Vertaald proza
BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2022
Lauren Groff: Matrix
door Kris van Zeghbroeck
Lauren Groff (1978) werd geboren in Cooperstown (New York), en studeerde aan het Amherst College (BA)
en de University of Wisconsin (MFA). Ze verhuisde van New York naar Florida
(Gainesville) met haar man en twee kinderen. Groff schrijft verhalen voor onder
meer The Atlantic Monthly, Ploughshares, Glimmer Train, Hobart
en Five Point.
In 2008 debuteerde ze met de roman
The Monsters of Templeton (vert. De monsters van Templeton).
Centraal staat een ongewild zwangere 28-jarige studente, die na een stukgelopen
relatie met een universiteitsprofessor terugkeert naar de plaats waar ze
opgroeide om de identiteit van haar biologische vader te achterhalen. Groffs
geboorteplaats Cooperstown, gesticht door de vader van Schrijver James Fenimore
Cooper, stond model voor het fictieve Templetown en Groff gebruikt flink wat
elementen uit zijn werk om haar verhaal te stofferen.
Groffs kortverhalen werden
gebundeld in Delicate Edible Birds and Other Stories (2009). Negen
verhalen, die een tijdspanne van een eeuw omvatten, zoomen in op een levensfase
van verschillende vrouwelijke personages. De roman Arcadia (2012) volgt
de opgroeiende Bit, geboren en getogen in een commune in de jaren zeventig, en
de keuzes die hij moet maken om zijn leven te sturen. De grote doorbraak kwam
er voor Lauren Groff met de National Book Award finalist Fates and Furies
(2015, vert. Furie en fortuin).
Furie en fortuin is het
verhaal van het tragische verloop van het huwelijk tussen Lancelot ‘Lotto’
Satterwhite en Mathilde. Na het overlijden van zijn vader wordt Lotto door zijn
bemoeizieke moeder op internaat gestuurd, waar hij volledig wegkwijnt. Aan de
universiteit bloeit hij open, ontdekt het toneel en ontmoet zijn romantische
liefde. Maar al in de prille wittebroodsweken worden kiemen van een noodlottige
breuk in de verre toekomst zichtbaar.
Op basis van dit palmares werd
Lauren Groff geselecteerd voor de Granta Best of Young American Novelists 3
(2017), een lijst die om de tien jaar door het magazine Granta wordt opgesteld
om jong (jonger dan veertig) en veelbelovend Amerikaans talent in de
schijnwerpers te zetten.
Met de verhalenbundel Florida
(2018, Florida) haalt Groff voor de tweede maal de finale van de
National Book Award for Fiction. Net veertig geworden, overstijgt Groff daarmee
haar status van veelbelovend talent. Met drie romans, twee verhalenbundels en
een aantal onderscheidingen heeft ze zich ontpopt tot een vaste waarde binnen
de Amerikaanse literatuur.
De ‘furie’ van Groffs laatste
roman is duidelijk aanwezig bij de hoofdpersonages van deze verhalen, waarvan
sommigen dezelfde vrouw lijken te zijn. Een gehuwde vrouw met twee kinderen die
in Florida woont, waar de verhalen zich afspelen, kan doorgaan voor een alter
ego van Lauren Groff zelf. De personages zijn woedend op zichzelf, op anderen,
op de afvalmaatschappij, op de prestatiedruk en de ideaalbeelden die
nagestreefd moeten worden.
Groffs vierde roman, Matrix
(2021, Matrix), werd tevens genomineerd voor de National Book Award
Shortlist. Maar ook deze derde nominatie kon ze niet verzilveren. Opvallend voor
haar oeuvre is de keuze voor een historische roman, waarin het leven van Marie
de France (ca. 1160-1215) verbeeld wordt. Zij is gekend om haar Lais, fabels
met een morele inslag uit de Hoofse literatuur. Centraal staat hoe Marie als
zeventienjarige in opdracht van Eleonora van Aquitanië afreist naar Engeland om
een klooster in verval te leiden.
Te ruw en te grof voor het huwelijk
of het hoofse leven, wordt ze van het Franse Hof verbannen om in het zweet des aanschijns als Priorin en later Abdis een kloostergemeenschap te laten bloeien.
Groff dicht Marie de France een lesbische geaardheid toe, en laat haar
gemeenschap van vrouwen tot een zelfstandige, feministisch maatschappijmodel
uitgroeien. Groff hanteert daarbij een wervelende, vrij barokke taal die een sfeer
van Oud-Engelse godsvrucht en mystiek oproept.
Lauren Groff: Matrix, Riverhead Books, New York, 2021, 260 p. ISBN 9780593421192. Distributie Penguin RandomHouse International
Lauren Groff, Matrix, De Bezeige Bij, Amsterdam, 2021, 301 p. ISBN 9789403107011. Vertaling van Matrix door Lucie Schaap. Distributie Standaard Uitgeverij
deze pagina printen of opslaan