9+ - Een deel van de lading van een
vrachtschip wordt, als gevolg van een orkaan, op een eiland geworpen. In een
van de kratten zitten gloednieuwe robots, slechts eentje komt er ongeschonden
vanaf. Door een volkomen toevallige beweging van een bange zeeotter gaat Rozzum
unit 134 aan. Roz, zoals zij zich voorstelt, gaat op verkenning en geeft
zichzelf de opdracht een betere robot te worden. De wilde dieren op het eiland
dopen haar al snel ‘het monster’ en gaan haar uit de weg. Totdat ze een ander
dier een dienst verleent en het zelfs tot moeder schopt door een ganzenei te
redden.
Het helpt daarbij erg dat Roz
een handig brein heeft en daarmee snel de gezamenlijke taal van de dieren leert
te gebruiken. Na een tijdje is Roz volledig geaccepteerd, helemaal als er
sprake is van een extreem strenge winter en zij een burchtenprogramma opzet,
met handige en veilige vuurtjes voor binnen. Aangezien iedereen eendrachtig
meewerkt, kunnen we langzamerhand spreken van een soort paradijsje. In de
discussies met de dieren komt Roz tot het inzicht dat het wel haar doel zal
zijn anderen te helpen.
Brown kwam op het
idee voor dit boek, zo schrijft hij achterin, door zijn observatie dat dieren
zo’n voorspelbaar gedrag hebben en zulke strakke routines ‘dat het soms bijna …
robotachtig is.’ Het diereninstinct als computerprogramma! De ‘geboorte’ van de
robot krijgt in de handen van Brown, zowel in de tekst als op de illustratie,
de allure van die van Venus, met het verpakkingsmateriaal als het schuim van de
zee.
Peter Browns almachtige
verteller neemt de lezer werkelijk op schoot en spreekt hem gezellig en
vriendelijk toe in zinnen als ‘Weet je wie die gesprekken nog het leukst vond?
Onze robot Roz.’ Of ‘Je had vast al door dat…’ Wil je dit boek waarderen, dan
zul je ook over bepaalde zaken niet te moeilijk moeten doen. Een dier (de oude
schildpad) dat het veranderende klimaat met je doorneemt, dieren die een
vuurtje leren stoken (Roz als Prometheus). Verder moet je zo sportief zijn mee
te gaan met de inconsequenties van het robotbrein. Soms weet dat dingen die nog
niet ‘ervaren’ zijn en er is een poging gedaan de robot van een geweten,
ongerustheid en geluksmomenten te voorzien. Brown ontkomt ook niet aan het
cliché dat de indringer Roz na leerling geweest te zijn bij de handige beesten een
soort leider wordt.
Brown illustreerde zijn verhaal ruimhartig
en trefzeker, in zwartwit. De dieren wat kinderlijk en schematisch, maar de
prenten waarop een robot te zien is, zijn meestal erg sterk, zeker als ze gezet
worden in of tegen de (overweldigende) natuur.
Aan het slot moet Roz het eiland verlaten om haar vrienden
niet in gevaar te brengen. Ze neemt zich echter heilig voor terug te keren naar
het vrije en wilde eilandleven, daarmee een vervolg op dit verhaal voorbereidend.
En jawel, dat vervolg is er: The Wild Robot escapes (2018), wellicht
straks ook in vertaling.
Peter Brown: De wilde robot,
Querido, Amsterdam 2019, 280 p. : ill. ISBN 9789045124025. Vertaling van The Wild
Robot door Annelies Jorna. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan