Poëzie

BOEKEN NR. 6, JUNI 2022

Maarten Doorman: Wie niet. Gedichten

door Dirk De Geest

Maarten Doorman blijft als dichter steeds ook een beetje filosoof. Zijn poëzie is doorgaans erg concreet; geënt op precieze observaties, maar tegelijk viseert de dichter een algemenere waarheid. Die spanning tussen concreet en abstract weet de dichter meesterlijk te bespelen. In Wie niet is het lyrische ik vaak onderweg, op wandel in een stad of binnenshuis. Die verplaatsingen lijken zowel momentopnames die uit het leven werden geplukt als doelloze ogenblikken. Het ik observeert ondertussen mensen en de omgeving, en die waarnemingen worden onvermijdelijk gekleurd door de eigen subjectieve gedachten en gevoelens. De toon van de gedichten is daardoor mijmerend maar tegelijk ook gefocust op markante details en anekdotes die een symbolisch karakter krijgen. De eerste afdeling heeft het bijvoorbeeld voortdurend over het beklimmen en afdalen van trappen, een dagelijkse realiteit die in de context van de gedichten echter doet denken aan de spanning tussen boven- en onderwereld: het lijkt erop dat de ik begint aan zijn gebruikelijke helletocht of omgekeerd tracht te ontsnappen aan de wereld door zich te verheffen en af te sluiten. Die afzondering neemt echter niet weg dat de dreiging en de dood voortdurend hun aanwezigheid laten gelden; in het licht daarvan is het leven steevast problematisch. Zelfs de evocatie van  rustige, volstrekt onopvallende momentopnamen heeft daardoor iets onheilspellends.  

Die dreiging wordt in de daaropvolgende reeksen enkel intenser. Via verhalen en ontmoetingen komt hier het wereldforum op de voorgrond: de enorme uitdagingen voor onze tijd, de conflicten en terreurdreiging, de moeizame relaties tussen volkeren en culturen, de hachelijke omgang met het verleden en de gecontesteerde tradities. Het zijn belangwekkende thema’s maar Doorman slaagt erin ze vooral te benaderen via een soort van persoonlijke toets. Ogenschijnlijk banale observaties van een spel of een routineuze handeling worden plots vervreemd door ze in een ruimere context met politieke implicaties te plaatsen. Hetzelfde gebeurt met de verhalen van mensen die behalve anekdotisch ook een diepere betekenis in zich dragen. Door dat blootleggen van verantwoordelijkheden achter de ogenschijnlijke onschuld verandert ook de kijk van het ik op zijn eigen persoonlijke omgeving. De laatste gedichten van de bundel laten zien hoe bijvoorbeeld de confrontatie met de dood anders wordt in het licht van de levenservaring. Deze bundel biedt ook daardoor een boeiend verhaal dat de lezer meevoert maar tegelijk zorgt voor nieuwe, intense ervaringen. Het lijkt soms onooglijk wat Doorman als dichter doet, maar in deze bundel laat hij zien hoe subtiel zijn meesterschap is.  
 
Maarten Doorman: Wie niet. Gedichten, Prometheus, Amsterdam 2021, 45 p. ISBN 9789044649468. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri