4+ Je ziet het voorplat en denkt: dertien in
een dozijn, alweer zo’n lief berenboekje, houdt het nou nooit op? Kennelijk
niet, en weten kinderen veel, voor hen is dit gewoon een harmonisch slapengaanverhaaltje
over een berin en haar ongelooflijk lieve jong. Ze heten simpelweg Mamabeer en
Babybeer, al is het dan wel een heel slimme baby, met filosofische inborst. De
levensvragen komen er soepel uit.
Op een dag zijn moeder en kind fijn aan het spelen bij een
waterval. Als Babybeer vraagt of Mamabeer een liedje voor hem wil zingen, zegt
ze: ‘Later, berelief. Beloofd!’. Babybeer wil wel eens weten wat dat is,
beloofd. En dan ontspint zich, gaandeweg het ontspannen wandelen, appels rapen
en naar de lucht kijken, een fundamenteel vraag- en antwoordspel. Mamabeer is
de ideale lerares. Zorgvuldig formuleert ze haar antwoorden, en als het nodig
is, vraagt ze: ‘Wat denk je zelf?’ Soms geeft ze ronduit toe dat ze niet alles
weet (‘Niemand weet alles’) en ook niet alles kan beloven. Hoewel ze daar wel
heel erg haar best voor zal gaan doen, kan ze niet beloven dat Babybeer later
gelukkig zal zijn. Babybeer luistert goed en vraagt door, zoals: kun je een
belofte weer maken als je die gebroken hebt? Uiteindelijk belooft Babybeer zelf
ook iets.
Ja,
voor dit soort boeken moet je bij David MacPhail zijn, hij schreef er zo’n 150,
waaronder veel prentenboeken met dieren als hoofdpersoon (veel beren ook) en
kleine kinderen met dieren. Harmonie alom, problemen worden opgelost of in een
werkbaar kader gegoten, rustig mogen gaan slapen is een regelmatig gegeven. Ook
dit prentenboek eindigt, zoals meestal in dit soort gezellige werkjes met
‘Slaap lekker’.
<br
/> Het boek presenteert zich gewichtig, met een heus voorwerk over wie de
redactie voerde en wie de productie begeleidde en uitvoerde. En welke
materialen de illustrator gebruikte, wie de titel schreef (met de hand!). En
dat de illustraties gemaakt zijn op Arches koudgeperst aquarelpapier. Maar
wordt het boek hier beter van? Het is een keurig opgezet werkje, behendig
getekend maar doorsnee. De beren zijn mollig als altijd, met menselijke trekjes
en houdingen, tussen de bomen vind je de bekende bijensliert en felrode appels.
Op de een na laatste prent stopt Mamabeer Babybeer onder met een
geruststellende tekst, we zien sparrenbomen tegen een sterrenhemel. Op de
slotillustratie is de camera op afstand en staat de maan boven het hol in de
boom. Allebei clichématig van aanpak en beeld.
Misschien is het dan in literair en artistiek opzicht een
tikje onbevredigend, het boekje kan zijn werk wel goed doen. Het gesprek tussen
moeder en kind, met de herhaling van het woord ‘beloofd’, kan, met variaties,
overgedaan worden in de voorleessituatie of in de klas.
Ten slotte iets over de
vertaling. Jesse Goossens heeft ervoor gekozen op elke plek gebruik te maken
van het woord Mamabeer, terwijl er in de oorspronkelijke tekst veel meer
gevarieerd wordt: ‘Mother Bear’, ‘his mother’, ‘Momma’. Het laatste
bijvoorbeeld in de directe rede, wat veel natuurlijker is. Verder vertaalde ze
‘dear’ met ‘berelief’, naar mijn idee een onnodige versuikering. In de
Nederlandse editie is overigens een oorspronkelijk stuk tekst (‘Ik beloof dat
ik altijd van je zal houden/Wat er ook gebeurt’) niet opgenomen Hierdoor komt
er geen antwoord op een van Babybeers’ Beloof je nog meer?’-vragen.
David McPhail:
Beloofd!, Lemniscaat, Rotterdam 2019, 36 p. : ill. ISBN 9789047711063 Vertaling
van I Promise door Jesse Goossens. Distributie De Eenhoorn
deze pagina printen of opslaan