Nederlands proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2019

Marion Bloem: Een teken van leven

door Jooris van Hulle

Een teken van leven gaat luidens de ondertitel ‘over rouw en alles wat de dood behelst’. Na de dood van haar zus Joyce lukt het de schrijfster niet om verder te gaan met schrijven. Toch dwingt zij zichzelf stil te staan bij wat de dood – niet alleen die van haar zus, maar ook die van vriendinnetje Vonny, of haar neef Boy en vooral die van haar vader – in haar leven betekent: 
 
‘Ik pak de pen al op voordat er veertig dagen voorbij zijn gegleden. Volgens traditie zal er op de veertigste dag een familiebijeenkomst gehouden worden, omdat de spirit van de overledene na veertig dagen voorgoed zal vertrekken. […] Voordat zij er, voor altijd, met onze gedeelde herinneringen vandoor gaat, zet ik, als een Javaanse gekko, mijn tanden in haar geest totdat ze onze belevenissen loslaat. Ik wil ze terug. Ze zijn ook van mij.’

Mede bepaald door haar Indische afkomst laat Marion Bloem in haar terugblik onverklaarbare elementen, die dwars staan op de nuchtere visie waarvan mensen in het Westen blijk geven, meespelen in haar relaas over de manier waarop wordt aangekeken tegen leven en dood. Signalen die worden opgevangen van over de dood heen, maken dat zij, ook in haar relatie met haar man, Ivan Wolffers, een eigen kijk heeft op de samenhang van geboorte en dood: 
 
‘Er is energie, er is communicatie, er is steun van de overledenen. Ik hoef niet te weten hoe het allemaal kan.’
 
Ontroerend is bv. de manier waarop zij omgaat met de ziekte van haar zoontje Kaja, die geboren is met een hartafwijking en – daarvan is zij overtuigd – overleeft dank zij de magische krachten die hier in het spel zijn. Het geloof in het leven – en dat heeft ook te maken met de ziekte van haar man – licht op tegen de achtergrond van de dood. 
 
Marion Bloem grijpt terug naar het verhaal Onder het deksel, dat ze schreef naar aanleiding van de dood van Vonny. Herinneringen worden ingepast in de mijmeringen over het verlies. Hoe diep deze herinneringen snijden in het gemoed van de schrijfster blijkt uit de anekdotes over en rond zus Joyce, en bij uitbreiding over haar vader:
 
‘Ik heb een fase in mijn leven bereikt, waarop tussen die twee werelden geen scheiding meer bestaat. Ik ben de wereld van mijn ouders ingestapt en hun verleden is in het mijne opgenomen.’

Pas wanneer haar vader de dood in de ogen ziet, komt hij ertoe zijn verhaal over de tijd in Indië deels in kaart te brengen. En verder: hoe hij altijd is blijven geloven aan de magie van het land, komt onder meer tot uiting in het kretek-verhaal over de totaal eigen geur van de rookwaar die hij op een bepaalde dag thuis in Nederland meent waar te nemen en als een signaal opvat van de overkant, een bericht dat zijn neef is gestorven in Jakarta.
 
Op een heel persoonlijke manier, ver weg van alle sentiment, tekent Marion Bloem haar leven-met-de-dood uit. Schrijven is voor haar omgaan met de emoties die er hoe dan ook mee verbonden zijn, ‘het leek alsof het maken van leesbare zinnen mijn zolen toch van die startlijn had afgetrokken.’
 
Marion Bloem: Een teken van leven, De Arbeiderspers, Amsterdam 2018, 267 p. ISBN 9789029526272. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri