Vanaf negen jaar

JEUGDBOEKEN NR. 5, MEI 2019

Gary Northfield: Gedonder met de Grieken

door Henk van Viegen

9+ Julius Zebra en zijn vrienden nemen het ervan. Na de gevangenschap in Rome en uitgebreide gevechten in de arena (Rollebollen met de Romeinen), de reis naar Britannia (Bonje met de Britten) en de vrolijke Ellende met de Egyptenaren willen ze wel eens met pensioen. Tot een of andere hulk, die Herakles blijkt te heten, ze uit hun rust haalt. Eerst door een paar dieren een eind weg te smijten en daarna door ze te ronselen voor een van zijn werken: een gouden appel ophalen. Op een gegeven moment echter verdwijnt Herakles, om pas veel later weer op te duiken, als bedrieger. De vrienden overleven een ontmoeting met de Minotaurus in het labyrint van Kreta, en de woede van koning Midas en die van Hades. Bang voor een slechte afloop hoef je niet te zijn en in de epiloog wordt, net zoals in de eerste drie delen, een vervolg aangekondigd. Niet dat de helden dat al weten, die gaan weer liggen om zich aan hun pensioen over te geven.
 
Voor veel originaliteit hoef je je niet onder te dompelen in deze reeks van Gary Northfield. De oudere lezers, of gewoon fans van de reeks, zullen talrijke overeenkomsten vinden met de verhalen rond Asterix en Obelix, kijk alleen maar naar de titels. Er wordt met een vast groepje types een reis gemaakt naar een bepaald land binnen het grote Romeinse rijk, de machthebber van dat moment krijgt een hoop met ze te stellen. Bij ‘Asterix’ is dat Julius Caesar, de Zebra-verhalen spelen in de tijd van Hadrianus, keizer van 117-138. Helaas zijn de woordgrappen van veel minder niveau. Maar Northfield kiest op dit punt nadrukkelijk niet voor de volwassen lezer, waar natuurlijk iets voor te zeggen valt.  
 
Wel valt in dit deel de vrij grote variatie in verhaalelementen op. In het eerste deel bij voorbeeld speelt meer dan de helft van het avontuur zich af rond en in de arena. In ons boek maken we een reis naar Kreta, ontmoeten we grootheden, meerkoppige monsters en objecten uit de Griekse mythen en sagen en moet Julius zelfs in de rol van Orpheus kruipen, om gewapend met een lier zijn broer Brutus terug te halen uit de onderwereld. Dat Hades-stuk is strak geschreven, met, tussen de tekeningen van hysterisch opengesperde muilen van de dieren, enkele treffende en sfeervolle illustraties, zoals die van de roeiende Charon. Die wordt door de dieren consequent Sharon genoemd, dat moet, het is het lievelingsgrapje van de auteur, lezen we achterin.
 
De humor is aan de flauwe, zelfs een beetje matte kant, maar als je in de stemming bent, kunnen melige grappen als ‘geen slapende stieren wakker maken’ of ‘wonderballijk’ best nog wel werken. Wat ook vast leuk doorkomt bij de doelgroep, is de gezellige arrogantie van Julius, die inderdaad zomaar ineens een held kan worden, Kampioen, zelfs farao. Net als in de vorige delen eindigt het boek met ‘Gary’s verklarende woordenlijst’ en de uitleg van de Romeinse cijfers, ook nodig omdat het boek daarmee genummerd is. Allebei handig en informatief.
 
De serie blijkt zich moeiteloos genesteld te hebben tussen immens populaire reeksen als Het leven van een loser en De geheimzinnige boomhut (ook vertaald door Van de Vendel): gemakkelijke tekst met een stevige hoeveelheid tekeningen. Northfield maakt het in een bepaald opzicht wel iets ingewikkelder, namelijk door het verhaal door te vertellen in de illustraties. Het is opletten geblazen dus. Maar hij is in de tekeningen veel simpeler dan de illustrator in de Boomhut-boeken, die echt uitpakt. Leergierige lezertjes kunnen tussen de regels door iets te weten komen over het land waarin het avontuur zich afspeelt.  
 
Northfield blaast niet, zoals in de Asterix-reeks, enkele nationale ‘afwijkingen’ op (hoewel het in deel twee, in Engeland, natuurlijk wel altijd regent), maar wil je op speelse wijze wat leren. Tot op de extra pagina’s, waar je Julius aan mag kleden als een oud-Griekse hopliet (een Griekse soldaat), je jezelf kan leren vereeuwigen op een Griekse kruik of urn, of op z’n oud-Grieks kunt leren schilderen. Cornelius het rattenzwijn, een belangrijk en wijs personage, legt zelfs nog even de kosmos uit, wat wil je nog meer. En daarna komt nog het fraaie zebraschutblad.
 
Gary Nortfield: Julius Zebra. Gedonder met de Grieken, Luitingh-Sijthoff, Amsterdam 2019, CCCXI + IV p. : ill. ISBN 9789024584093. Vertaling van Grapple with the Greeks door Edward Van de Vendel. Distributie VBK

deze pagina printen of opslaan