Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 11, DECEMBER 2018

Gerda Dendooven: Piet en Sint en het slimme kind

door Sofie Brants

4+ - Piet en Sint en het slimme kind opent traditioneel op de avond van 5 december wanneer sinterklaas, (een blanke) Piet en het paard zich klaarmaken voor hun jaarlijkse tocht over de daken. Al snel wordt duidelijk dat dit geen gewoon sinterklaasverhaal is: de daken zijn niet onder een dikke laag sneeuw bedekt, maar het regent en er staat een gure wind. Kletsnat besluiten Sint en Piet te schuilen in het huis van het slimme kind Loulou.
 
Loulou, een meisje met een donkere huidskleur, mag eigenlijk geen vreemden binnenlaten van mama, maar voor Sint maakt ze graag een uitzondering. Het lijkt Sint en Piet echt niet mee te zitten die avond: door het drogen is de jurk van Sint gekrompen en tijdens het afdrogen van de schimmel ontdekt Loulou dat het eigenlijk een geverfd bruin paard is. Sint die zijn baard föhnt, zich vervolgens in een jurk van Loulou’s moeder probeert te hijsen en Loulou die het paard groen-blauw verft: het levert een reeks komische beelden op, maar schetst ook de absurditeit van het krampachtig vasthouden aan tradities.  
 
Gerda Dendooven stelt de huidige klassieke sinterklaastraditie, en de hiermee verbonden zwarte pietendiscussie, duidelijk in vraag: Sint en Piet doen wat de traditie voorschrijft, het is de verstandige Loulou die met de moraal komt:
 
'Wat doet dat ertoe,
riep Loulou toen luid.
Een krul of een kleur,
dat maakt toch niets uit.
Het gaat mij om de pakjes,
die maken mij blij.
En dat is het enige
wat echt telt voor mij.’
 
Het boek is geschreven in gebroken-rijmvorm (abcb), wat zorgt voor een vlot vertelritme en het uitermate geschikt maakt als voorleesboek. Hier en daar voelt het rijmen te geforceerd aan (‘Er vielen wat druppels en daarna heel veel. Het regende fel, ze kregen hun deel.’ en 'Dit is de Sint, hij is het warempel. Kom maar gauw binnen, en kijk uit voor de drempel.'). Dendooven hanteert een maximum van zestien regels, vaak verdeeld over twee pagina's, die perfect worden aangevuld door haar illustraties over een dubbele bladzijde. Afhankelijk van de achtergrondkleur staat de tekst in het wit of blauw gedrukt, wat zorgt voor een aangename bladspiegel. Kenmerkend zijn Dendoovens robuuste, expressieve tekeningen met buitenproportionele handen en voeten.
 
Op een speelse manier maakt Dendooven ook een verwijzing naar een van haar vorige prentenboeken: in de woonkamer van Loulou ligt een boek over Krol – cf. Het verhaal van Slimme Krol en hoe hij aan de dood ontsnapte, ook al zo’n slim kind, dat wars van traditie en volksgeloof zelf nuchter een standpunt inneemt. Details zijn veelal aangebracht in vette potloodlijnen. Een leuk extraatje zijn de illustraties van allerlei cadeaus, chocoladefiguren en mandarijntjes op de binnenkant van de voor- en achterflap.
 
Dit boek is tot stand gekomen in samenwerking met Leca vzw en het minderhedenforum. Als iemand een gevoelig en actueel thema in een kinderboek kan verwerken is het Gerda Dendooven wel. In haar boek Stella sneed ze al de thematiek van de vluchtelingencrisis aan en nu komen diversiteit en verdraagzaamheid aan bod. Meer nog lijkt ze te willen aantonen dat het klassieke sinterklaasverhaal in vele opzichten achterhaald is en niet meer past in de multiculturele samenleving van vandaag. Zonder de sinterklaassfeer teniet te willen doen, gebruikt ze zowel klassieke als nieuwe elementen om een verhaal te vertellen dat geschikt is voor álle kinderen.  
 
Ten slotte laat ze Loulou mooi en eerlijk samenvatten dat de traditie van sinterklaas kan herschreven worden zonder hierbij de essentie voor vele kinderen (de pakjes) uit het oog te verliezen. Hiermee toont Dendooven opnieuw haar uitstekende inlevingsvermogen in de wereld van kinderen. Op het einde trekt het drietal de nacht weer in om cadeautjes te gaan bezorgen: Sint in zijn gekrompen jurk, Piet zonder een beroet gezicht en met een donkerbruin paard. Het lijkt, net zoals dit boek, een hoopvol begin te zijn van een nieuwe sinterklaastraditie.
 
Gerda Dendooven: Piet en Sint en het slimme kind, Querido, Amsterdam 2018, 32 p. : ill. ISBN 9789021414911. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri