Vanaf twaalf jaar

JEUGDBOEKEN NR. 10, NOVEMBER 2019

Derk Visser: Drama Queen

door Henk van Viegen

12+ - Derk Visser brengt opnieuw de wereld van de ogenschijnlijk kansloze blanken in beeld. Onhandig bonken ze zich in hun troosteloze wijken door het leven, niet in staat de verleidingen van illegale handel, seks, drank en drugs te weerstaan. Dat hun kinderen het daardoor zwaar voor de kiezen krijgen, beseffen ze nauwelijks, terwijl ze wonderlijk genoeg ook volop van ze blijken te houden. Visser zal ze in zijn werk in de jeugdzorg meer dan voldoende hebben kunnen observeren. Zijn hoofdpersonen, meisjes in de min of meer beslissende leeftijd van 12+, slaan zich, weliswaar met stevige inzinkingen, vol energie door de problemen. Ontroerend is daarbij met hoeveel zorg ze zich soms ook inzetten voor hun ouders.  
 
Visser vertegenwoordigt met verve het verder niet erg florerende sociaal-realisme (dat we zo goed kennen van de Britse (tv)film en de Italiaanse roman). Het heeft hem naar het schijnt nog geen heel groot publiek opgeleverd, maar wel officiële erkenning: een Vlag en Wimpel (2016) voor Suikerspin, een nominatie voor de Dioraphte Literatuurprijs 2012 en een eervolle vermelding bij de Woutertje Pieterse Prijs 2012 voor Prikkeldraad. Een enkele keer ligt hij dicht tegen de valkuilen van de ooit (vooral in de jaren 1970 en ‘80) florerende probleemroman aan, als de ellende wel erg gestapeld wordt of hij te expliciet de lezer wil leiden.  
 
We volgen het hoofdpersonage Angel in drie etappes, spelend aan het einde van het jaar, als ze 12, 13 en 15 jaar is. Haar moeder kreeg haar toen ze nog maar vijftien was, de vader ging er meteen na de ‘liefdesnacht’ vandoor. Ze is stripteasedanseres, wat Angel veel roddelellende oplevert. Zowel in haar wijk als op school is ze een eenling, een stuiterbal die het verdomt om Ritalin te slikken, maar ook om dat te verhandelen of om verkering te hebben met een van de rommeljongens uit de buurt.  
 
Liefdesgevoelens heeft ze alleen voor een nieuw meisje, Kayleigh, dat echter tot twee keer toe uit haar leven verdwijnt door de illegale handel in vuurwerk van haar vader. Tot ze in het slot gehavend (ze zit onder andere niet meer op het gymnasium) maar vol openlijke liefde terugkeert. Voorzichtig geeft Visser een vooruitblik op een mogelijk enigszins geslaagde maatschappelijke toekomst. Tussendoor maken we nog even kennis met Angels oude opa, longkankerpatiënt en onopzettelijk doodrijder van zijn eigen vrouw. Gelukkig gaat Visser hier niet op de sentimentele toer.
 
Over de titel Drama Queen doet Visser niet al te ingewikkeld. Hij zinspeelt er al op direct in het motto van deel één (de motto’s zijn trouwens alle drie erg goed gekozen). Het is een etiket dat haar moeder Angel opplakt als die nogal overdrijft in haar schaamtegevoelens en het beeld van haar leven: één groot drama. Moeder vindt dat Angel daar dan toch nog altijd zelf de koningin van is. Ze krijgt nog gelijk ook. Angel weet het in dubbel opzicht een positieve draai te geven.
 
De relatie tussen Angel en haar moeder wordt opvallend positief beschreven. Hoewel Angel behoorlijk veel kritiek heeft op haar, ligt de nadruk op hun goede en gezellige momenten. Moeder maakt ook helemaal geen probleem van Angels coming-out. Het motief van de lesbische liefde wordt goed uitgewerkt. Beide meisjes wijzen ieder aanbod van jongens af, ook als dat ze een minder geïsoleerde positie zou kunnen opleveren.  
 
Visser spiegelt de twee meisjes mooi: Angel is een en al onrust, nét geschikt voor het gewone vmbo, maar met een ondanks alles betrokken moeder. Kayleigh is rustig en zelfzeker, een boekenwurm, gymnasiummeisje, maar haar moeder is overleden en haar vader is met andere dingen bezig. Tot ze versmelten, als blijkt dat ze allebei alle anderen dan elkaar van de klassenfoto hebben geknipt, en ze dezelfde maat bh hebben. Het laatste shot is Kayleigh in het shirt van Angel.  
 
Verder speelt Visser een mooi spel met het vuurwerk dat aan het eind van het jaar alle gemoederen bezighoudt. Een slachtoffertje van dat vuurwerk ligt in het ziekenhuis waar Angel, onbetaald, stage loopt. Ze blijkt ineens zo prachtig te kunnen voorlezen, dat het halve ziekenhuis komt meeluisteren. Misschien zijn er wel iets te veel happy endings en op het vlak van de liefde is het zelfs een beetje als in een romannetje of een Hollywoodfilm.  
 
Alles bij elkaar is Drama Queen een relatief zachte Derk Visser, maar die opnieuw helder en veelal met literaire middelen dappere meiden in een achterstandsmilieu typeert. Het is prettig een poosje met hen op te trekken.
 
Derk Visser: Drama Queen, Gottmer, Haarlem, 2019, 215 p. ISBN 9789025771881. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri