6+ - Jacominus
Gainsborough, je weet wel, dat pluizige konijntje met een mank pootje en een
heel gewichtige naam, dat Rébecca Dautremer in 2018 in De rijke uren van Jacominus
Gainsborough gestalte gaf,
blijft stof leveren voor nieuwe verhalen. In 2019 was er Middag en twee jaar later Eén enkele seconde. Het zijn telkens verhalen die zich in een beperkt tijdsbestek afspelen
en die terugblikken op een moment in Jacominus’ leven, zonder veel
gebeurtenissen, maar met des te meer mijmeringen, filosofische gedachten,
overdenkingen van wat mogelijk gebeurd is of zou kunnen zijn. Het zijn
prachtige stalen van Dautremers bedrevenheid als verhalenverteller in woord en
beeld.
In Iets
geweldigs is Jacominus een konijn op leeftijd. In afwachting van zijn
vriend Policarpe, de stier, doet hij een dutje in de schaduw van de kersenboom.
Voor hij inslaapt, schiet er iets in zijn gedachten van lang geleden, iets
geweldigs, iets ongelooflijks dat hij vergeten was… Als hij weer wakker is en
het aan Policarpe wil vertellen, is de herinnering hem echter weer ontschoten.
De twee vrienden trekken een stoeltje bij en gaan zitten nadenken over welke
herinnering verloren is gegaan. Ze pakken het methodisch aan, via eliminatie.
Was het een groot iets of eerder iets kleins? Iets van alledag of nogal
zeldzaam? Was het zwaar of licht? Grappig of triest? Kostbaar of zonder veel
waarde? Vierkant of rond…? Zo halen ze belangrijke momenten uit hun leven naar
boven die, jawel, altijd zowel groot als klein, grappig als triest enz. waren.
Dat brengt een paar scènes opnieuw tot leven die we kennen
uit het eerste boek, maar je krijgt toch vooral nieuwe taferelen te zien,
waarover nog niet eerder verhaald was. Zoals van Dautremer te verwachten valt,
levert dat indrukwekkend uitgewerkte prenten op, van een cafeetje waar ze
elkaar ontmoetten, of de loopgraven na de grote veldslag waar een uitgetelde
soldaat een geweldig goeie mop vertelde, de keuken van oma Beatrix waar ze
appeltaart kregen… Altijd wordt zo’n concrete herinnering voorafgegaan door een
beeld dat aan de fantasie ontsproten is, zoals de dansende en musicerende
soldaten tussen het prikkeldraad of de reusachtige taart die tot aan het
plafond torent in oma’s keuken. Vreemd is dat niet, het geheugen speelt al eens
een spelletje met ons, en herinneringen vervagen of vervormen.
Dautremer gebruikt voor
die beelden een aantal keer heel doeltreffend een groothoek effect, of zelfs
een keer een extreme fisheye, waardoor een cirkelvormig beeld ontstaat, met de
twee vrienden in het midden omringd door vervormde beelden uit hun herinnering.
Tussen de herinneringen door zie je Jacominus en Policarpe, ‘hun handen tegen
hun hoofd om beter te kunnen herinneren’ op een bistrostoeltje zitten. Gaandeweg
bezwijkt Policarpes stoeltje langzaam onder zijn geweldige gewicht. Niets aan
de hand, ze denken nijver verder.
Iets geweldigs is visueel opnieuw bijzonder sterk. Op een
zacht deinend ritme meandert het verhaal traag verder, een verhaal overigens voor
taalvaardige, rustig beschouwende lezers. Voor jonge kinderen werkt het best
als voorleesverhaal, waarbij de verteller rekening kan houden met de leeftijd
van de toehoorders, want Dautremer snijdt haar tekst niet echt toe op
een jong publiek. De geraffineerde prenten met hoge aaibaarheidsfactor zitten
vol verhaal waarin zowel jonge kinderen als volwassenen zich kunnen vinden.
Dat, samen met de bekoorlijkheid van de soepele vertelling, maakt van Iets
geweldigs een leeftijdloos boek om lang in te vertoeven.
Rébecca Dautremer: Iets
geweldigs, Davidsfonds/Infodok, Antwerpen 2023, 56 p. : ill. ISBN 9789002278792. Vertaling van Une chose formidable door Edward van de
Vendel. Distributie Standaard Uitgeverij
deze pagina printen of opslaan