Nederlands proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2017

Ilja Leonard Pfeijffer: Peachez, een romance

door Carl De Strycker

Peachez, een romance heet de nieuwe, korte roman van Ilja Leonard Pfeijffer die op Valentijnsdag verscheen. Die genreaanduiding zal door de meesten – niet het minst door de publicatiedatum – vast gelezen worden als een synoniem voor ‘idyllisch liefdesavontuur’, en dat is het ook, zij het slechts ten dele, want er zit een tragische kant aan het verhaal en of het goed afloopt, is voor discussie vatbaar. ‘Romance’ is echter ook de term die gebruikt wordt voor sentimentele vormen van triviaalliteratuur. Misschien is het meer aan deze definitie dat Peachez voldoet? Het boek vertelt immers het verhaal van een doldwaze verliefdheid, die het leven van het hoofdpersonage, een professor klassieke literatuur, helemaal op z’n kop zet. De tekst die je te lezen krijgt is zijn biecht, die hij neerschrijft in de gevangenis in Argentinië.   
De prof, die een autoriteit is in zijn vakgebied, zit volop in de voorbereidingen van een groot congres over de kerkvader Tertullianus als hij een mailtje krijgt van ene Sarah Peachez, die hem aanspoort de dag te plukken, maar daarbij een voor een latinist onvergeeflijke fout maakt: ze schrijft ‘capre diem’. Dat verleidt de prof ertoe een beetje schoolmeesterachtig te antwoorden en voor hij het weet heeft hij een conversatie met haar, die steeds meer tijd en aandacht van hem vergt. De berichten worden confidentiëler en pikanter, en na een tijdje moet hij toegeven dat hij verliefd is op het meisje. In eerste instantie wordt daarbij de botsing beschreven van de gecultiveerde boekenwurm met de platvloerse slettenbak. Zijn brieven aan haar en zijn betoog zijn doorspekt met citaten uit klassieke literatuur, haar antwoorden overstijgen het niveau van het cliché niet. Als hij uiteindelijk een afbeelding krijgt toegestuurd van een blonde stoot met een goddelijk lijf zet hij zelfs zijn levenslange vliegangst opzij en besluit haar te gaan opzoeken aan de andere kant van de wereld… Waar hij haar niet vindt, maar wel haar koffertje met de vraag om haar achterna te reizen naar Argentinië. Daar wordt hij door de douane tegengehouden, en belandt hij op verdenking van drugstrafiek in de nor.
 
Wat voor de lezer vanaf de eerste bladzijden duidelijk is – het ligt er vingerdik op – blijft voor de prof ondenkbaar: dat dit allemaal fake is en dat hij in de val trapt van een bende die hem manipuleert en uiteindelijk wil gebruiken. Daarmee past ook deze nieuwe publicatie in het oeuvre van Pfeijffer, dat elke keer opnieuw de relatie tussen feit en fictie onderzoekt. In dit boek doet de auteur dat op twee niveaus, want niet alleen gaat Peachez over de leugenachtige kanten van het internet en over de fantasieën (seksuele, maar ook vaderlijke, waarbij de link met My fair Lady wordt gemaakt) van een oudere heer, ook is de roman gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een professor die zich op soortgelijke wijze in de luren heeft laten leggen. En hoewel het boek links heeft met zijn roman Rupert en de dichtbundel Dolores, die samen met Peachez en een nog te verschijnen tweede deel de Streppolitetralogie vormt, heeft het nog het meeste te maken met het boekje Second Life. Daarin doet Pfeijffer verslag van de periode waarin hij als sexy vrouw opereerde in de driedimensionale virtuele werkelijkheid met dezelfde naam, wat dezelfde vragen over schijn en werkelijkheid en bedrog opriep.
 
Peachez lijkt de beschrijving van een plotse zinsverbijstering. Die kent haar hoogtepunt tijdens de lezing op het congres, waar de prof een onwetenschappelijke uiteenzetting geeft waarin hij elke ratio opzij zet en een pleidooi houdt voor geloof, hoop en liefde. Hij meent, verblind door verliefdheid, eindelijk helder te zien in de al eeuwen becommentarieerde duistere teksten van Tertullianus, maar zijn esoterische gewauwel wekt bij collega’s slechts onbegrip en spot. Wat echter langzaam duidelijk wordt, is dat zijn merkwaardige conclusies, die hij ziet als de bekroning van zijn wetenschappelijke carrière, niet alleen te wijten zijn aan het feit dat de passie zijn denkvermogen aantast. Minstens evenzeer blijken ze het gevolg van een vernauwde focus, want hoewel hij zogenaamd hooggeleerd is, blijkt zijn wereld even virtueel als het internet: de auteurs en personages uit de Oudheid die zijn leven zin hebben gegeven, zijn net zo onbestaand als Peachez. Zijn klassieke referentiekader structureert niet alleen zijn wereldbeeld, het vormt zijn werkelijkheid. De luchthaven komt op hem over als de verwerkelijking van de onderwereld, en zijn relatie met Peachez begrijpt hij als een variant op de mythe van Pygmalion.
 
Eigenlijk, zo luidt ook zijn conclusie als hij de onverkwikkelijke gebeurtenissen overschouwt, kan hij Peachez niets verwijten – hijzelf is wereldvreemd gebleken. Zijn fout is het dat hij waarheid en verbeelding met elkaar verward heeft, niet alleen in dit geval, maar gedurende zijn hele leven. Daarom ook dat hij het verblijf in de gevangenis ervaart als een bevrijding: het inzicht ontstaat dat zijn hele leven een leugen is geweest, dat hij vastgezeten heeft in een fantasie. De esdoorn waarop hij uitkijkt vanuit zijn cel, symbool voor onafhankelijkheid, onderstreept het feit dat hij in gevangenschap de ware vrijheid vindt. De hele Peachez-episode is daarmee in elk opzicht life changing gebleken.

Op die manier verheft Pfeijffer een fait divers uit de krant – bende brengt prof het hoofd op hol met pornoster – tot een meerlagige roman. Uiteraard is dit op het eerste gezicht de plot voor een pulpromannetje, maar Pfeijffer trekt het onderwerp helemaal toe naar zijn eigen thematiek, waardoor het een reflectie op schijn en wezen wordt. Bovendien speelt hij opnieuw een slim intertekstueel en literair spel, waarbij de roman een variant is op bestaande genres en verhalen, maar waarin ook andere interteksten hun werk doen (Romeinse poëzie bijvoorbeeld) en freudiaanse – vliegen wordt bij Freud gezien als een symbool voor seksuele ontlading; dat de prof zijn vliegangst overwint is tekenend, nog meer dat hem na de vlucht naar Argentinië de waarheid daagt – en andere symbolen onopvallend, maar duchtig worden rondgestrooid. Peachez is smakelijk en vermakelijk, maar tegelijk best filosofisch.
 
Amsterdam : De Arbeiderspers 2017, 174 p. ISBN 9789029511643. Distributie LMBooks 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri