Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 1, JANUARI 2017

Ashild Kanstad Johnsen: Ella en Bas bouwen een stad

door Katrien Maris

5+ - Ella is net verhuisd naar de stad van Bas. Al van bij hun eerste ontmoeting is het duidelijk dat deze kinderen elkaars tegenpool zijn. Ella is een impulsieve spring-in-‘t-veld, die haar nieuwe woonplaats maar saai en grijs vindt. Ze wil met Bas stante pede de stad opnieuw bouwen. Bas is een rustige jongen die goed over de dingen nadenkt en het liefst met een boekje in een hoekje zit. Aanvankelijk begrijpt hij helemaal niet waar Ella zich zo druk over maakt. Maar Ella geeft niet op en na heel wat discussies, begint hij Ella’s droom te begrijpen en zelfs te delen.
 
Samen bouwen ze van afval een schaalmodel van hun droomstad, die vooral kleurrijk moet zijn en kinderen voldoende plaats moet bieden om te ravotten en te fantaseren. Ze trekken ermee naar het stadhuis. Daar treffen ze Vera en Johan aan, twee uitgebluste ambtenaars, die na een beetje aandringen van Ella toch bereid zijn naar hen te luisteren De ambtenaars worden helemaal van hun sokken geblazen door de verfrissende ideeën van de kinderen. Ze beseffen nu pas goed hoe somber en grijs hun stad ongemerkt is geworden, terwijl zij gewoon meedraaiden in de routine van hun dagelijks leven. Johan en Vera beslissen dat ze op een ongebruikt lapje grond eerst een klein stukje van Bas’ en Ella’s stad zullen bouwen om uit te zoeken of zo’n speelse, kleurrijke stad aanslaat bij de mensen. Duidelijk wel, want een jaar later is het schaalmodel helemaal nagebouwd.
 
De tekst in dit prentenboek is erg uitgebreid, maar de karakters zijn dan ook opvallend mooi uitgediept. We kunnen lezen hoe de impulsieve, haast explosieve Ella en de rustige bezadigde Bas elkaar langzaam leren begrijpen. De opeenvolging van frustraties en conflicten worden gedetailleerd beschreven en het stukje tekst over het eigenlijke keerpunt in hun relatie is een pareltje. Ella komt eerst aanzetten met een schaalmodel dat ze alleen heeft geknutseld. Voor het eerst neemt Bas heel duidelijk standpunt in en kraakt het af tot op de grond. Ella is oprecht verbaasd want het is toch het model van hun droomstad?
 
Bas stelt kordaat dat het vooral haar stad is. Hij heeft immers nooit een speld tussen haar geratel gekregen. Ella ontploft en gooit hem het schaalmodel naar zijn hoofd. Ze vallen allebei stil en bouwen samen van de brokken een nieuw schaalmodel. Hier situeert zich de start van hun echte samenwerking. Het verhaal schetst een heel realistisch beeld van hoe vriendschap tussen kinderen moet kunnen rijpen en groeien. Ook bij de ambtenaren wordt een mooi moment van kritische reflectie over hun enigszins afstompende routine van elke dag beschreven. Johan en Vera durven zichzelf in vraag stellen en net die twijfelende houding maakt hen zo levensecht. Het suikerzoete, onrealistisch einde waarin Ella en Bas hun volledig schaalmodel gerealiseerd zien, is wel teleurstellend na deze karakterschetsen.
 
Ook het kleurgebruik in de illustraties laat het verschil tussen de energieke Ella en haar ingedommelde omgeving zien. Alle platen van Ella, haar schaalmodel en de vernieuwde stad aan het einde van het verhaal zijn ingekleurd in hevige kleuren, vooral blauw groen geel en rood. De omgeving is vooral zwart-wit, gecombineerd met grijs en enkele andere sobere tinten. De tekeningen zelf doen nog het meest denken aan stripalbums. Ella, Bas, Johan en Vera hebben een uitzonderlijk groot hoofd op een sprietachtig lichaam. De enorme hoofden zijn opvallend wit gelaten en gelaatstrekken en haren zijn weergegeven met dikke zwarte lijnen. Deze onpersoonlijke karikaturen lijken geenszins te kloppen met de karakterschetsen uit de tekst. De omgeving is uitgewerkt tot in het kleinste detail. Wie goed kijkt, zal bijvoorbeeld in het schaalmodel van Bas en Ella of in de schetsen van Bas telkens iets nieuws ontdekken. Het zouden de illustraties van een zoekboek kunnen zijn, maar ze zijn te vol getekend ‘Té’ is het woord dat deze illustraties nog het best typeert. Ze zijn te hevig ingekleurd op sommige plaatsen, té gedetailleerd en té karikaturaal, waardoor ze vooral overdonderen en het verhaal overstemmen. Een gemiste kans.
 
Rijswijk : De vier windstreken 2016, [36] p. : ill. Vert. van Ulla & Bendik bygger by door Paula Stevens. ISBN 9789051165531 

deze pagina printen of opslaan