Misdaad
BOEKEN NR. 8, SEPTEMBER 2019
Rudie van Rensburg: Klem
door Jooris van Hulle
Rudie
van Rensburg (1951) debuteerde in 2013 met Slagyster. Het is even
wachten geweest op de vertaling, Klem, maar
Van Rensburg mag een aanwinst genoemd worden binnen de Zuid-Afrikaanse
thrillerliteratuur.
Kassie Kasselman is rechercheur
bij de Kaapse politie en in zijn vrije tijd gedreven filatelist. Van Rensburg
tekent hem meteen, zij het in een relatief beknopt gehouden scène, als de
onkreukbare politieman: waar hij er eerst voor gezorgd heeft dat Carl Bester,
ooit een van de beste rechercheurs, aan een veroordeling ontsnapt, kan Besters
volgende faux pas er voor hem niet meer mee door. Baster heeft een deel van het
drugsgeld dat hij als undercoveragent in handen had gekregen, achterover
gedrukt om er zijn grote droom – de aankoop van een olijfgaard – mee te
realiseren.
Wat aan deze verrassende
plotwending voorafgaat, is een razend spannende, sterk uitgewerkte en ingenieus
opgebouwde thriller. In parallel gemonteerde, bewust heel kort gehouden
hoofdstukken, ontwikkelt Van Rensburg zijn verhaal rond Carl Bester. Zijn
directe overste weet van de diefstal van het drugsgeld, maar is bereid alles te
verzwijgen als Bester nog één keer bereid is als ‘mol’ op te treden. Dit keer
gaat het om illegale wapenhandel, die gedirigeerd wordt vanuit Johannesburg en
Kaapstad. Aanvankelijk draait alles rond de levering van wapens aan de rebellen
in Nigeria. Die hebben er een lucratieve gewoonte van gemaakt werknemers van
een Amerikaanse oliemaatschappij te gijzelen.
Op dit punt van zijn verhaal focust Van Rensburg, mede door
de aandacht die hij besteedt aan de familiale omstandigheden van de ingenieur,
op de figuur van Ryan. Hieraan gerelateerd is er het verhaal van Amelia, een
onderzoeksjournaliste die bevriend is met de echtgenote van Ryan en
uiteindelijk het netwerk van corruptie zal blootleggen in een aantal
ophefmakende artikels. Dat de corruptie te zoeken is tot in de hoogste kringen
van de politieambtenarij maakt dat Carl Bester finaal aan zijn lot wordt
overgelaten.
Mogelijk heeft Van Rensburg zich
geïnspireerd op waar gebeurde feiten. Die indruk wil hij nadrukkelijk wekken
door aan het slot van de roman, in het naschrift, aan te geven hoe het de
belangrijkste personages uit zijn roman verder is gegaan in hun leven. Fictie
en werkelijkheid, zo wordt althans gesuggereerd op die manier, haken nauw
ineen. Voor mij hoefde dit niet, de slotzin van de roman zegt genoeg over het
lot van Carl Bester:
‘Toen hij die zes zakken geld
uit de opslag had gesleept, had hij een strik voor zichzelf gezet. Een klem
waarvan de stalen beugels nu waren dichtgeslagen om zijn enkel.’
De vertaling leest
voortreffelijk, slechts enkele keren roept de Nederlandse tekst vragen op,
zoals wanneer Amelia in haar hotel in Nigeria een vuile en totaal verwaarloosde
kamer krijgt toegewezen: ‘Na lang stoeien met het hotelpersoneel kreeg ze
uiteindelijk een andere kamer’. En als ze aan de taxichauffeur zegt dat ze een
afspraak heeft met Adaka, het brein achter de hele wapensmokkel, verwittigt de
man haar: ‘Je moet hem met fluwelen handschoenen hanteren.’ Schoonheidsfoutjes
die in wezen niet echt afdoen aan dit debuut.
Op het omslag wordt vermeld dat
de roman ‘de start is van een serie rond Kassie Kasselman’. Intussen is in het
Afrikaans deel zeven al verschenen. Uitkijken dus naar het vervolg.
Rudie van Rensburg: Klem, Volt, Amsterdam 2019, 316 p. ISBN
9789021417486. Vertaling van Slagyster door Jente Rhebergen. Distributie
L&M Books
deze pagina printen of opslaan