Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 7, JULI 2019

Astrid Lindgren, Marit Törnqvist (ill.): Alles gaat slapen want nu is het nacht

door Sofie Brants

3+ - Heuglijk nieuws uit Zweden, want daar verschenen zopas twee nieuwe prentenboeken op een originele tekst van Astrid Lindgren (1907-2002). Alles gaat slapen want nu is het nacht is daar één van en werd oorspronkelijk door Lindgren geschreven als slaapliedje voor de verfilming van haar boek De kinderen van Bolderburen uit 1986. Het is de eerste keer dat het lied wordt uitgegeven in boekvorm, met schilderachtige illustraties van de hand van Marit Törnqvist, die inmiddels al dertig jaar met de teksten van Lindgren werkt. Het liedje bestaat uit drie coupletten van tien regels, waarbij de achtste en tiende regel telkens op elkaar rijmen. De vertaling werd verzorgd door Bette Westera, die de kalmte en breekbaarheid van de originele tekst uitstekend weet te behouden.  
 
Het verhaal begint in een slaapkamer, waar een meisje en al haar knuffels zijn ingestopt onder de dekens. Het zachte avondlicht verraadt dat iedereen klaar is om te gaan slapen. Iedereen, behalve één zwart katje.  
 
‘Hommeltje, nu is het tijd om te slapen.  
Overal kruipen de kleintjes in bed.’
 
Gedreven door de nieuwsgierigheid of alle kleintjes wel écht in hun bed liggen neemt het katje de lezer mee op een wandeling door het idyllische Zweedse platteland. Törnqvist gebruikt hiervoor steeds een dubbele pagina. Hoewel de tekeningen in aquarel minder fijn zijn dan in haar vorige werk (waaronder Kalle, de kleine stierenvechter uit 1991 en Fabians feest uit 2014) sluiten ze perfect aan bij de stemming van de sluimerende nacht.
 
‘Schapen gaan slapen,  
en kleine konijnen vallen in slaap  
met hun neus in hun vacht.  
Net als ons katje,  
want nu is het nacht.’
 
Op het eerste gezicht lijkt het alsof iedereen die het katje tegenkomt, al vredig ligt te slapen, maar de aandachtige kijker kan zien dat er overal wel een jong dier nog niet helemaal klaar is voor de nacht – net zoals het katje. Dromerige landschappen en aandoenlijke beelden van dierenfamilies zijn maatgevend voor de serene sfeer waarin het boek zich afspeelt. Dieren hebben steeds een prominente rol gekregen in het oeuvre van Lindgren en dat is nu niet anders. Jarenlang streed ze voor de vrijheid en het welzijn van opgesloten dieren in de bio-industrie. Törnqvist brengt in haar illustraties een ode aan die toewijding met details als het vrolijk rechtopstaande staartje van het katje en de uitgestrekte akkers waar veulens en lammetjes onbezorgd kunnen spelen. Die omgeving lijkt overigens niet toevallig gekozen en doet denken aan Lindgrens geliefde Småland, waar ze zelf het spelen nooit verleerde.
  
Naarmate het boek vordert, wordt het katje kleiner en de landschappen breder. Wanneer het helemaal donker is geworden lijkt het beestje gerustgesteld en komt ze weer thuis om zich tegen het slapende meisje aan te vleien.  
 
Voor de al zeer grote aanwezige verzameling bedtijdboeken is Alles gaat slapen want nu is het nacht zonder twijfel een aanwinst. Lindgren en Törnqvist begrijpen dat jonge kinderen nieuwsgierig zijn naar wat er rondom hen gebeurt nadat zij moeten gaan slapen en gaan hierdoor ruimer dan enkel het slaapkamerritueel. Zowel de poëtische tekst als de afgebeelde eenvoud van het Zweedse plattelandsleven hebben bovendien een rustgevend effect, iets waar we in deze drukke tijden van moderne technologie misschien zelfs stiekem naar verlangen.  
 
Alles gaat slapen want nu is het nacht is een prachtig boek om langzaam tot rust te komen voor bedtijd, in het bijzonder voor zij die ook liever spelen dan slapen.  
 
Astrid Lindgren, Marit Törnqvist: Alles gaat slapen want nu is het nacht, Querido, Amsterdam 2019, 32 p. : ill. Vertaling van Alla ska sova door Bette Westera. ISBN 9789045123172. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan