Adolescenten

JEUGDBOEKEN NR. 10, NOVEMBER 2020

Enrico Galiano: Sterker dan elk afscheid

door Marlies van Breda

15+ - ‘Italië heeft zijn eigen John Green en hij heet Enrico Galiano’, aldus Mirjam Noorduijn in NRC. Deze quote uit haar recensie van De bijzondere woorden van Gioia (Luitingh 2019) is prominent op de voorkaft van de jongerenroman Sterker dan elk afscheid geplaatst. De vergelijking met de schrijver van het bij jongeren populaire Een weeffout in onze sterren (Lemniscaat 2012) gaat zeker op als gekeken wordt naar de thematiek en de vlotte schrijfstijl. Net als in Greens jongerenroman zijn de hoofdpersonages buitenbeentjes.    

De 18-jarige Michele is door een ongeluk blind geworden, waardoor hij zijn veelbelovende carrière als voetballer op heeft moeten geven. Vijf jaar lang heeft hij geoefend om zoveel mogelijk dagelijkse handelingen zonder hulp te verrichten. Als hij op een dag met de trein naar school reist, komt een meisje met een opvallend parfum naast hem zitten. Hij wordt op slag verliefd op de 17-jarige hoog-sensitieve Nina. Het ziekteproces en het overlijden van haar vader zijn bepalend geweest voor haar enigszins afstandelijke houding. Zij lijkt onverschillig, maar in feite is ze bang overweldigd te worden door haar gevoelens als ze te veel meeleeft met anderen. Dat is echter niet de enige reden waarom ze Michele op afstand houdt: ze heeft een geheim dat hun relatie ernstig kan schaden.  
 
Door de vasthoudendheid van Michele leidt de ontmoeting in de trein uiteindelijk tot vriendschap. Ze leren elkaar steeds beter kennen maar Michele wil meer. Om Nina zijn liefde verklaren haalt hij samen met zijn beste vriend Carlo allerlei humoristisch beschreven strapatsen uit die in het begin weinig effect sorteren. Debet daaraan is Nina’s strenge moeder die niet wil dat Nina contact heeft met Michele. De reden blijkt tijdens de rechtszaak tegen de chauffeur die het ongeluk veroorzaakte waardoor Michele blind is geworden.
  <br /> Met deze cliffhanger eindigen de eerste twee delen van de roman die de titels ‘Liefde maakt blind’ en ‘Kruispunten’ dragen. Door de focalisatie af te wisselen biedt Galiano verschillende perspectieven op de gebeurtenissen. Michele spreekt zijn verhaal in nadat hun relatie is beëindigd, Nina vertelt haar versie aan de blauwharige tatoeëerster Flo. Binnen de beschreven herinneringen spelen de gesprekken over blindheid en verlies een grote rol, maar door het vlotte taalgebruik en de toegankelijke schrijfstijl van Galiano zijn deze filosofische bespiegelingen nergens langdradig. Ze zetten de lezer zelfs aan tot reflectie.  
 
Het derde deel van de roman, getiteld ‘Big Bang’, begint met de verklaring die Nina aflegt tijdens de rechtszaak, waardoor Michele zijn houvast kwijt raakt:  
 
‘Mijn kompas sloeg op hol. […] Ik geloof niet dat ik iemand ooit zo heb gehaat als het meisje dat had gesproken, hetzelfde meisje dat tot voor kort de enige was van wie ik ooit had gehouden’
 
Hij verbreekt elk contact met haar en geeft haar niet de kans uitleg te geven voor haar gedrag. Alle berichten die zij hem stuurt, negeert hij. Nina geeft echter niet op en probeert de band die ze hadden, weer te herstellen. Nu is het Michele die wekenlang de afstand bewaart, hoewel hij toch nog steeds veel voor haar voelt. Dat blijkt uit zijn reactie op het bericht dat zij in het ziekenhuis ligt, nadat zij zichzelf heeft verminkt.
 
‘Michele solo’, het vierde deel, past het beste binnen het genre van de jongerenroman: door zelfonderzoek weet Michele de gevolgen van het ongeluk te aanvaarden. Hij geeft zijn gevoelens een plaats en leert zijn eigen opvattingen te relativeren. Daardoor durft hij zijn liefde voor Nina weer toe te laten:  
 
‘Ik wist niet wat het was wat ik voor Nina voelde, maar ik weet wel wat het níet was: iets wat voorbijging’
 
Opnieuw doet hij er alles aan om met haar in contact te komen, maar deze keer reageert Nina niet op zijn berichten. De reden hiervoor wordt duidelijk als op de avond voor zijn eindexamen Flo bij hem voor de deur staat. Zij brengt hem bij Nina, wat uiteindelijk resulteert in de gebeurtenissen die in het vijfde deel ‘De geweldigste avond’ beschreven worden.  
 
Na het open einde volgt een brief van de auteur aan Michele. Dit metafictieve element maakt duidelijk dat de personages en gebeurtenissen hun oorsprong vinden in het hoofd van de schrijver. De hoofdpersonages zijn echter zo levensecht beschreven, dat het je als lezer moeite kost om hen niet in je hart te sluiten en met hen mee te leven.  
 
Galiano’s roman kan daarom met recht vergeleken worden met de adolescentenromans van John Green. Doorspekt met intertekstuele verwijzingen en filosofische bespiegelingen stelt Galiano zijn lezers in staat zich te identificeren met zijn personages. Net als in het werk van Green komen onderwerpen aan de orde waarmee jongeren in hun identiteitsvormingsproces worstelen. Maar Sterker dan elk afscheid roept ook de sfeer op die eveneens in de romans van Fausto Brizzi, Paolo Giordano en Frederico Moccia te vinden is, waardoor Galiano zich onmiskenbaar schaart tussen deze schrijvers en zijn werk gelezen moet worden binnen de Italiaanse traditie.  
 
Enrico Galiano: Sterker dan elk afscheid, Luitingh-Sijthoff, Amsterdam 2020, 382 p. Vertaling van Più forte di ogni addio door Ada Duker en Henrieke Herber. ISBN 9789024590131. Distributie VBK België 

deze pagina printen of opslaan