Franse literatuur

BOEKEN NR. 7, JULI 2018

Leïla Slimani : In de tuin van het beest

door Tom Rummens

Dat Leïla Slimani heel goed weet hoe je een roman moet schrijven die eenvoudig lijkt en toch even hard kan aankomen als een versplinterende mokerslag, wisten we al sinds Een zachte hand, de bestseller waarmee ze eerst de Franse en vervolgens ook de internationale letteren wist te bestormen. Nu is ook haar debuut vertaald. In de tuin van het beest is opnieuw een roman die vertrekt vanuit een eenvoudige, efficiënte stijl. Maar ook deze keer word je als lezer achtergelaten met het onbehaaglijke gevoel dat je als mens behoort tot de meest ondoorgrondelijke en zelfvernietigende aller diersoorten.
 
Adèle werkt als redacteur bij een Parijse krant. Ze is moeder van een peuter en echtgenote van Richard. Ze lijkt een geslaagd, maar al bij al weinig kleurrijk bestaan te leiden. Haar kleinburgerlijke leventje is in orde, niets meer maar ook niets minder. Haar huwelijk is saai maar veilig. De dingen kabbelen hun weg door de tijd. Niemand weet precies waar naartoe.
 
Maar Adèle houdt er een dubbelleven op na als nymfomane. Seks bedrijven is voor Adèle als een drug. Niet zozeer met Richard, maar wel met alles en iedereen die ze ook maar eventjes in haar web gevangen kan houden. Seks in portieken, seks op kantoor, in hotels allerhande, seks in parkjes, in groezelige cinema’s. Seks is als opium voor Adèles al te grijze leventje. Ze gaat steeds verder om het te krijgen, en ook steeds verder om het te verstoppen voor Richard, die er allemaal niks van mag weten. Het is seks om de seks, liefde komt er niet bij kijken, en door het verschroeiende tempo waaraan Adèle haar veroveringen aan elkaar rijgt, lijkt er zelfs nauwelijks opwinding of spanning aan te pas te komen.
 
Wanneer Richard een verkeersongeval krijgt slaan de stoppen helemaal door. Dan wordt pas helemaal duidelijk dat de nymfomanie waar Adèle aan leidt wel degelijk een verslaving is, en dat er weinig aantrekkelijks aan is. Als een volbloed junk probeert ze de dagen door te komen. Zorgen voor haar man kan ze niet, laat staan voor haar kind, dat opvallend vaak gewoon buiten beeld blijft in de roman. Uiteindelijk komt alles uit en verhuist het gezin naar het platteland, weg van de verleidingen, in de hoop dat Adèle daar de rust zal vinden om opnieuw aan een leven te beginnen. Het huwelijk als sanatorium, nog saaier dan voordien lijkt het, Adèle die een bestaan leidt als een leeuwin in een kooi.
 
In de tuin van het beest is niet alleen interessant omdat het aantoont dat seks echt een verslaving kan worden, net als drank, drugs of gokken dat kan. Ook de reactie van Richard is tekenend voor het weinig heroïsche mensbeeld dat Slimani ons voorschotelt. Hoe hij nauwelijks moeite doet om zijn vrouw echt te begrijpen en vooral angstig lijkt te zijn voor de reacties van andere mensen. En allicht ook voor de waarheid achter het gedrag van Adèle. Hij probeert de meubels te redden en blijft en passant blind voor de werkelijkheid onder zijn ogen. Je vraagt je meermaals af met wie je nu eigenlijk het meeste medelijden moet hebben: met Adèle, die zichzelf niet onder controle heeft, of met Richard, die zo angstvallig de controle over zichzelf en zijn illusoire geluk probeert te behouden dat hij op den duur elke connectie met de waarheid verliest.
 
Vrolijk word je er allemaal niet van, vooral niet als Adèle op het einde van het boek opnieuw naar Parijs trekt voor de begrafenis van haar vader en alles van voren af aan lijkt te beginnen. In de tuin van het beest schetst een mensbeeld waarin mensen klein en nietig zijn. Niet eens in de eerste plaats tegenover de grote boze wereld, maar vooral, en bovenal, tegenover zichzelf en hun niets ontziende vermogen zichzelf te vernietigen.
 
Leïla Slimani: In de tuin van het beest, Nieuw Amsterdam, Amsterdam 2018, 174 p. ISBN 9789046823217. Vertaling van Dans le jardin de l'ogre door Gertrud Maes. Distributie Pelckmans Uitgevers 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri