Peuters en kleuters

Wim Hofman: Puzemuze, of Op weg naar Rothko

door Henk van Viegen

4+ - Op de laatste dubbelpagina van Puzemuze of op weg naar Rothko zijn de twee hoofdpersonen, de kinderen Luuk en Kwastje, dankzij een zekere Puzemuze (een oude bekende bij Hofman) gearriveerd in het Gemeentemuseum van Den Haag. Ze komen langs een stilleven, een landschap, maar blijven lang kijken naar een schilderij met uitsluitend kleurlagen. Het is overduidelijk een classic van Rothko, het eindpunt van hun reis op de fiets door het landschap van de kunst, en meteen ook een verklaring voor de titel van het boek. Ze gaan er eens rustig voor zitten, zoals dat kan in een nis van het museum. Daarvoor hebben ze op allerlei manieren geëxperimenteerd, met het realisme (een landschap), het expressionisme (een groene zon) en het surrealisme (gezichten met kraanneuzen), net als Rothko dus. En ze produceerden ook al twee classics, maar dat wisten ze op dat moment nog niet, ze interpreteerden deze nog figuratief. Wel merkt Puzemuze op, als hij hun schilderijen met ze bespreekt, dat er een paar aardige tussen zitten, kennelijk doelend op deze twee, ze krijgen elk een hele pagina.
Puzemuze is het elfde deel uit een reeks kunstprentenboeken, een coproductie van uitgeverij Leopold en Het Gemeentemuseum. Bij een tentoonstelling vraagt het museum/Leopold een Nederlandse illustrator, een enkele keer samen met een schrijver, een prentenboek te maken over de kern van een kunstenaarsleven en/of diens kunst. Het is al de derde keer (na Mondriaan en Kandinsky, en als je Calder meerekent de vierde) dat er een kunstenaar beschreven wordt die de gang van het realisme naar het abstracte heeft gemaakt. Het verschil met de vorige delen is dat de kunstenaar daarin in beeld werd gebracht, soms gekoppeld aan fictieve personages. Hier komt Rothko alleen in de titel voor, maar zijn ideeën worden vertegenwoordigd door een muze, die (ook) letterlijk van boven komt, namelijk in een krakkemikkig Wim Hofman-vliegtuigje. Evengoed kan de (volwassen) lezer op sommige plaatsen wel denken aan Rothko’s leven. Zo komen Luuk en Kwastje iets na de helft van het boek in Onland. De Onlanders zijn de vijanden, de haters van (moderne) kunst, ze zouden tegelijk de nazi’s kunnen voorstellen. Rothko zag ze als een enorme bedreiging. Voor kinderen kan de passage in Onland gewoon spannend of een beetje eng zijn. Wellicht staat de zwarte zon op de slotpagina voor de dood die Rothko zelf opzocht, maar Wim Hofman citeert er in elk geval ook Matisse: heeft het schilderij een zwarte zon nodig, dan schilder je een zwarte zon (zie ook het stuk over Wim Hofman in Tekenaars van Joukje Akveld. Hoogland & Van Klaveren, 2010). In de woorden van Kwastje: 'Dan maken we een groene zon. Of een zwarte als dat zo uitkomt.'
Het verhaal is Hofman-rommelig (hij doet geen concessies), het op reis gaan wordt niet echt voorbereid of uitgelegd en hier en daar doet de tekst wat gewild aan. Verder is er wel erg veel aandacht voor de vijanden van de kunst, vijf pagina’s maar liefst. Over de kunsteducatieve functie bestaat in elk geval geen twijfel: het boek is een helder en kleurrijk pleidooi voor de vrijheid van (de) kunst, prachtig getekend. Er zijn ook fijne humoristische elementen, zoals gekke neuzen, een maan in een ‘classic’ en een klein wh-signatuurtje in de laatste classic.


Wim Hofman, Puzemuze, of Op weg naar Rothko, Leopold Amsterdam, 2014, 28 p., ill. € 14,99. ISBN 9789025866112. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswelp 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri