Vanaf twaalf jaar

JEUGDBOEKEN NR. 11, DECEMBER 2018

Leslie Connor: De waarheid volgens Mason Buttle

door Jen de Groeve

12+ - Mason Buttle vindt in zijn kluisje op school een T-shirt waarop iemand met stift het woord ‘STOMME’ geklad heeft. Mason weet meteen wie het was en waar die flauwe grap vandaan komt. Het schooljaar begon met een spellingwedstrijd waaraan alle klassen moesten meedoen. Slecht begin, een spellingwedstrijd is niets voor Mason. Zijn hersens halen dingen door elkaar en ook al weet hij welke letters hij moet kiezen, ze ontglippen hem. Zelfs bij een eenvoudig woord als ‘stoppen’. Dat had hij moeten spellen, maar er kwam ‘stomme’ uit. Hilariteit alom en Matt Drinker moest daar natuurlijk nog een pesterijtje aan toevoegen, dat T-shirt, dat met vette zwarte letters uitschreeuwt hoe stom Mason wel is.
 
In dit ongemeen sterke openingshoofdstuk zit je meteen in Masons hoofd en beleeft mee hoe de zaken bij hem mislopen. Hoe de spanning in zijn hoofd binnendrijft als rook, hoe de wedstrijdklok de tijd wegtikt en hij op de eerste schooldag al finaal afgaat. Maar dat gemene T-shirt van Matt Drinker is eigenlijk een cadeau. Mason zweet namelijk ongewoon veel en hij neemt altijd een extra T-shirt mee naar school om er niet als een goorling bij te lopen. Nu was hij dat vergeten, maar hij kan dus dat STOMME-shirt aantrekken. Misschien ziet niemand wat erop staat als hij maar goed in beweging blijft.  
 
‘En als ze het wel zien, nou, ik zal je wat zeggen. Er zijn ergere dingen.’
 
En Mason heeft ergere dingen meegemaakt. Hij heeft een ‘wegloopvader’ en een dode moeder. Hij woont met zijn oom Drum en oma in een bouwvallige boerderij op een groot stuk land met appelboomgaarden. Oom Drum slijt zijn dagen in het eetcafé en heeft om aan geld te komen een deel van het land verkocht aan een projectontwikkelaar. Masons beste vriend, Benny Kilmartin, is ook dood, hij stierf nu meer dan een jaar geleden na een ongeluk in de appelboomgaard. Hoe dat gebeurde, is niet helemaal duidelijk en inspecteur Baird blijft Mason maar vragen stellen daarover.
 
Maar er zijn ook goeie dingen. De maatschappelijk werkster bijvoorbeeld, Blinny, die hem met een spraakcomputer leert omgaan, zodat hij zijn verhaal kan doen zonder dat zijn spellingproblemen hem in de weg zitten. En natuurlijk Calvin Chumsky, een klein jochie dat eruit ziet ‘alsof hij van paperclips en plakband is gemaakt’ en eeuwig en altijd bezig is met zijn tablet. Ze worden beste maatjes en bundelen hun krachten tegen Matt Drinker en zijn maten, die hen dagelijks op weg naar huis bekogelen met lacrosseballen, of in het seizoen met appels. Maar op een dag is Calvin verdwenen en inspecteur Baird denkt alweer dat Mason meer weet dan hij vertelt.  
 
De waarheid volgens Mason Buttle is een intens verhaal, volledig verteld vanuit Masons gezichtspunt. Zijn blik is naïef, zijn brein een beetje sloom, maar Mason heeft een warme inborst, en zijn nuchterheid en gevoel voor humor helpen hem de dagen door. Mason vertelt uiterst gedetailleerd en ook al snapt hij zelf niet altijd de draagwijdte van wat er omgaat, hij geeft de lezer wel bijzonder veel informatie. Omdat je als lezer net iets beter dan Mason snapt wat er aan de hand is, voel je je al snel betrokken. Medelijden krijgt geen kans, daarvoor is Mason te opgewekt en te nuchter, maar meeleven doe je wel van de eerste bladzijde.
 
De waarheid volgens Mason Buttle is goed geconstrueerd, elk detail krijgt gaandeweg een plek in het verhaal. Connor heeft geen beschrijvingen nodig om een betekenisvolle context en een wel omschreven persoonlijk en sociaal kader te scheppen Ze geeft in een mooie, levendige taal en met goed gedoseerde humor diepte aan haar personages. Ze worden alle, hoe klein hun rol ook is, overtuigend gekarakteriseerd. De korte hoofdstukken en de permanente actie zorgen voor een stevige dynamiek, maar Mason houdt ook van wat reflectie. Hij praat en denkt in korte zinnetjes, in een staccato ritme, wat zijn ongecompliceerde conversatie iets bedachtzaams geeft:
 
‘Ik zal je wat zeggen. Als je ergens aan denkt, kun je het naar je toe halen. Niet altijd. Maar soms wel. En dat kan iets zijn dat je niet eens wilt. Uit het busraam zien Calvin en ik dienstauto 003 staan. Wit met blauwe strepen. Geparkeerd bij de bouwval. Matt en Lance en Corey kunnen hem ook zien. Net als ieder ander.
De hele bus wordt er stil van. Op Lance na. Hij zegt: ‘O… de smerissen zijn weer bij Buttlekont thuis.’
 
Leslie Connor was met De waarheid volgens Mason Buttle een van de vijf finalisten van de National Book Award 2018 in de categorie ‘Young Peoples Literature’. Elizabeth Acevedo werd de laureaat met The poet X (niet vertaald). In 2017 verscheen van Leslie Connor De gevangenisfamilie van Perry T. Cook in het Nederlands.
 
Leslie Connor: De waarheid volgens Mason Buttle, Lemniscaat, Rotterdam 2018, 253 p. ISBN 9789047710264. Vertaling van The truth as told by Mason Buttle door Annelies Jorna. Distributie De Eenhoorn 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri