Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 6, NOVEMBER 2015

Marleen Nelen: Hertz

door Jürgen Peeters

Het vooralsnog bescheiden oeuvre van de Vlaamse auteur Marleen Nelen bestaat uit psychologische romans, m.n. Maanlief (2008) en Nimf (2009) en historische verhalen, zoals haar debuut Duivelstocht (2007). Beide genres krijgen een evenwichtige uitwerking in Over zee (2010), Nelens voorlopige hoogtepunt. De roman werd bekroond met de Zoute Zoen, de prijs voor het beste manuscript, uitgereikt door uitgeverij Davidsfonds/Infodok. Na meer dan vijf jaar stilte en een overstap naar uitgeverij Querido is er nu Hertz, een lijvige adolescentenroman van meer dan 365 pagina’s.
 
Noorwegen, 1914. Johannes Revel, vader van de 14-jarige Finn, maakt ontdekkingsreizen per schip en doet onderzoek in verre contreien. Zijn observaties wil hij opnemen in een lijvige encyclopedie. Finns vader vertegenwoordigt wetenschap en feitenkennis, wat Finn erg bewondert. Tegelijkertijd is hij geïntrigeerd door fabels en zeemansverhalen, gebaseerd op een orale verteltraditie. Het zijn twee contrasterende visies, die Nelen knap in evenwichtig houdt. Dat geldt eveneens voor haar kleurrijke beschrijvingen van het boeiende tijdsgewricht. Met de bouw van een eerste brug krijgt de moderniteit voet aan wal in het verslapen vissersdorpje. Ingenieur Ulv introduceert dan weer grootse vernieuwingen op de scheepswerf. De fascinerende ontwikkelingen krijgen een sterk stilistisch equivalent: in trage, wijdlopige passages bericht de verteller over Finns opgroeien in een besloten omgeving, wat sterk contrasteert met de snelle, gevatte scènes over het vooruitgangsgeloof. De technische vernieuwingen en uitvindingen worden helder en gedetailleerd aanschouwelijk gemaakt.   
 
Als zijn vader langer dan voorzien wegblijft, gaat Finn met zijn beste vriend Isaak uit stelen om het karige huishoudgeld aan te vullen. Maar Finn kan niet alleen maar rondstruinen; zijn moeder, Tove, heeft een grote toekomst als pianist voor haar zoon in gedachten. Na meer dan drie jaar keert Johannes terug van een tocht die hem tot in Amerika bracht. Die terugkeer krijgt niet geheel de aandacht die de verhaalwending verdient: het blijft bij een oppervlakkig portret, zonder enige emotionele geladenheid. Al gauw kiest Finns vader opnieuw het ruime sop, ditmaal met de Tor Viking. Via morse belooft hij contact te houden met het vasteland. Als Finn vervolgens wekenlang tevergeefs op een telegram moet wachten, besluit hij samen met de jonge wetenschapper Aage zelf een radio te bouwen. Als de Tor Viking vermist wordt en Finns moeder aan een geheimzinnige ziekte lijdt, besluit Finn om samen met Aage en Isaak zijn vader te gaan zoeken op zee.   
 
Nog meer dan Over zee getuigt Hertz van Nelens stilistische evolutie. Tal van goedgekozen beelden en vergelijkingen, waarin de zee een fundamentele rol speelt, ondersteunen de sfeerschepping. Nelens invloed als fotografe blijkt uit de sterk beeldende, haast filmische stijl. Hertz is een verhaal over weemoed en onbestemd verlangen, waarin ook spannende scènes op een evenwichtige manier verwerkt worden. De levendige gesprekken ondersteunen het verhaalritme.  
 
In die sterkte ligt ook meteen Nelens grootste zwakte. In tegenstelling tot Over zee, dat met een vloeiende golfbeweging geschreven lijkt, verliest Nelen zich te veel in uitgebreide beschrijvingen en trage, wijdlopige passages. Hertz is daardoor een overvolle roman geworden. Nelen integreert een keur aan motieven en verhaallijnen die elkaar met tussenpozen raken, maar geen overtuigend weefsel vormen. Enkele beloftevolle aanzetten uit het verhaalbegin krijgen niet de uitwerking die ze verdienen. Het resulteert in een vrijblijvend geheel, met gezochte wendingen en veel losse verhaallijnen.   
 
Amsterdam : Querido 2015, 368 p. : ill. ISBN 9789045118802 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri