Nederlands proza

BOEKEN NR. 11, DECEMBER 2019

Bob van Laerhoven: Schaduwliefde

door Jooris van Hulle

Over een van de personages in het verhaal ‘De bogeyman en Regina de straatmeid’ staat te lezen: ‘Zijn ego kon het niet verkroppen dat hij in Vlaanderen een gesjeesd romancier was geworden wiens boeken lauw werden ontvangen en niet verkochten.’ Zouden we deze uitspraak mogen verbinden met de persoon van Bob van Laerhoven, gezien de publicatiegeschiedenis van de tien verhalen uit Schaduwliefde? Op het omslag staat vermeld dat de verhalen eerder verschenen in de Amerikaanse bundels Dangerous obsessions en Heart Fever, daarna vertaald werden in het Italiaans, Frans, Spaans, Zweeds, Pools en Portugees en nu, als een toegift blijkbaar, ook in het Nederlands.  
 
De verhalen uit Schaduwliefde focussen zonder uitzondering op geweld en wreedheden, vooral dan binnen de context van oorlogssituaties, die de liefde – als er tenminste sprake van is – overschaduwen. In ‘Schaakmat in Chimbote’ schrijft Van Laerhoven: ‘Het is een natuurwet dat het vileine naar het pure verlangt.’ Maar even nadrukkelijk wordt in de verhalen de idee aangereikt dat de puurheid het in menselijke relaties moet afleggen tegen de ontluistering.  
 
‘De littekens van het hart’, het openingsverhaal, voert de lezer naar Algerije via het gesprek van een oorlogsfotograaf die onder meer in Syrië heeft gewerkt, met een bejaarde ex-legioensoldaat. In ‘De verloren zoon’ komen de onlusten en de wreedheden aan bod die plaatsvonden bij de onafhankelijkheid van Belgisch Congo. Vriendschap en verraad horen, ook in de andere verhalen, onlosmakelijk bij elkaar. Treffend en aangrijpend is ‘Meiklokjes’ – voor mij het mooiste verhaal in de bundel – waarin een zigeunermeisje dat opgesloten zit in een moffenkamp, zichzelf ‘verkoopt’ om haar jongere broertje te redden.
 
Actuele geschiedenis (de burgeroorlog in Syrië bv.) en historische gebeurtenissen (Algerije, de nazikampen, Belgisch Congo) haken ineen. En even goed meandert Van Laerhoven van hier naar elders, van Oostende (de aanzet voor het verhaal over Belgisch Congo) tot het Midden-Oosten. Verder kan de lezer in het verhaal ‘Paint it black’ in de figuur van Dees de Gryse de schilder Dees de Bruyne herkennen.  
 
Bob van Laerhoven brengt situaties, gevoelens en bedenkingen in kaart met een directheid waarin hij nogal eens overdrijft. Dat leidt tot overtrokken zinnen als: ‘zijn slagaderlijke bloed besproeide me.’ Je ziet de filmscène zo voor je, maar zoals het er in woorden staat, lijkt het toch wat ‘over the top’.
 
Bob van Laerhoven: Schaduwliefde, Houtekiet, Antwerpen 2019, 284 p. ISBN 9789089247742. Distributie VBK België 

deze pagina printen of opslaan