Vanaf zes jaar

JEUGDBOEKEN NR. 13, DECEMBER 2016

Erik van Os & Elle van Lieshout, Marije Tolman (ill.): Niets liever dan jij

door Frauke Pauwels

8+ - Met Niets liever dan jij brengt Querido opnieuw een poëzieprentenboek in de traditie van de erg geslaagde bundels van Hans & Monique Hagen. Dat is goed nieuws: kinderpoëzie verschijnt nog steeds beperkt, en dat is een gemis voor het taalplezier en de taalontwikkeling van jonge lezers. Helaas laat succes zich niet zomaar herhalen. Niets liever dan jij is poëtisch immers een stuk minder sterk dan pakweg Nooit denk ik aan niets of Jij bent de liefste.   
De formule zit goed: koppel een gelauwerde illustrator aan een duo dat kinderverzen schrijft. Het drietal Marije Tolman, Erik van Os en Elle van Lieshout werkte al eerder samen voor de reeks op rijm rond Mejuffrouw Muis. De vaak poëtische illustraties met zachte, kleurrijke decors en kleine, met inkt afgelijnde figuren van Tolman lijken op maat van poëzie geschoeid. Toch pakt de combinatie met de teksten in Niets liever dan jij nauwelijks verrassend of verrijkend uit. Bij de herkenbare versjes uit de dagelijkse leefwereld van het jonge kind plaatst Tolman allerhande dieren, van aap, leeuw of – uiteraard – ijsbeer tot kikker, lieveheersbeestje en duizendpoot. Die keuze voor dieren hoeft niet te verbazen. Niet alleen maken ze het merendeel van Tolmans oeuvre uit, ook zijn vermenselijkte dieren in prentenboeken voor jonge kinderen schering en inslag. De uitwerking ervan is wat grover dan we van Tolman gewoon zijn, en meerdere prenten blijven te veel in het lieflijke hangen. Toch nodigen enkele van de illustraties uit om de verzen in een breder netwerk van associaties te plaatsen of vatten ze een emotie zo dat de prent de anekdote van het vers overstijgt, zoals de huilende krokodil in de regen, of ‘Roodkapje’ tussen de oudjes bij ‘Het verschil’ over oma die ook mama is – of niet: ‘Dat mama dat / verschil niet ziet!’.
 
Ook de verzen zelf weten (slechts) een enkele keer te verrassen. Leuk is bijvoorbeeld de omkering in de laatste strofe van ‘Strukken’, waarin een kind voor het eerst zijn veters knoopt:  
 
‘hoe ik de schoenen
van mijn knopen
vol met veters
heb gestrukt’.

Een beetje onhandig misschien dat dat laatste woord moest rijmen op ‘gelukt’ uit de vorige strofe, en anderzijds een mooie illustratie van het vrije spel met taal en de chaos waarin het kind, of beter, diens veter, terechtgekomen is.
 
De verzen blijven erg dicht bij de leefwereld van het kind, ook wat de taalkeuzes betreft. Vaak zijn ze gebaseerd op vragen, vaststellingen of uitspraken van kinderen (of, althans, die een kind van die leeftijd zou kunnen doen) en bestaan ze uit een afwisseling van dialoog en beschrijving. Bladschikking en een enkel rijm volstaan echter niet om van poëzie te spreken. Dat neemt niet weg dat deze verzen doorgaans goed in de mond liggen. Als eerste aanzet naar het lezen van poëzie is dit dan ook een mooie en verdienstelijke uitgave, maar wie jonge kinderen écht wel laten proeven van de rijkdom, gelaagdheid en spelmogelijkheden van taal laat deze uitgave best snel volgen door poëzie die een trapje hoger scoort.
 
Kleine kanttekening nog: het vers ‘Dat hoort mama graag’, over een mama die voor de spiegel staat en zichzelf te dik vindt, is storend stereotyperend en slaagt er niet in het schoonheidsideaal onderuit te halen. Daar kan geen olifant-lievelingsdier wat aan veranderen.
 
Amsterdam : Querido 2016, [48] p. : ill. ISBN 9789045119687 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri