Vertaald proza

BOEKEN NR. 6, JUNI 2019

Joël Dicker: De verdwijning van Stephanie Mailer

door Jan Baes

'Hier begint de Zwarte Nacht' staat er op een papiertje dat Jesse Rosenberg vindt in de voor het overige lege dossiermap van de viervoudige moord die Orphea, een badstadje in Hamptons County, New York State, twintig jaar geleden opschrikte. Voor deze kapitein van de Staatspolitie een aanwijzing dat deze zaak, die hij als beginnend speurder met zijn toenmalige teamgenoot Derek Scott dacht te hebben opgelost, heropend moet worden. Enkele dagen voordien had journaliste Stephanie Mailer hem op de receptie voor zijn aankomend pensioen nog gezegd dat de verkeerde man als dader was aangewezen, zoals ook haar eigen onderzoek aangaf.
 
Intussen is de jonge vrouw spoorloos verdwenen en nu alles begint te wijzen op een misdaad en een cover-up operatie, besluiten Rosenberg en Scott samen met Anna Kanner, de nieuwe adjunct-commissaris van Orphea, de zaak opnieuw uit te zoeken. We zijn dan een dertigtal dagen voor de première van het eenentwintigste theaterfestival, een succesvol initiatief om het stadje op de toeristische kaart te zetten, en dat die eerste keer jammerlijk ontsierd werd door de brutale moord op de toenmalige burgemeester, zijn vrouw en kind, en een toevallig in de buurt van het huis joggende passante.

Daarmee start een feuilletonachtig plot met ettelijke personages die beurtelings als verdachte in beeld komen en waarbij de lezer, eens door het verhaal gegrepen, niet één keer maar onophoudelijk op het verkeerde been wordt gezet. Samen met de speurders ziet hij de oplossing meermaals nabij, zij het dat de roman ruim 630 pagina's telt en onverwachte gebeurtenissen, de duistere intriges die aan het licht komen en de talloze zijpaden die worden ingeslagen erop wijzen dat we ons moeten klaarmaken voor een lange zit. Zoals bekend overigens, want de auteur recidiveert. De Franstalig Zwitserse schrijver Joël Dicker (1985) had met zijn eersteling De waarheid over de zaak Harry Quebert (2014) al een eerste polar geschreven die niet alleen een stapels literaire prijzen vergaarde; ook de verkoopcijfers oogden indrukwekkend met meer dan drie miljoen verkochte exemplaren wereldwijd, waarvan ruim 150.000 in Nederlandse vertaling.
 
Om het mogelijke leesplezier niet te vergallen en elke hint naar de onvermijdelijke uitkomst te vermijden, zal ik niet ingaan op het overigens erg ingewikkelde verhaal dat nu eenmaal de enige attractieve kant is van deze detective. Want hoe simplistisch de aanpak ook lijkt, hoe stijlloos het ook wordt verwoord, hoe ongeloofwaardig de diverse verhaallijnen ook zijn, hoe omstandig en uitleggerig de vele wendingen ook worden aangebracht, hoe belachelijk naïef de personages ook worden getekend, toch blijkt dat na ieder hoofdstuk de lezer zonder aarzelen de pagina omslaat om te weten hoe het verder gaat. Het mechaniekje blijkt te werken, zoals een Franse criticus het formuleerde.
 
Vergelijk het dus met de mysterieuze wijze waarop televisiereeksen en feuilletons allerhande, ongeacht hun kwaliteit, onze nieuwsgierigheid zodanig weten te prikkelen dat er een vorm van tijdelijke verslaving gaat optreden. Het procedé is bekend evenals de ingrediënten. Het gaat om wat iedere rasverteller intuïtief aanvoelt: eerst de aandacht trekken en dan stevig vasthouden door druppelsgewijs informatie te lossen en zo de spanning stelselmatig op te voeren.
 
De handigheid van dit boek ligt in de wijze waarop de tijd wordt gehanteerd. Alternerend volgen we de onderzoekers en een aantal personages in de dertig dagen die nog resten voor de start van het festival van 27 juli 2014, datum waarop de naam van de echte moordenaar tijdens de opvoering van het nieuwe stuk bekend zal worden gemaakt, of we gaan twintig jaar terug naar de gebeurtenissen rond 30 juli 1994 en de redenen waarom toen het verkeerde spoor werd gevolgd.
 
Naast voornoemde speurders, die elk met hun eigen soms wat burleske persoonlijke probleem worstelen, is er de kring van verdachten, waarvan een van hen niet alleen de meervoudige moordenaar moet zijn, maar ook verantwoordelijk is voor de verdwijning van Stephanie Mailer. Zoals in Dickers eerste roman draven ook hier verschillende personages op met literaire ambities. Een commissaris van politie die met de moed der wanhoop tracht zijn toneelstuk ‘De zwarte nacht’ opgevoerd te krijgen, de talentvolle maar losgeslagen dochter van de directeur van het commerciële zender Channel 14 die uiteindelijk het pad en de pen terugvindt, de overspelige hoofdredacteur van ‘The New York Review of Letters’ die na het neerschrijven van zijn misstappen plots een succesvol romanschrijver wordt, de literaire criticus van dezelfde publicatie die aan de verdwenen journaliste had gevraagd om het plot van de detectiveroman voor hem uit te schrijven, dat hij naar aanleiding van de moorden in Orphea had ontwikkeld. Hij was toen ook tot de slotsom gekomen dat de echte moordenaar nog vrij rondliep.
 
Wanneer de speurders hem vragen waarom hij zelf niet de pen ter hand nam, antwoordt hij:
 
'Nou ja, kapitein...Stelt u zich voor, een beroemd boekrecensent die zich ertoe zou verlagen een detectiveroman te schrijven ? Wat zouden de mensen daar wel niet van zeggen ?'
'Waarom zou dat niet kunnen ?'
'Omdat het literaire genre, in aflopende volgorde van respect de volgende zijn: bovenaan staat de onbegrijpelijke roman, dan komt de ideeënroman, dan de historische roman, dan de gewone roman, en dan pas, stevig op de een na laatste plaats, net voor de keukenmeidenroman, de detectiveroman.'
'Is dit een grapje? zei Derek. 'Neem je ons in de maling?'
'Welnee, verduiveld! Welnee. Dat is het grote probleem. Sinds de avond van de moorden ben ik de gevangene van een prachtig plot voor een detectiveroman die ik nooit kan schrijven.'

Gelukkig heeft Joël Dicker, die ook literaire ambities heeft, na de verdwijning van Stephanie Mailer deze taak overgenomen, niet zonder er zelf nog wat bijkomend geweld aan toe te voegen. Zijn personages zijn immers geen doetjes en houden zich bijna allemaal bezig met onoorbare praktijken, als daar zijn corruptie, prostitutie, chantage, geweld en als de nood dringt een supplementaire moord. Gefundenes fressen heet dat.
 
De verdwijning van Stephanie Mailer is een overdadige en te wijdlopige roman (het had makkelijk korter gekund), ongeloofwaardig ook, maar toch spannend. Dus...

Joël Dicker: De verdwijning van Stephanie Mailer, De Bezige Bij, Amsterdam, 2019, 636 p. Vertaling van La Disparition de Stephanie Mailer door Manik Sarkar. ISBN 9789403149509. Distributie Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri