Vertaald proza

BOEKEN NR. 11, DECEMBER 2019

Shusaku Endo: Het schandaal

door Jo Vanderwegen

In ons taalgebied was de in 1996 gestorven Japanse succesauteur Shusaku Endo eigenlijk al een poosje vergeten. Martin Scorseses recente film Silence (gebaseerd op Shusaku’s werk Chinmoku) bracht hier gelukkig verandering in, zodat Nederlandstaligen nu kunnen genieten van een pas geactualiseerde vertaling van Skyandaru, toch wel een van de betere werken uit Endo’s oeuvre.
 
Endo weet in dit boek een heel eenvoudig basisgegeven uiterst volledig uit te werken en de lezer moeiteloos aan het denken te zetten. Het schandaal volgt gedurende enkele weken de lotgevallen van de schrijver Suguro. Die is al jaren geliefd bij het grote publiek, de pers en zijn collega’s omwille van zijn romans met sterke morele en christelijke ondertoon. Maar het waargenomen samenvallen van de morele diepgang van zijn werken met het vermeend hoge morele karakter van de schrijver zélf krijgt een flinke deuk wanneer steeds meer mensen uit zijn omgeving de schrijver betrappen op leugens en verwerpelijk gedrag.
 
Het schandaal schotelt – ondanks haar beknopte lengte – de lezer een hele waslijst aan dilemma’s en moeilijke onderwerpen voor, zoals bv. schoonheid in lelijkheid, armoede, zelfmoord, aftakeling en ouderdom, vervreemding in het huwelijk enz. Toch werkt die zware kost op geen enkel moment verstikkend. Het is Endo’s verdienste niet oordelend, maar observerend te schrijven. Ook heeft hij een logisch en coherent verhaal gevonden waarin al deze onderwerpen aan bod kunnen komen zonder dat de plot al te maniëristisch overkomt.
 
Zoals steeds bij Endo, is ook in Het schandaal het hoofdthema een groot christelijk vraagstuk: hoe ga ik om met het kwade in mijzelf? Hoofdpersonage Suguro heeft zijn eigen donkere kant jarenlang in het geheim uitgeleefd. Wanneer zijn dubbelleven doorprikt dreigt te worden, leidt dat tot bittere vaststellingen over zijn huwelijk: ‘hij meende dat hij hun vreedzame leventje [...] lange tijd had beschermd […] hij kreeg nu het gevoel dat zijn hele leven uit bedrog bestond.’ Ondanks de verscheurende gebeurtenissen kan Suguro in zijn laatste levensjaren uit zijn geloof toch nog een sprankeltje hoop putten: ‘Hij [was] gaan geloven dat in elke zonde heimelijk de energie voor een wedergeboorte huisde. […] Ook in een schandaal moest hij een teken van verlossing ontdekken.’ Het is ongetwijfeld díe kernboodschap van hoop die voor Endo de belangrijkste bouwsteen uit zijn werk vormt.  
 
Shusaku Endo: Het schandaal, Mozaïek, Utrecht, 2019, 256 p. ISBN 9789023959038. Vertaling van Skyandaru door C. M. Steegers-Groeneveld. Distributie VBK België 

deze pagina printen of opslaan