Vanaf twaalf jaar

JEUGDBOEKEN NR. 9, OKTOBER 2020

Lucy Strange: Ons kasteel aan zee

door Katrien Maris

12+ - De twaalfjarige Petra, een bang aangelegd meisje met een levendige fantasie, woont met haar zus Magda van zestien en haar ouders in een vuurtoren aan de zuidoostkust van Engeland. Ze zijn altijd een hecht gezin geweest, dat erg trots is op hun ‘kasteel’, zoals ze de vuurtoren speels noemen. Maar aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, het verhaal begint in 1939, lijken er geheimen tussen hen gekropen te zijn. Petra omschrijft de beklemmende sfeer in het gezin treffend:    

‘En nu werden die geheimen koud en hard, als water dat bevriest in het gebarsten oppervlak van een steen, en begonnen ze ons uit elkaar te wrikken.’
 
Het feit dat mama (‘Mutti’)in Duitsland geboren is brengt plots in het dorp veel spanning teweeg. Al gauw wordt ze als vijandige vreemdeling geïnterneerd en zelfs beschuldigd van spionage. Maar Petra ontdekt dat het papa is die, in zijn functie van vuurtorenwachter, geheime informatie heeft doorgespeeld aan de Duitsers. Daarbij komt nog dat de rebelse Magda er vaak om onverklaarbare reden vandoor gaat. Dus ook zij lijkt iets op haar kerfstok te hebben.
 
De lezer krijgt een onthutsende inkijk in de emotionele chaos die de oorlog bij Petra veroorzaakt. Haar veilige wereld wordt volledig ondersteboven gekeerd. Ze weet totaal niet meer wie ze nog kan vertrouwen, wie goed is en wie slecht. De rechercheur die Mutti’s zaak onderzoekt, reikt haar een bijzonder mooi handvat aan: ‘Soms heeft een goed mens een logische reden om iets te doen dat moreel verkeerd is; soms heeft zo iemand het gevoel dat hij geen keus heeft.’ Later in het verhaal wordt duidelijk dat papa gechanteerd werd en spioneerde om zijn vrouw zo goed mogelijk te beschermen. Op dat ogenblik begrijpt Petra de uitspraak van de rechercheur ten volle.
 
Ook de fysieke gruwelen, die elke oorlog met zich meebrengt, krijgen in dit verhaal hun plaats. Petra raakt verlamd door een inslaande bom. En papa verdrinkt in het Kanaal tijdens de evacuatie van Duinkerke. Dat zijn lichaam niet kan geborgen worden, maakt het verlies des te schrijnender.
 
Centraal in Petra’s fantasiewereld staat de oeroude legende van de Dochters van Steen en de Wyrm, een verhaal over de vier menhirs op de klif voor de vuurtoren en de verraderlijke zandbank aan kust. Zo weet Lucy Strange een mysterieuze sfeer te creëren die de ruige kliffen van Engeland voor je ogen tot leven brengt. Je ziet de mistflarden hangen en je voelt de zeebries op je gezicht. Petra maakt bovendien een mooie evolutie doorm in het hanteren van haar fantasie. In het begin is ze in veel situaties ‘versteend van angst’ Ze wordt vooral overspoeld door de verhalen over vier spookachtig zingende meisjes die hun ziel aanbieden aan het monster van de zandbank in ruil voor de veilige terugkeer van hun vaders en daardoor in steen veranderen. De oorlog dwingt haar echter om versneld volwassen te worden en in een mum van tijd ontpopt ze zich tot een heuse detective die alle geheimen en vraagtekens ontrafelt en kordaat doet wat nodig is om haar familie te beschermen. Haar verlamming lijkt ze verbazend snel te accepteren, een tikkeltje te snel om geloofwaardig te zijn. Uiteindelijk voelt ze zich sterk, een Dochter van Steen. Ze is een deel van de legende geworden.
 
Opvallend is dat Lucy Strange in dit verhaal dezelfde ingrediënten gebruikt als in Het geheim van het Nachtegaalbos (Gottmer 2020), dat in 2018 een Vlag en Wimpel ontving. De twaalfjarige Henrietta in dit boek heeft minstens evenveel fantasie als Petra en doorploegt ook heel wat geheimen om haar familie samen te houden. Niettemin blijft het fascinerend om te ervaren hoe Strange haar ingenieus geconstrueerd web van raadsels en geheimen tot het laatste draadje oplost. Het tempo van onthullingen schiet plots wel erg de hoogte in wanneer het verhaal naar zijn climax gaat. Tijdens een chaotisch gevecht in de vuurtoren achterhaalt Petra de identiteit van de echte collaborateurs, die net op het punt staan de Duitse invasie in te leiden. Uiteindelijk zal deze ontdekking alle geheimzinnigheid rond Petra’s gezinsleden verklaren. Maar enkel de aandachtige lezer die de nodige details en aanwijzingen in het boek heeft vastgehouden, zal erin slagen om doorheen deze rollercoaster van onthullingen het volledige plaatje te zien.  
 
‘Een van de vreselijke dingen aan een oorlog is dat je geen pauze krijgt om op adem te komen.’
 
Weer zo’n pareltje van een zin, typisch voor Strange, waar je toch blijft aan hangen. Wie dit boek gelezen heeft weet precies hoe dat moet voelen.
 
Lucy Strange: Ons kasteel aan zee, Gottmer, Haarlem 2020, 336 p. : ISBN 9789025770648. Vertaling van Our Castle by the Sea door Aleid van Eekelen-Benders. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri