Adolescenten
JEUGDBOEKEN NR. 7, DECEMBER 2015
Joyce Pool: Kate Howard: Bloedlijn
door Henk Van Viegen
De vijfde vrouw
van Henry VIII, Catherine (Kate) Howard, was niet heel belangrijk voor de
geschiedenis van Engeland. Ze heeft in haar korte (slechts achttien maanden)
bestaan als koningin nergens haar stempel op kunnen drukken en geen kind op de
wereld gezet. Dat was ook helemaal niet nodig, want er liep al een gezonde
troonopvolger (Edward) rond op het hof, die ook nog twee, eveneens gezonde,
halfzussen (Elisabeth en Mary) had. De koning was simpelweg gek op haar
vrolijke verschijning (‘roos zonder doornen’), die bovendien scherp afstak
tegenover de saaie vrouw die Cromwell voor hem meegenomen had van het
vasteland: Anna van Kleef.
De reden dat er desondanks veel aandacht aan haar geschonken
wordt in films en romans is het feit dat je er zo prachtig het hofleven met z’n
machtsspelletjes en intriges mee kan laten zien. Het leeftijdsverschil tussen
Catherine en de koning alleen al is een aanleiding voor roddels, er zijn
affaires in verleden en heden, er lopen figuren rond die haar persoon willen
inzetten voor de strijd tussen de protestanten, de nieuwe protestanten en de
katholieken, en er is de uiteindelijke onthoofding. In een stroom van romans is
ze (hoofd)personage, recentelijk nog in The
Confessions of Katherine Howard (2010 – vert. Bekentenissen van een koningin, 2012) van Suzannah Dunn, The Unfaithful Queen: A Novel of Henry
VIII's Fifth Wife (2012) van Carolly Erickson en Gilt (2012) een young adult-roman van Katherine Longshore. Het is dan
natuurlijk wel zaak je te onderscheiden, want waarom zou je nóg een boek over
Catherine op de markt gooien. Dat kan bij voorbeeld door een fictioneel
karakter naast haar te zetten, zoals Longshore doet, een beste vriendin.
Joyce Pool, ervaren
schrijfster van historische boeken, neemt een bestaand personage, Joan Bulmer,
enige tijd hofdame van Catherine. Er is een flinterdunne psychologische
motivering: Kate als eenzaam meisje, zonder moeder en verwaarloosd door haar
vader, maar zo probeert Pool haar begrijpelijker te maken, en ook onschuldiger,
dan men doorgaans doet. Hetzelfde geldt voor Joan Bulmer. In de meeste
kronieken, boeken en films komt die er niet te best vanaf. Omdat ze weet heeft
van Kates vroege romances, en zelfs huwelijksbelofte aan haar vriend Francis,
chanteert ze zich naar de functie van hofdame. Ook zou ze Kate verraden hebben.
Dit omzeilt Pool door haar in een vroeger stadium gouvernante van Kate te maken
bij haar grootmoeder (die haar moet klaarstomen voor een interessant huwelijk)
en haar direct mee te laten gaan naar het hof. Als de beschuldigingen richting
Kate zich opstapelen, blijft Joan bij Pool solidair. Veel meer dan een
traditionele historische avonturenroman levert het allemaal niet op. Met een
hoop getut van meisjes (en, o jee, jongens/mannen op de kamer) in hun jonge
jaren in het tweede deel van het boek, wat het gevaarlijk dicht bij een
damesromannetje brengt, of een ouderwetse roman voor oudere meisjes. De
uitgeverij presenteert het op het omslag als Pools eerste roman voor
volwassenen, maar op de site als Young adult-titel (ook in de boekhandel is het
boek daar te vinden).
Pas in de latere hoofdstukken, aan het hof en richting
onthoofding, krijgt het boek de nodige humor en vaart. Intussen is Joan meer
hoofdpersoon dan Kate, maar het boek is commercieel handig naar de laatste
genoemd, met dat dreigende van de tweede titel, die al vroeg in het boek een
mooie vooruitwijzing naar het lot van Kate en de machtsspelletjes aan het hof
oplevert. Joan is het ook die meteen in de enigszins hysterische proloog alle
schuld op zich neemt. Maar de vader van Joan en de lezer weten: tegen de
intriges van het hof en de adel vechten, is vechten tegen de bierkaai.
Voor de liefhebbers:
in de eerste helft van de vierde serie van The
Tudors (2007-2010) kun je Joan volgen, en de verschillen zien met het
personage dat Pool opvoert.
Rotterdam : Lemniscaat 2015, 271 p. ISBN 9789047707424
deze pagina printen of opslaan