Boeken en romans over de Tweede Wereldoorlog
zijn bepaald niet zeldzaam. Toch zijn er altijd auteurs die een interessante
invalshoek weten te vinden. Drago Jančar bijvoorbeeld. Hij bericht in En ook de liefde over hoe Slovenië die
gruwelijke periode beleefde. En ook de
liefde, dat recent in een vlotte Nederlandse vertaling verscheen, vertelt
het verhaal van een jong Sloveens paartje, Sonja en Valentin. De verraden partizaan
zit in 1944 in de gevangenis nadat hij ladderzat in een café was aangetroffen.
In de door de
nazi’s bezette stad Maribor herkent Sonja op een dag een oude bekende - Ludek -
op straat. De man is vandaag SS-officier en laat zich nu Ludwig noemen. Sonja
vraagt hem de zaak van Valentin te bekijken. In ruil voor een seksuele dienst
van Sonja laat Ludwig hem vrij, maar Valentin verdwijnt opnieuw. Als Sonja niet
veel later naar een concentratiekamp wordt weggevoerd, is de vraag of ze elkaar
ooit nog zullen terugzien.
In vier delen vertelt Drago Jančar over de lotgevallen van
Sonja, Valentin en Ludwig. Telkens vanuit een ander perspectief vertelt de
auteur over hun liefde, leven, angsten en verlangens in gruwelijke tijden. Jančar
verweeft de verhalen en personages in de verschillende hoofdstukken bijzonder
vloeiend en zo krijgt de lezer een erg interessante inkijk in de geschiedenis
en cultuur van het weinig bekende Slovenië. De regio zat in de Tweede
Wereldoorlog geprangd tussen het fascistische Oostenrijk en Italië. Gezien de
ligging van Maribor, vlakbij de Oostenrijkse stad Graz, was de Duitstalige
invloed er sowieso groot. Maar de oorlog leidde tot grote strijd tussen
enerzijds nazi’ en collaborateurs, en anderzijds partizanen, nationalisten en
communisten. Ook vroegere en latere conflicten in het voormalige Joegoslavië
sluipen het verhaal binnen.
Drago Jančar (°1948) is een van de belangrijkste
hedendaagse Sloveense auteurs. De vaak bekroonde en vertaalde auteur kon voor
het boek veel elementen uit zijn eigen familiegeschiedenis halen. Jančar werd
geboren in Maribor. Zijn vader was tijdens de Tweede Wereldoorlog lid van de
Sloveense partizanen. In 1982 was de maatschappijkritische schrijver een van de
stichters van het tijdschrift Nova Revija, dat later als spreekbuis voor
de politieke oppositie in de Socialistische Republiek Slovenië zou dienen.
De titel En ook de liefde komt uit een gedicht
van Lord Byron. De fris verliefde Sonja en Valentin sturen mekaar allerlei
gedichten en toekomstdromen toe als ze mekaar leren kennen. Maar de Tweede
Wereldoorlog trekt hen brutaal uit mekaar. Ondanks de hevige liefde is de
ondertoon van het boek weinig opbeurend. 'Liefde overwint alles. Behalve de
oorlog’, klinkt het. En elders: 'Het leven gaat voorbij, en ook de liefde'. Het
zwakke, uitdovende einde laat de lezer wat op zijn honger, maar desondanks is En ook de liefde een waar plezier om
lezen.
Drago
Jančar: En ook de liefde, Querido, Amsterdam 2019, 350 p. ISBN 9789021417172.
Vertaling van In ljubezen tudi door Roel Schuyt. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan