Vertaald proza

BOEKEN NR. 8, OKTOBER 2022

Emily St. John Mandel: Geloof in een organisch levenswerk

door Kris van Zeghbroeck

Emily St. John Mandel (1979) is een Canadese auteur, geboren in Merville op Vancouver Island uit een Canadese moeder en een Amerikaanse vader. Ze groeide op voor de kust van British Columbia op het kleine Denman Island. Als extreem introvert kind werd ze lang thuis onderwezen. Schrijven was een uitlaatklep in haar isolement, maar alleen ballet en dans konden haar verleiden om uit haar schulp te kruipen. Op haar achttiende verhuisde ze naar Toronto (The School of Toronto Dance Theatre) om haar dansdroom na te jagen.

Zo belandde ze via Montreal in New York, waar ze sindsdien woont met haar man, Kevin Mandel (jobhunter en toneelschrijver), en dochter. Gaandeweg werd het dansen ingeruild voor een administratieve dagtaak in een centrum voor kankeronderzoek en het schrijven van essays en boeken. Ze is een vaste medewerker van het online magazine ‘The Millions’ en heeft sinds 2009 zes romans gepubliceerd.

In de eerste drie boeken (Last Night in Montreal (2009, Aria voor een verleden), The Singer's Gun (2009) en The Lola Quartet (2012)) profileerde ze zich als een schrijver van crime en detectives ('literary noir'). Dan besluit ze de mal te breken met Station Eleven (2014, Station Elf), The Glass Hotel (2020, Het glazen hotel) en Sea of Tranquility (2022, Zee van rust). Stuk voor stuk dystopische romans en speculatieve fictie met het einde der tijden voor ogen.

Deze koerswijziging zorgde met Station Eleven voor een internationale doorbraak en een plaats op de shortlist van de National Book Award 2012. Met de covid-pandemie voor de deur werd ze binnengehaald als een subliem en visionair auteur. De verfilming als serie (Station Eleven) kruidde met succes het tweede pandemiejaar op de zender HBO Max. Waar ze eerst geen zelfvertrouwen had om mee aan de televisieserie te schrijven, ziet Mandel intussen ook een toekomst in Hollywood als screenwriter voor de verfilming van haar volgende twee romans.

De pandemie heeft haar relatie met haar man verder op scherp gezet, zodat ze gescheiden steeds sterker haar eigen pad zoekt. Maar tot nader order blijven haar boeken geklasseerd onder de M van Mandel. St. John is haar tussennaam, die ze van haar grootmoeder geërfd heeft. 

Als veertiger lijkt Mandel volledig getransformeerd door de succesvolle reboot van haar schrijfcarrière. Onzekerheid en geslotenheid werden omgeturnd in extraversie en het geloof in een organisch uitdeinend dystopisch levenswerk met terugkerende personages. Opvallend hierbij is de invloed die ze ondergaan heeft van het werk van David Mitchell en specifiek de cultroman Cloud Atlas (Wolkenatlas). Ook blijven de detective elementen een vast onderdeel uitmaken van haar oeuvre, waarin steeds opnieuw, na een heen en weer springende rollercoaster door tijd en ruimte, de puzzelstukken in elkaar vallen.

In Station Elf sterft de iconische acteur Arthur Leander tijdens een opvoering van King Lear aan een hartaanval. Dezelfde avond breekt een grieppandemie uit die het leven in Noord-Amerika drastisch hertekent. In een afwisseling van pandemiescènes en de daaropvolgende strijd op overleving, volgen we Kirsten. Als kind was ze getuige van de dood van Leander en twintig jaar later reist ze met een Shakespeariaans toneelgezelschap langs nederzettingen om het vuur van de cultuur brandende te houden.

Het glazen hotel gebruikt gelijkaardige dystopische stijlkenmerken om de financiële bankencrisis van 2008 te verbeelden. Centraal staat het piramidespel van Jonathan Alkaitis dat heel wat beleggers en uiteindelijk hemzelf op de rand van de afgrond brengt. Binnen de dualiteit van feiten en verbeelding wordt er gefocust op slachtoffers en hoe het leven anders had kunnen lopen. Toeval en willekeur tonen de weg in een verhaal van liefde en hebzucht, schuld en boete.

In Zee van rust worden vier verhaallijnen vervlochten die zich elk in een ander tijdsegment afspelen: 1912, 2020, 2203 en 2401. Een aristocraat in ballingschap in Canada, een muzikant tijdens de coronapandemie en een gevierd auteur die leeft in een maankolonie, delen doorheen de eeuwen een vreemde waarneming, waarbij alles plots verduistert terwijl onnatuurlijke vioolklanken weerklinken. In 2401 gaat een tijddetective aan de slag om via tijdreizen, research en interviews deze anomalie te onderzoeken.

Emily St. John Mandel: Zee van rust, Atlas/Contact, Amsterdam, 2022, 249 p. ISBN 9789025472382. Vertaling van Sea of Tranquility door Lucie Schaap. Distributie VBK België

Emily St. John Mandel: Het glazen hotel, Atlas/Contact, Amsterdam, 2020, 324 p. ISBN 9789025453923. Vertaling van The Glass Hotel door Maaike Bijnsdorp en Lucie Schaap. Distributie VBK België

Emily St. John Mandel: Station Elf, Atlas/Contact, Amsterdam, 2015, 383 p. ISBN 9789025445409. Vertaling van Station Eleven door Astrid Huisman. Distributie VBK België


deze pagina printen of opslaan