dautremer onderstreept dit met haar expressieve maar ondoorgrondelijke portretten. Daarnaast voegt ze een sterke dynamiek en een zekere speelsheid toe met een afwisseling van karaktervolle portretten, verstilde beelden, beeldverhalen, collages, snelle schetsten…  
 
Zijde is een rijk verhaal, ook zonder deze illustraties, maar Rébecca Dautremer voegt zonder meer een dimensie toe. Bijzonder stijlvol vormgegeven door Taï-Marc Le Thanh met een tot posterformaat uitvouwbare wikkel.
Leuven : Davidsfonds/Infodok 2017, 202 p. Vert. van Seta/Soie door Manon Smits. ISBN 9789059088269. Distributie: WPG Uitgevers 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri