Vanaf zes jaar
JEUGDBOEKEN NR. 8, SEPTEMBER 2020
Kaia Dahle Nyhus: En de wereld zei ja
door Eline Van laethem
6+ - ‘De wereld kwam eerst. En de wereld zei
JA!’ Met deze krachtige mededeling begint een boeiende ontdekkingsreis doorheen
de tijd, vanaf het ontstaan van de wereld tot de dag van vandaag. Auteur en illustratrice
Kaia Dahle Nyhus vertelt hoe de wereld voortdurend ‘ja’ zegt, en zich daardoor
steeds verder blijft ontwikkelen. Aan de hand van uitgepuurde teksten en
tekeningen laat Nyhus jonge kinderen kennismaken met de evolutie van het leven
op aarde.
De
auteur vertelt over de evolutie van de mens vanuit een positie waarin ze
observeert, maar ze blijft daarbij niet altijd een objectieve toeschouwer. Op
een subtiele manier worden enkele problemen aangekaart die gepaard gaan met
onze altijd aanwezige drang naar ‘méér’. De stijgende werkdruk gaf ons ‘moeie
benen, zere armen en zware hoofden’, er kwamen giftige uitlaatgassen, en dieren
sloegen op de vlucht of stierven uit. Ook het klassenverschil in de
maatschappij wordt regelmatig aangehaald: sommige mensen wonen in mooie huizen,
anderen hebben helemaal geen huis. ‘Wie veel heeft, wil niet delen en wie
weinig heeft, komt tekort’.
Vaak merken we de negatieve gevolgen van bepaalde evoluties
op – wat Nyhus aangeeft met de zin ‘Oei! zeiden we’ – maar dat belet ons niet
om toch steeds door te gaan, want ‘alles kon altijd nóg groter en beter’. De
boodschap die naar voren lijkt te komen in het boek is dat de wereld voortdurend
verandert, maar niet altijd in positieve zin. De niet te stoppen behoefte aan
verandering wordt benadrukt door de volgende zin die steeds weer terugkeert: ‘Nu
zijn we toch wel klaar? Maar we zijn nog niet klaar, we zijn nooit helemaal
klaar’.
Het is
opvallend hoe alles in het boek is uitgepuurd; niet alleen de tekst maar ook de
afbeeldingen. De tekst is geschreven in de wij-vorm en leest vaak ritmisch door
de bondige, zorgvuldig gekozen zinnen waarin geen woord te veel staat. Ook voor
de ongewone, paginavullende illustraties, die stap voor stap de evolutie uitbeelden,
wordt een eenvoudige stijl gehanteerd. Omdat bepaalde vormen steeds terugkeren,
zie je hoe de gezichten van de apen, die opduiken in het begin van het boek,
blijven terugkomen in de gezichten van mensen.
Soms voelen de tekeningen in donkere kleuren bevreemdend en
angstaanjagend aan, zoals de illustratie die hoort bij een tekst over ziekte en
de dood. Het grote, groene, skeletachtige gezicht met donkere ogen doet zelfs wat
denken aan De Schreeuw van Edvard Munch. Vooral grote, starende ogen en mensen
met zowel menselijke als niet-menselijke, bijna buitenaardse, kenmerken komen op
zowat elke pagina terug.
En de wereld zei ja
weet met weinig details toch een compleet overzicht te geven van de evolutie
die de wereld heeft ondergaan, en blijft ondergaan. Het boek kan daardoor zeker
antwoorden bieden op bepaalde vragen van kinderen, zoals ‘hoe is de wereld
ontstaan?’ en ‘waar komt de mens vandaan?’
Kaia Dahle Nyhus: En de wereld
zei ja, Samsara, Amsterdam 2020, 44 p. : ill. ISBN 9789492995438. Vertaling van
Verden sa ja door Bette Westera. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan