Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 5, NOVEMBER 2015

Rindert Kromhout, Margriet Heymans: Allemaal aan tafel

door Frauke Pauwels

5+ - Kookboeken en kookprogramma’s, culinaire blogs, foodfestivals… Eetcultuur kreeg de voorbije jaren meer aandacht dan – wellicht – ooit tevoren. Met Allemaal aan tafel! focussen auteur Rindert Kromhout en illustrator Margriet Heymans in de eerste plaats op tafelmanieren. Het prentenboek ontstond in het verlengde van de tentoonstelling ‘Nederland dineert’ in Gemeentemuseum Den Haag, waarbij de aandacht gaat naar serviesgoed, tafeldecoratie en illustraties daarvan.
 
Daarmee vormt dit boek een buitenbeentje in de reeks kunstprentenboeken die het museum sinds 2010 uitgeeft. Eerder werkten illustratoren als Marije Tolman, Annemarie Van Haeringen of Wouter van Reek immers rond concrete kunstenaars als Ensor, Coco Chanel of Mondriaan. Een overeenkomst in stijl of thematiek bepaalde telkens welke maker werd geselecteerd, waardoor de reeks de wisselwerking tussen kunst en illustratie concreter maakte en een extra impuls kon bieden. Bij dergelijk opzet is vaak de vraag: blijft het boek ook zonder die context overeind?

Margriet Heymans is eerder zuinig met nieuwe publicaties, maar komt er wat, dan gooit ze vaak hoge ogen. Herkenbaar is haar ‘stripachtige’ stijl en haar thematische voorkeur voor figuren uit de marge. Verschillende van haar boeken hebben een wat lugubere ondertoon en schuwen het rauwe niet – het contrast met haar wat ‘naïeve’ tekenstijl stelt die thematiek extra scherp. Ook dit verhaal heeft een (dun) triest randje. De vertelling rond graaf Jan is opgebouwd als een sprookje, waarin een jongeman op zoek gaat naar een geschikte bruid, en daarvoor met kar en tafelgoed de verschillende huizen afgaat. Slager, bakker, burgemeester, groenteboer… Hij doet ze allemaal aan, maar geen van hun dochters voldoet. ‘Nee, dit was niet het meisje dat wist hoe het hoorde, dit was niet het meisje dat hij zocht.’ Wel geraakt Jan onderweg geïntrigeerd door de straatkinderen die hem volgen, en deelt hij als een barmhartige Samaritaan steeds meer uit: zijn zakdoek, zijn jas, een bordje hutspot… Tot het meisje in het huisje aan de rand van de stad hen allemaal aan tafel roept, en Jan haar, zijn ‘heerlijk kluifje’, aan zijn ouders wil gaan voorstellen. Er kleeft dus wel wat zeemzoeterigs aan dit verhaal, maar tegelijk slaagt het erin om onopvallend inzage te geven in eet- en tafelgewoontes uit een weliswaar niet gedefinieerd verleden.
 
Kromhout weet een goede verteltoon te vinden: je zou bijna vergeten dat er ook nog een auteur aanwezig is – en dat is op de eerste plaats een compliment. De wisselwerking tussen beeld en tekst verloopt zo vlot dat ze één lijkt, en dan durft een sterke illustrator wel eens met de eer te gaan lopen. Zo gebeurde al eerder: sommigen zullen bij de reeks rond Kleine Ezel op de eerste plaats aan de illustraties van Annemarie Van Haeringen denken, en pas in tweede instantie aan auteur Rindert Kromhout. Die aandacht kreeg hij overigens wel voor zijn sterke trilogie rond de Bloomsbury-groep, en in het ritme van de zinnen in Allemaal aan tafel! lees je inderdaad de stem van een ervaren schrijver.

Wat in woorden wordt gezegd, blijft vaak weg uit de prenten. Heymans is spaarzaam met achtergronden en invulling en schrikt er niet voor terug elementen bijeen te brengen in één beeld, zoals de ramen waar meisjes gaan zitten ‘om te wuiven en te glimlachen als Jan in aantocht was’, of de opeenvolgende sequenties van een weggewaaide hoed.
 
Hoewel Allemaal aan tafel! niet uitblinkt in originaliteit, brengt het een degelijk verhaal. Spijtig dat dit boek, mede door de keuze voor de sprookjesvorm, in het ijle blijft hangen qua tijdsschets. Vanaf wanneer waren er bijvoorbeeld bananen bij de groenteboer? En wanneer was een aquarium in het interieur gebruikelijk? Voer voor vragen… die je op weg moeten zetten naar de tentoonstelling?
   
Amsterdam : Leopold, 2015, 28 p. : ill. ISBN 9789025867966  

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri