Als poëzie een plaats kan zijn, dan is deze bundel een pakhuis. Ghayath Almadhoun en Anne Vegter stapelen hun verzen meticuleus en ontmoeten elkaar ertussen. De verloren vluchteling en de Nederlandse die weet dat de oorlog nooit ver weg is: in Ik hier jij daar vinden ze elkaar.
Ghayath Almadhoun werd geboren in een Palestijns
vluchtelingenkamp in Damascus. Vandaag woont hij in Stockholm, waar het
misschien stiller is, maar daarom niet beter.
‘Waar alles zich in stilte
voltrekt: blijdschap, verdriet, waanzin, zelfs het geweld vindt plaats in
stilte. Toch lijd ik niet aan het Stockholmsyndroom, maar aan het syndroom van
Damascus.’
Aan de verscheurende oorlog, zo ontdekken Almadhoun en
Vegter samen, is niet te ontsnappen. Almadhoun draagt Damascus op zijn
schouders, ook in de stille slaapkamer van zijn Zweedse geliefde. Tegelijk
heeft Vegter, product van vreedzaam Nederland, maar weinig verbeelding nodig om
de rust verstoord te zien.
Hoe snel geweld kan escaleren, verkent ze in de
gedichtenreeks ‘ondertussen in nederland’: een dystopie die voortrolt als een
sneeuwbal. Wat begint met brave gezinnen in brave wijken eindigt enkele tientallen
regels later met hopeloze bootvluchtelingen. Plots is Damascus niet ver weg.
Vormelijk zijn Almadhoun en Vegter elk hun eigen soort
van dichter. Almadhoun schrijft in een metrumloos poëtisch proza, een radicaal
vrij vers dat zich afzet tegen de klassieke Arabische poëzievormen. Zijn
volzinnen volgen associatieve paden in plaats van structurele.
Daarmee past hij
in een rijtje van andere moderne Arabische dichters, voorgegaan door de
Libanese Adonis. Almadhoun kruidt af met een vleugje wereldliteratuur. Want
deze dichter heeft gelezen, en neemt zijn bagage vlot mee in zijn eigen werk.
Vegter kiest evenzo voor vrijheid, maar dan in
afgemeten versregels. Net als Almadhoun kiest Vegter associatieve paden. Daarop
hinkelt ze van de ene gedachte naar de volgende. Het spel lijkt onschuldig tot
je als lezer uitkomt waar Vegter je wil hebben: met je neus op wat je liever
wilde ontlopen.
Het pakhuis Ik
hier jij daar misleidt. Hier staan niet zomaar twee dichters tegenover
elkaar. Ze staan nààst elkaar, dienen elkaar van repliek en maken ruimte voor
het vrachtgoed van de ander. Als lezer mag je, wanneer zo’n doos opengaat, even
kijken. Ze kunnen ook weer dicht, maar ze gaan niet weg. Anne Vegter weet dat:
‘… ik droomde
dat ik in een lade paste
iemand schoof mij in schoof mij uit’
Ghayath Almadhoun en Anne Vegter: Ik hier jij daar, Jurgen Maas Amsterdam, 2017, 71 p. ISBN 9789491921346. Distributie: EPO
deze pagina printen of opslaan