Poëzie

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2022

Charlotte Van den Broeck: Aarduitwrijvingen

door Dirk De Geest

Charlotte Van den Broeck heeft al van bij de start van haar literaire loopbaan de wind in de zeilen. Haar werk wordt vrijwel unaniem positief onthaald en bekroond en op haar dertigste geldt zij als een van de belangrijkste talenten in onze literatuur. Die waardering valt zowel haar poëzie te beurt als haar creatieve essayboek Waagstukken over de architecturale nalatenschap van tragische kunstenaars.
 
De zopas verschenen dichtbundel Aarduitwrijvingen bevestigt niet alleen al het enthousiasme over de auteur, het boek laat ook zien hoe Van den Broeck voortdurend zoekt naar nieuwe accenten, nieuwe tonen en thema’s. Net die combinatie van consistentie en diversiteit verleent haar oeuvre (want dat is het onderhand wel) extra diepgang. De nieuwe bundeling vertrekt van de idee dat de aarde aan ons verschijnt in de vorm van diverse landschappen, van een woestijn tot een berglandschap of een vruchtbare steppe. Aan die enorme variëteit ligt echter een zelfde identiteit ten grondslag die zich gedeeltelijk onttrekt aan het menselijke begripsvermogen. In feite heeft de aarde evenzeer een ondoordringbaarheid en een kosmische ouderdom die wij niet kunnen vatten, waarvoor wij allerlei beelden aan wenden zonder tot een sluitende definitie te komen. Wat ons rest zijn uiteenlopende taalspelen, registers van woorden en betekenissen die afwisselend worden ingezet om de aarde te ‘vermenselijken’ en daardoor tot een vertrouwenwekkende entiteit om te buigen. Een van de vele metaforen die ons westerse denken over de aarde beheersen is die van het landschap als een vrouwenlichaam vol golven, scheuren en poriën. Daardoor wordt deze bundel, net zoals het eerdere werk, tegelijk ook een zoektocht naar de vrouwelijke identiteit en de vele (voor)oordelen waarmee die in onze samenleving wordt omkleed.
 
Die samensmelting van menselijke en kosmische beelden is geen toeval. Het universum van Van den Broeck heeft inderdaad tal van mythische kenmerken, met een hoofdrol weggelegd voor de vier oerelementen van de wereld. Op die manier krijgt het waarneembare landschap symbolische contouren waardoor het zich onttrekt aan de mens (zowel zijn bewustzijn als zijn aanwezigheid) en als het ware ondoordringbaar wordt. Hier openbaart zich het sublieme, dat tegelijk aantrekt maar ook angst inboezemt omdat het de mens dreigt weg te vegen. Mythologische elementen en sprookjesfiguren duiken frequent op om die herkenbare vervreemding nog extra uit te drukken. De bundel eindigt overigens met een meesterlijke reeks ‘Ilsebill droomt’, waarin het onblusbare verlangen van de vissersvrouw uit het sprookje van Grimm (die telkens meer wenst en daardoor uiteindelijk opnieuw vastzit in haar schrale bestaan) naar een actuele context wordt getransponeerd. Dit is vreemde, maar ronduit indrukwekkende lyriek, met een levensvisie en een wijsheid waarop veel auteurs een leven lang wachten.
 
Charlotte Van den Broeck: Aarduitwrijvingen, De Arbeiderspers, Amsterdam 2021, 67 p. ISBN 9789029539722. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri