Vanaf twaalf jaar

JEUGDBOEKEN NR. 6, JUNI 2018

Ellen van Velzen: Kinderen van de eindeloze vlakte

door Jen de Groeve

12+ - De Harati-stam heeft haar kamp opgeslagen aan de rand van de ‘eindeloze vlakte’, een dor en leeg landschap dat zindert onder de brandende Afrikaanse zon. Sen, de 12-jarige zoon van het stamhoofd, weet dat dit geen goede plek is om te vertoeven, maar zijn vaders wil is wet en tegenspraak duldt hij niet. Erger nog dan de natuurlijke omstandigheden is dat dit het land is van de Kamarai, de ‘Wilden’. Ze zijn de aartsvijanden van de Harati. Vorig jaar hadden ze het kamp aangevallen en sindsdien weet Sen dat ze hun naam waardig zijn. Hij is bijzonder op zijn hoede als hij op een ochtend water gaat halen, houdt zijn dolk bij de hand, maar het mag niet baten. Hij wordt neergeslagen en meegevoerd naar het kamp van de Wilden.
 
Daar komt Sen in een wereld terecht die hem totaal vreemd is: de ‘Wilden’ behandelen hem vriendelijk, begripvol en met liefdevolle zorg, zaken waarvan bij de Harati geen sprake is. De Kamarai hebben Sen ontvoerd om de plaats in te nemen van de zoon van Baraka, het stamhoofd, die een jaar eerder door de Harati werd gedood. Hij zal voortaan Kito heten. Sen weigert zijn nieuwe naam en verzet zich hevig. De vriendelijke, respectvolle levenswijze van de Kamarai beschouwt hij als zwakheid, bij de Harati zijn geweld en intimidatie immers aan de orde van de dag.  
 
De Harati en de Kamarai zijn nomadische stammen. In het droge seizoen volgen de Harati over de eindeloze vlakte de wildebeesten van de ene waterplaats naar de andere, de Kamarai volgen de olifanten, die ze de ‘kinderen van Tembo’ noemen. Op die reis leert Sen gaandeweg de Kamarai-cultuur waarderen. Dat gaat niet zonder slag of stoot. Hij blijft vastbesloten om te vluchten omdat hij zijn eigen volk niet wil verraden en wordt permanent heen en weer geslingerd tussen twee culturen.  
 
Daarbij zet Ellen van Velzen de respectvolle Kamarai en de gewelddadige Harati’s telkens opnieuw pal tegenover elkaar. Permanent herinnert de vriendelijke Baraka Sen aan de meedogenloosheid van zijn eigen vader. Het is telkens weer de rol van het kleine meisje Alika om in alle onschuld Sens Harati-gedrag en -denkbeelden in vraag te stellen.  
 
Na enige tijd weet je het wel en de boodschap is meer dan duidelijk. Intussen kabbelt het verhaal eentonig voort, terwijl het leven van een Afrikaans natuurvolk en zo’n gevaarlijke reis door de wildernis toch genoeg boeiende verhaalstof zouden moeten leveren. De focus ligt echter enkel en alleen op de innerlijke tweestrijd van Sen, waarbij bovendien ook nog doorlopend uit hetzelfde vaatje wordt getapt: liefde en respect winnen het van geweld en dwang. Het hele verhaal staat ten dienste van die dualiteit. Van het stamleven kom je erg weinig te weten en het valt op dat Van Velzen enkel die personages in beeld brengt die een duidelijke functie hebben in Sens bewustwordingsproces.
 
Kinderen van de eindeloze vlakte heeft elke kans gemist op een authentieke vertelling over het leven, de filosofie en de drijfveren van een natuurvolk. Van Velzen mist de vertelkracht om het potentieel van haar verhaalmaterie waar te maken, en evenmin slaagt ze er in om de thematiek de diepgang te geven die ze verdient.
 
Ellen Van Velzen: Kinderen van de eindeloze vlakte, Lemniscaat, Rotterdam 2018, 344 p. ISBN 9789047710172. Distributie De Eenhoorn 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri