Vanaf negen jaar

Simon van der Geest: Spinder

door Vanessa Joosen

9+ - De jonge Nederlandse schrijver Simon van der Geest heeft met zijn eerste twee kinderboeken hoge verwachtingen geschapen. Met Geel gras schreef hij een meer dan verdienstelijk debuut over een jong meisje dat door haar ouders 'vergeten' wordt op een camping. De opvolger, Dissus, was een berijmde, gemoderniseerde hervertelling van de Odysseus en leverde de auteur meteen een Gouden Griffel op. Een belofte dus, maar kan Van der Geest met zijn derde kinderboek die hoge verwachtingen ook bestendigen?
 
In tegenstelling tot zijn vorige twee boeken speelt Spinder zich op slechts één locatie af: een huis, dat is omgetoverd tot oorlogszone. Hidde wordt door zijn broer Jeppe steevast Spinder genoemd: hij is een wat allenige jongen, die van de kelder van een tuinschuur zijn toevluchtsoord heeft gemaakt. Daar verzamelt en verzorgt hij allerlei insecten. Het boek is opgebouwd als Hiddes dagboek, zijn noodkreet liever, want broer Jeppe heeft Hidde de oorlog verklaard. De insecten in de kelder moeten plaatsmaken voor het drumstel van Jeppe, ook al heeft die de kelder ooit om een geheime reden aan zijn broer toevertrouwd. Al snel vermoed je dat dat geheim iets te maken heeft met een derde broer, Ward, die enkele jaren voor het begin van het verhaal gestorven is. Hidde en Jeppe zijn vastberaden hun gelijk te halen en schrikken er niet voor terug om daarbij extreme daden te stellen. Tijdens hun strijd sneuvelen er ettelijke insecten, en bijna loopt de oorlog ook voor henzelf fataal af.
 
Met zijn eerste twee titels heeft Simon van der Geest veel lef getoond, en ook hier durft hij ver te gaan in het schetsen van de vijandigheden van de broers, en vooral de afwezigheid van de moeder. Zij lijdt onder een depressie en leeft volledig afgesloten van haar twee levende kinderen; van het bestaan van de kelder weet ze blijkbaar niet eens af. Vrijwel elk moment waarop de moeder in beeld komt is pijnlijk en die momenten zijn dan ook erg zelden. Stilistisch wordt het verhaal bepaald door de dagboekstijl van Hidde, die naast het gevecht met zijn broer ook graag over zijn dieren vertelt en er tekeningen van maakt.  
 
Wie Nimf van Marleen Nelen heeft gelezen, zal regelmatig het gevoel van een déjà-vu krijgen. Ook Hidde vergelijkt de gebeurtenissen uit zijn leven graag met het gedrag van insecten, en ook hij neemt allerlei weetjes op in zijn dagboekrelaas. Af en toe wordt het verhaal onderbroken door teksten in drukletters van de hand van Jeppe, die het schrift van Hidde een paar keer te pakken krijgt. Zo krijgt de lezer de haat van de broer uit eerste hand te zien. Het vormt een krachtige afwisseling met het bedachtzame relaas van Hidde.
 
Hoewel er in dit boek heel wat gebeurt, draait het hele verhaal rond hetzelfde conflict en rond dezelfde plaats. Daardoor mist het regelmatig vaart. De andere spelers die in het verhaal gebracht worden, leiden tot nieuwe spanningen tussen de broers — zo dingen ze beide naar de hand van hetzelfde meisje en hebben ze allebei een pik op de nieuwe overbuurjongen — maar voor een echte ontwikkeling moet je wachten tot de laatste bladzijden. De finale van dit boek is gedurfd en legt enkele mooie parallellen bloot waarvoor je eerder weinig aanknopingspunten kreeg. Zo wordt Hidde lange tijd in de kelder opgesloten en komt hij tot het besef dat hij zijn insecten ook nodeloos gevangen heeft gehouden. Waarom heeft hij ze niet gewoon geobserveerd in de vrije natuur? Misschien had Hidde de kelder nodig om met de dood van Ward in het reine te komen: die blijkt daar gestorven te zijn.  
 
De finale is ook zeer gewelddadig. Op het moment dat Hidde zijn broer Jeppe denkt gedood hebben ziet hij bovendien in dat hij niet alleen een slachtoffer is, zoals hij het hele boek lang graag lijkt te geloven. Hij durft eindelijk verantwoordelijkheid te nemen en probeert vanaf dan een echte broer te zijn voor Jeppe en niet alleen in het defensief te gaan. Aan deze interessante en spannend geschreven climax gaan echter vele tragere bladzijden vooraf, waar Van der Geest wat te veel rond de pot draait zonder dat het zijn verhaal iets oplevert. Een belofte blijft deze jonge schrijver echter zeker, en zijn durf heeft hij andermaal met verve getoond.
 
Simon van der Geest: Spinder, Querido, Amsterdam 2016, 231 p. : ill. ISBN 9789045112800. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan