15+ - Moet je Survival
(2015) gelezen hebben om ten volle te kunnen genieten van dit tweede boek van Lydia
Rood over Liesbeth? Het is wel gemakkelijker, want dan heb je al wat situaties
en namen paraat. Maar het hoeft niet, de schrijfster legt voldoende uit hoe
Liesbeth er een aantal jaren na het kamp dat in Survival (met aan het eind een zelfmoordpoging) beschreven wordt,
aan toe is: een stuk slechter, eenzamer en verbitterd. Ze is zelfs opgenomen na
wat in het boek ‘het incident’ genoemd wordt.
Wilde ze in Survival
niemands bezit zijn, in Niemands meisje
ligt de nadruk op dat niemand haar koestert of als liefje wil (hoewel Rood ook
in dit boek aankaart dat mannen en jongens zich veel denken te kunnen
permitteren). Haar lastige gezinssituatie lijkt nog beroerder: Ferdi, haar
onbetrouwbare, charmante vader, is min of meer ingetrokken bij zijn nieuwe
liefde, de autistische tweeling Janne en Wessel slokt een heleboel aandacht op,
en Liesbeth meent dat haar (licht autistische?) moeder niet veel van haar
houdt. Haar vriend Beer heeft geen aandacht meer voor haar, omdat haar vroegere
goede vriend Jeroen, die nu met haar beste vriendin Ellis is, heeft
rondgebazuind dat zij ‘het met iedereen aan de andere kant van het spoor gedaan
heeft’.
Er
zijn drie soorten hoofdstukken, netjes afgewisseld: gesprekken met de
therapeute (uitgeschreven dialogen), ‘Notities’ (Een t/m Acht, in de ik-vorm
vanuit Liesbeth) en de, ook uitgeschreven, groepssessies met andere ‘gevallen’,
de lotgenotengroep. In de ‘Notities’ reflecteert Liesbeth op de (groeps)sessies
en krijgen we verhalen uit het al dan niet recente verleden, over thuis en
Liesbeths getob in de omgang met vriendinnen en jongens. Zo is er een lijntje
vriendinnen, met bij elk wel een vernederingsmoment (bij Lariks bij voorbeeld,
uit haar vroege jeugd, een schaamtevolle scène in het zwembad) en eentje van
vriendjes (Jort, Jeroen en Beer).
Liesbeth probeert in de gesprekken met haar therapeute ‘het
incident’ te bagatelliseren, maar die trapt daar niet in. Op de van therapeuten
bekende rustige wijze weet deze Judith Liesbeth uit de tent te lokken. Je ziet
het aan de laatste sessie: stevige lappen tekst van Liesbeth. Met gratis
levering van tissues, aan het eind gebruikt Judith er zelf ook een paar, als
Liesbeth een moment van totaal geluk beschrijft. In het slot van Survival was met enige moeite wel iets
van positiviteit te vinden, maar aan het eind van Niemands meisje lijkt Liesbeth het leven echt wel weer aan te
kunnen, er zijn in elk geval een paar happy endings. In de ‘Achtste notitie’
maakt Liesbeth het goed met Ellis, bij voorbeeld.
Lydia Rood weet bij elk genre en
voor elke leeftijd nagenoeg altijd de juiste toon en de passende taal te
vinden, zonder dat er nou echt een werk uitspringt (wel heeft ze een flinke
groep lezers aan zich gebonden met seriewerk als de Drakeneiland-boeken). Het
is hier niet anders. Maar deze leeftijd (15+) geeft haar wel de gelegenheid
alle registers open te trekken met scherpe dialogen, cynisme, harde grappen,
seks, pesterij, uitbundige verliefdheid, en het slagveld van het gezin te
tonen.
De boog
staat niet de hele tijd gespannen, dat is wellicht ook niet mogelijk bij dit
soort realisme. In een enkel geval levert het een wat plat of saai stukje op,
soms wat sentimenteel gedoe, bij het dansmotief, hoe goed dat verder ook een
plaats krijgt. De lotgenotenstukken zijn spannend, en ook interessant door de
afspraken en codes die er gelden, en die door de deelnemers in het algemeen
onverwacht netjes gevolgd worden. Liesbeth reageert er als nieuweling lekker
fel op. Ze heeft het gevoel dat ze ook hier een buitenstaander is, maar
constateert op een gegeven moment dat ze veel baat heeft bij de groepssessies.
In zeker opzicht is dit boek een pleidooi voor therapie.
Er zijn al veel portretten van
een licht ontspoorde, boze én lieve oudere puber ineen in de jeugdliteratuur.
Deze Liesbeth, die dicht bij de auteur schijnt te liggen, kan er gemakkelijk
bij.
Lydia
Rood: Niemands meisje, Leopold, Amsterdam 2017, 209 p. ISBN 9789025873936.
Distributie WPG Uitgevers
deze pagina printen of opslaan