Peuters en kleuters
JEUGDBOEKEN NR. 7, DECEMBER 2015
Annemarie van Haeringen: De parkiet, de zeemeermin en de slak
door Lien Devos
5+ - De parkiet, de zeemeermin en de slak vertelt de
ontstaansgeschiedenis van Henri Matisses enorme découpagewerk La perruche et la sirène. In eenvoudige
bewoordingen en in haar kenmerkende zwierige stijl toont Annemarie van
Haeringen haar grote liefde voor de Franse schilder. Monsieur Matisse, zoals ze
hem consequent noemt, is een schilder 'met de zon in zijn buik'. De felrode
kamer die mooi contrasteert met het grote witte doek waar Matisse net aan
begonnen is drukt zijn bevlogenheid uit, en we zien hem tekeergaan met twee
penselen tegelijk: 'Hij kan schilderen als een wilde.'
Maar dan wordt Matisse ziek, en
na een operatie wordt hij wakker in een steriel witte kamer. De enige kleur
vinden we op zijn kwetsbare gezicht, en op de grafiek boven zijn bed die zijn
toestand weergeeft. De drang kleur in de wereld te brengen neemt het echter
meteen over, en na pogingen om zijn lakens te beschilderen en een hengel te
gebruiken om het plafond als doek te gebruiken brengt een rondslingerende
schaar hem op een idee dat zijn werk tot aan zijn dood zou bepalen. (De
oplettende kijker ziet ook het vrolijke monster dat Matisse van zijn grafiekje
heeft gemaakt.) Zijn assistente brengt hem papier dat beschilderd is met
gouache, en Matisses gezicht, geconcentreerd en triest, krijgt opnieuw een
zachte glimlach. Ook 's nachts knipt hij door: 'Alle mooie herinneringen aan
zijn reizen; aan de planten, de bloemen, de algen en wieren, de sponzen, de
vogels en de vrouwen.' Hij dirigeert zijn assistente die de knipsels aan de
muur hangt. Gedreven en blij wijst hij waar de vormen moeten komen. Maar de
slak is er te veel aan. Die hoort er niet bij. 'Want eigenlijk ben ik zelf de
slak en mijn bed is mijn slakkenhuis. Hier heb ik alles.'
De parkiet, de zeemeermin en de slak straalt in alles genegenheid
voor zijn onderwerp uit. Door de achtergronden hoofdzakelijk wit te laten en
door de decors te beperken benadrukt van Haeringen het belang van Matisses
kleuren en vormen. Deze ode aan zijn werk zit vol vrolijke knipoogjes: zo
waaien op de schutbladen aan het begin van het boek de resten van het
beschilderd papier voorbij, en liggen die op de schutbladen aan het einde van het
boek netjes bij elkaar geveegd naast een handvegertje. De
overzichtstentoonstelling van Matisse in het Stedelijk Museum in Amsterdam
(27.03.2015-16.08.2015), die de aanleiding voor dit boek was, is helaas al
afgelopen, maar Van Haeringen slaagt er in ieder geval in om jong en oud
benieuwd te maken naar La perruche et la
sirène en Matisses andere werk.
Amsterdam : Leopold 2015, [26] p. : ill. ISBN 9789025867553
deze pagina printen of opslaan