Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 5, MEI 2023

Aby Hartog: Luister naar de ezel en de beer

door Jan Van Coillie

5+ - Na het debuut van Aby Hartog, PAS OP voor de ezel en de beer (Zirkoon 2003) en het vervolg Dansen met de ezel en de beer (Zirkoon 2005) bleef het een hele tijd stil rond de twee dieren. Maar nu is er dus Luister naar de ezel en de beer, opnieuw een bundel filosofisch getinte dierenverhalen voor jonge kinderen.  

Het genre is al jaren populair, wat het niet eenvoudig maakt om er nog iets origineels aan toe te voegen. Hartogs eigen inbreng zit op de eerste plaats in de keuze van de hoofdfiguren, die los van elkaar vaak optreden in kinderboeken, maar niet als duo. De combinatie zorgt in elk geval geregeld voor humor. Opvallend is ook dat de beer hier vrouwelijk is en de ezel mannelijk. Minder verrassend zijn het motief van het eten en drinken (en feesten) en de levenslessen. De belangrijkste les, die in meerdere verhalen meegegeven wordt, houdt in dat je bent wie je bent en dat je dus niet moet willen zijn als een ander. Zo ondervindt de ezel dat een winterslaap niets voor hem is of dat hij beter een rare ezel is dan een rare vogel.
 
Het meest expliciet komt die les naar voren in ‘Vlinders’, waarin de beer en de ezel zichzelf inspinnen als cocons omdat ze vlinders willen worden, wat natuurlijk niet lukt: ‘Er was niets veranderd. / Maar ze hadden wel iets geleerd. / Ze hadden geleerd dat ze geen rups waren.’ De droogkomische toon in de slotregel typeert veel van de verhalen. Die toon maakt van ‘Bomen klimmen’ voor mij een van de sterkste verhalen. De ezel wil net als de beer in bomen kunnen klimmen. Zijn pogingen mislukken keer op keer, tot hij woedend de boom omver schopt, zodat hij erop kan paraderen, al loopt ook dat uit op een finale ‘Kedeng.’ ‘Au!’ En ‘Tsja’.
 
De verhalen bevatten nog andere levenswijsheden, onder meer over ruzie maken, boos zijn of vriendschap. Rond het motief van de vriendschap is me vooral het verhaal bijgebleven over de ezel die zich verkleedt als paradijsvogel. De reactie van de beer vertelt onnadrukkelijk iets belangrijks over echte vriendschap: ‘Eerst wilde ze hard lachen. Maar ze bedacht zich. De ezel was haar beste vriend, ook als hij er een beetje raar uit zag’. In dit verhaal maakt de auteur –net als in ‘Bomen klimmen’ gebruik van weinig woorden, maar die wel veel zeggen. Net die compacte stijl maakt dat de verhalen bijblijven. Op dit vlak kan de auteur zijn pen nog verder scherpen. Sommige verhalen bevatten nog te veel weinig zeggende zinnen (bv. ‘Dorst’ of ‘Vogelpoep’, met zinnen als ‘Wij moeten hier fluiten en doen, dat is onze taak!’) of verrassen te weinig op het einde (bv. ‘De vleesetende plant’). Toon Tellegen kan hier een goede leermeester zijn.
 
Aby Hartog: Luister naar de ezel en de beer, Pelckmans, Kalmthout 2023, 91 p. : ill. ISBN 9789463373128

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri