Nederlands proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2020

H.M. van den Brink: Aurora schrijft

door Tom Rummens

In deze vijfde roman van H.M. van den Brink draait alles om Josep Pla, de oude, beroemde schrijver die de herfst van zijn leven viert met het gevoel dat hij met niets of niemand meer rekening hoeft te houden. Het personage is gebaseerd op het leven van de échte Josep Pla, een van de beroemdste schrijvers en journalisten die Catalonië ooit voortgebracht heeft en die in 1981 overleed. Van den Brink geeft een geheel eigen draai aan het leven van Pla, wat resulteert in een roman waarin nostalgie en verlangen een intens en wondermoooi duet dansen.
 
Net als zijn evenbeeld in de echte wereld, is het hoofdpersonage in Van den Brinks roman een reislustige man, een man van de wereld ook die veel gezien en meegemaakt heeft en die zijn leeftijd perfect draagt – en verdraagt. In januari 1966 gaat hij aan boord van een olietanker op weg naar Buenos Aires, op zoek naar Aurora, de liefde van zijn leven, met wie hij duizenden brieven uitwisselde, al zijn die niet bewaard gebleven.
 
H.M. van den Brink slaagt er meesterlijk in om deze obsessieve liefde van een man voor een vrouw in woorden weer te geven. Hij beheerst de kunst om niet alleen zijn personage, maar ook diens gevoelens, te bezielen als een mens van vlees en bloed. Tijdens de lange bootreis staat de tijd stil. Tijd is sowieso relatief in Aurora schrijft, waarin een oude man op zoek gaat naar een vrouw die hij al twintig jaar lang begeert. Er hangt niks meer vanaf, alles is rustig, er zijn geen ilusies of verwachtingen meer, alleen een bodemloos verlangen.  
 
Het tweede deel van het boek, wanneer Pla aangekomen is in Buenos Aires, is een confrontatie met de werkelijkheid, die uiteraard heel anders blijkt te zijn dan hoe ze zich in Pla’s hoofd had vastgezet. Er is nogal wat afstand tussen de Aurora uit Pla’s hoofd en de Aurora die in de Argentijnse hoofdstad al jarenlang samenwoont met een andere man. Wanneer die man het huis uit is hebben Pla en Aurora seks, maar het brengt hen nauwelijks dichter bij elkaar. Al wordt het voor de lezer wel steeds duidelijker waar de mysterieuze erotische briefwisseling haar oorsprong heeft gevonden.  
 
Aan het einde roept de zee Pla terug. Dat is misschien maar best ook. Want wat anders dan de zee, de eindeloze zee, zou een beter klankbord kunnen zijn voor een man als Pla, een verstokte nostalgicus en romanticus, eeuwig terugblikkend op wat geweest is en tegelijk bevangen door een manisch verlangen naar een steeds verder wegkruipend ideaal?
 
H.M. van den Brink: Aurora schrijft, Augustus, Amsterdam 2020, 238 p. ISBN 9789025458096. Distributie VBK België

deze pagina printen of opslaan