‘Jij bent kostbare
lading, Marwan,
De kostbaarste lading ooit.
O, ik bid dat de zee dat weet.’
In Bede aan zee richt een vader zich in
gedachten aan zijn slapende zoon, terwijl ze ’s nachts op het strand staan te
wachten. Hunkerend naar de ochtend en doodsbang tegelijk, want de zee is diep,
eindeloos en onverschillig. Maar zij en de anderen op het strand, ‘zuchtend in
talen die wij niet spreken’, zijn op de vlucht. Op zoek naar een veilige thuis
in Europa, hoewel gezegd wordt dat ze daar niet welkom zijn. De vader had graag
gewild dat zijn zoon zijn geboorteland gekend had in andere tijden, zoals toen
hij zelf een kind was en Homs een bruisende stad was, en het land errond
vruchtbaar en vredig. ‘Een lang verstomd gerucht.’
Khaled Hosseini schreef Bede aan de zee ter nagedachtenis van
Alan Kurdi, het driejarige Syrische jongetje dat in 2015 levenloos aanspoelde op
de Turkse kust. Het boek is opgedragen aan alle mensen die op de vlucht voor
oorlog en vervolging op zee zijn omgekomen. Sea
Prayer is in samenwerking met de UN Refugee Agency, UNHCR, oorspronkelijk als filmpje
verschenen op de website van The Guardian
op 1 september 2017, ter gelegenheid van de tweede verjaardag van Alan
Kurdi’s dood. Deze uitgave in boekvorm, markeert de derde verjaardag.
Bede aan de zee is een mooi verzorgde hardback geïllustreerd
met schilderijtjes van de Londense kunstenaar Dan Williams. Ze zijn verhalend
en sterk sfeerbepalend, en evolueren van lichte landschappen en kleurrijke
stadsbeelden naar donkere, chaotische oorlogstaferelen en beelden van mensen op
de vlucht. De vluchtelingenstoom van nietige figuurtjes, diagonaal aflopend
over twee witte bladzijden geschilderd, suggereert eindeloosheid. Daarop volgen
beelden van mensen wachtend bij de zee, mannen en vrouwen met kinderen,
strakke, gesloten gezichten. Dan volgepakte bootjes op het donkere water,
almaar kleiner wordend tot ze verdwenen zijn. De chaotische leegte van het
slotbeeld is de verontrustende apotheose bij Hosseini’s bede: ‘O ik bid dat de
zee dat weet.’
Een knappe evocatie, met beelden die moeiteloos aanspreken. Tekst en
illustratie dienen met overtuigende esthetiek het doel van dit boek:
‘As the drownings
in the Mediterranean Sea sadly continue, I hope that this collaboration helps
keep alive the memory of Alan Kurdi, and that it serves as reminder of the
unfathomable desperation that forces families to risk all they have in search
of hope and safety on another shore, across the waters. This is a choice that
no one, and certainly not a father, makes lightly. We all have an individual
duty to let our Governments know that we stand #WithRefugees and that we
welcome the urgent expansion of alternative and safe pathways for those in need
of international protection.’ (The Guardian)
Khaled Hosseini: Bede
aan de zee, De Bezige Bij, Amsterdam 2018, 48 p. : ill. ISBN 9789403131900. Distributie Standaard Uitgeverij
deze pagina printen of opslaan