Vertaald proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2022

Walter Kappacher: Morgen

door Kris Velter

Morgen is de debuutroman van de Oostenrijkse auteur Walter Kappacher. Het boek verscheen oorspronkelijk in 1975 en kreeg meteen een mooie recensie van Martin Walser in Die Zeit – een recensie die vooraan in de Nederlandse vertaling is opgenomen. Walser noemt het boek ‘de stilste' dat hij kent. Bovendien typeert hij de roman als meedogenloos terughoudend en noemt de toon ervan ‘volkomen onverstoorbaar’. Na het lezen van de roman begrijpt de lezer pas ten volle de betekenis van deze woorden.  

De roman bestaat uit erg korte hoofdstukken – gemiddeld een pagina – waarin de auteur een aantal verhaallijnen ontwikkelt, die afwisselend worden uitgewerkt. Aanvankelijk weet de lezer nauwelijks waarover Morgen gaat: pas na het lezen van een tiental bladzijden komen de contouren van een roman tevoorschijn. Blijkbaar worden er fragmenten beschreven uit het leven van Winkler. Deze jongeman, de ik-figuur, is medewerker bij een reclamebureau in Salzburg. Er wordt verteld over de werkzaamheden en de collega’s. Later gaan de personeelsleden van het reclamebureau op een bedrijfsuitje; er wordt gedanst en gedronken. Winkler zou echter het liefst zijn ontslag indienen en niet omdat hij iets nieuws op het oog heeft, maar simpelweg omdat hij zijn werk beu is. Enkele andere verhaallijnen: Winkler wandelt met Gerda en Dieter op een autokerkhof, ze zijn op zoek naar het wrak van Gerda’s auto omdat zich daarin haar geluksbrenger bevindt; de ik-figuur belandt op een feestje waar de gastvrouw liederen zingt en de gastheer foto’s toont van Afrikaanse maskers; er wordt verteld over familieleden: een oom, een tante en hun dochters; Winkler gaat met vrienden naar een meer en bezeert daar zijn voet. De weergave van deze verhaallijnen in deze recensie is droog en saai, maar in de roman werkt het wonderwel.
 
Kappacher beschrijft zowel grote als kleine gebeurtenissen, maar dat doet hij op dezelfde afstandelijke manier. Kenmerkend voor de verhaallijnen over die gebeurtenissen, is dat ze zich ook traag ontwikkelen. Bovendien komt de lezer soms laat of zelfs pas tegen het einde van de roman te weten hoe iets precies in elkaar zit. Niet enkel het fragmentarische van de verhalen maakt Morgen een intrigerend boek, maar zeker ook de stijl. Er komt een passage voor waarin Winkler de muren van zijn kamer kaal maakt: posters en foto’s worden in de vuilnisbak gegooid. Dit is een weerspiegeling van Kappachers taalgebruik: er wordt extreem helder geschreven, kaal, zonder enige opsmuk. Er komen nauwelijks bijvoeglijke naamwoorden aan te pas. Daardoor lijkt het ook alsof Winkler buiten het verhaal staat: hij observeert, vertelt en cijfert zichzelf weg. Hij weet immers niet altijd hoe zich te gedragen. Daarom kijkt hij naar de gedragingen van anderen. Want: hoe doe je dat eigenlijk, leven?
 
Het gebeurt zelden dat een auteur in een debuutroman een eigen stem vindt, maar Walter Kappacher slaagt daarin als geen ander. In de Duitstalige literaire wereld heeft Morgen al langer het etiket van moderne klassieker. Daarom is het ietwat bizar dat deze bijzonder mooie en originele roman nu pas is vertaald naar het Nederlands – een soepele vertaling van Gerda Baardman. Gelukkig stopt het niet bij Morgen: bij Uitgeverij Kievenaar wordt gewerkt aan nog een aantal vertalingen van Kappacher. Stuk voor stuk romans om naar uit te kijken.
 
Walter Kappacher: Morgen, Kievenaar, Heveadorp 2021, 159 p. ISBN 9789083046754. Vertaling van Morgen door Gerda Baardman

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri