10+ - Het nieuwe boek van de Britse schrijfster M.G. Leonard sluit wonderwel aan bij twee thema’s die voor jongeren in het Nederlandse taalgebied ‘hot’ zijn: het belang van verhalen lezen en de opwarming van de aarde. Op het eerste gezicht hebben deze zaken niet veel met elkaar te maken.Maar toch… Met de leesvaardigheid van vooral Nederlandse
jongeren is het slecht gesteld. Treurig, want wie leest, ontwikkelt denkkracht,
overzicht en fantasie. Dat komt natuurlijk altijd van pas, maar is echt broodnodig
als je je wilt verzetten tegen een steeds ‘warmer’ wordende toekomst.
De IJskinderen is
een verhaal van mysterie en meer. Heel fijntjes wordt het naar het einde toe
verweven met een reflectie over de klimaatdiscussie. De rode lijn door het
sprookjesachtige verhaal is het zieltogen van de winter. In een nawoord noemt
de schrijfster haar boek ‘een strijdkreet voor positieve verandering’. Met vrijblijvende
ontspanning hebben we hier dus niet te maken. De zorgelijke klimaatsituatie komt
in verhaal en nawoord eerlijk maar niet beklemmend in beeld. De kinderen worden
bewust gemaakt van mogelijkheden om het tij te keren.
M.G. Leonard gebruikt voor haar boek
elementen uit wereldberoemde jeugdverhalen als De Sneeuwkoningin van
Hans Christian Andersen en Pinocchio van Carlo Collodi. Zij geeft aan haar
creatie wel een heel eigen draai. Schilderachtige stadjes, bevolkt door
enigszins naïeve mensen, zijn een goed decor voor het mysterieuze: de Britten
hebben daar patent op. In zo’n stadje woont de elfjarige Bianca met haar ouders
en haar vijf jaar oude broertje Finn.
Al op de eerste bladzijde van
het boek tuimelt de lezer het ongewone in: op een nacht wordt er een jongen in
pyjama aangetroffen in de rozentuin van het stadje. Hij is stijf bevroren; zijn
voeten zitten vast in een voetstuk van ijs. Het is Finn. Een toegesnelde dokter
constateert dat de jongen een hartslag heeft. Toch vertoont hij geen enkel
teken van leven. In de periode die volgt, veranderen meer kinderen in een
‘ijskind’. De volwassenen weten niet wat ze moeten doen. De ouders van de
bevroren kinderen zijn wanhopig. Bianca legt zich niet bij de situatie neer. Als
een kleine detective stelt ze een onderzoek in en volgt ze daarna een
geheimzinnig spoor.
Ik zal hier niet verklappen hoe Bianca uiteindelijk greep krijgt op het
mysterie. Dat een kind zijn fantasie kan gebruiken om zelf een verhaal te
schrijven, speelt in ieder geval een rol. Een boek of verhaal is een deur: als
je een boek opent, stap je een andere wereld binnen. Dit bedenkt Bianca als ze
zoekt naar een manier om haar broertje en de andere bevroren kinderen te
redden. Het is een waardevolle gedachte, want die andere wereld, de wereld van
fantasie en denkkracht, kan een mogelijke oplossing bieden voor bijvoorbeeld
het probleem van de opwarming van de aarde. Dat kinderen daar in een spannend
en raadselachtig verhaal op gewezen worden, is niet niks.
M.G. Leonard, Penny Neville-Lee:
De IJskinderen, De Fontein, Utrecht 2023, 270 p. : ill. ISBN 9789026169618. Vertaling
van The Ice Children door Mariella Manfré. Distributie VBK België
deze pagina printen of opslaan