Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 8, SEPTEMBER 2018

Dirk Weber: Naar de rand van de wereld

door Jen de Groeve

12+ - ‘In de tijd voor de Crisis leefden de mensen in reusachtige groepen samen als mieren in een hoop, als bijen in een nest. Maar anders dan bij bijen en mieren waren de mensen niet gelijk.’ Zo begint het verhaal van de Kering, dat aan de burgers van de nieuwe tijd verteld wordt. De reden van de ongelijkheid is dat de kennis niet gelijk verdeeld was. Wie toegang had tot kennis had macht, wie geen toegang had, was op de sukkel. Maar die kennis leidde uiteindelijk tot de ondergang, want mensen werden te veel afhankelijk van de wetenschap en waren niet meer zelfredzaam. Velen stierven. Dat is de tijd van de Chaos. Een aantal mensen besloten de zaken anders te gaan aanpakken. Ze stichtten een nieuwe wereldorde, waarin kennis verboden is, alle mensen daardoor gelijk zijn en in harmonie met de natuur leven.

Het verhaal van de Kering wordt regelmatig verteld aan de bewoners van kleine, rurale gemeenschappen, om hen goed voor ogen te houden dat ze niet zonder reden een bepaalde levenswijze opgelegd kregen. Het leven na de Kering, dat gelijkheid in het vaandel draagt, wordt gekenmerkt door strikte wetten en talloze verboden. Zo is boeken lezen en kennis vergaren hoogst gevaarlijk, je wordt ervoor gestraft met de gifbeker, die een nefaste uitwerking op de hersenen heeft. Mensen werken op het land zonder gereedschap, kinderen worden van hun ouders gescheiden. Er is een muur, over wat er daar buiten is, gaan enkel geruchten.
 
Als in het dorp twee mensen tot de gifbeker veroordeeld worden, slaat Otto op de vlucht. Abe gaat hem achterna om hem over te halen terug te keren, Mila vergezelt hem omdat ze altijd al weg wou en dan volgen nog om onduidelijke reden Mels, die niet goed is in zijn hoofd, en als laatste komt Eli hen achterna. De vijf vatten een gevaarlijke tocht aan naar Vrijburg, omdat daar alle kennis van de wereld een plek heeft.  
 
Naar de rand van de wereld is een dystopische roman, maar een overtuigende exponent van het genre is het niet. De nieuwe maatschappijvorm krijgt geen gestalte. Weber onderbouwt het concept niet, het bestaat uit niet meer dan echo’s van bekende ingrediënten uit de dystopische literatuur. Van de motieven, de impact, de gevolgen van een dergelijk restrictief leven wordt geen gewag gemaakt, je krijgt enkel de individuele, nauwelijks gemotiveerde reacties van een paar personages op een enkele gebeurtenis. Dat geeft geen inzicht en daardoor krijgt het concept van de nieuwe maatschappij nauwelijks gewicht.  
 
Ook de psychologische uitdieping reikt niet ver. De tocht die de kinderen ondernemen naar de andere kant van de muur, haalt hen weg uit hun bekende omgeving en houdt heel wat uitdagingen in. Een mooie aanleiding is dat om de personages, hun motieven en hun onderlinge relaties te exploreren. Weber geeft regelmatig een beloftevolle aanzet, maar diept telkens weinig of niet uit.
 
De tocht zelf, die nochtans vol gevaren is, kan evenmin blijven boeien. De vijf worden achtervolgd en er lijkt een verrader in hun midden te zijn, maar adembenemend wordt het nooit, daarvoor zijn de spanningsbogen te kort. Aan het einde zakt het hele verhaal gewoonweg in elkaar. Dat een aantal kinderen besluit om ondanks de kans op een nieuw leven terug te keren naar de hun bekende wereld, is een onverwachte en op zich interessante wending – is de wereld zoals wij haar kennen iets waar iedereen moet naar streven? -, maar ook dit blijft doelloos in de lucht hangen. Spijtig, zo’n boek dat van beloften en aanzetten aan elkaar hangt en het op geen enkel vlak waarmaakt.
 
Dirk Weber: Naar de rand van de wereld, Querido, Amsterdam 2018, 227 p. ISBN 9789021414409. Distributie L&M Books

Meer over het werk van Dirk Weber lees je hier

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri