Peuters en kleuters

JEUGDBOEKEN NR. 11, DECEMBER 2020

Sophie Blackall: Als je naar de aarde komt

door Katrien Maris

5+ - De Australische Sophie Blackall is al een paar keer in de prijzen gevallen met haar werk. Zo ontving ze voor Finding Winnie de Caldecott Medal in 2016 en in 2019 opnieuw voor Hello Lighthouse. Maar If You Come To Earth, tot nu toe het enige van haar dat in het Nederlands is vertaald, werd door The New York Times zo maar even uitgeroepen tot een van de 25 beste kinderboeken ter wereld.   

De kleine Quinn schrijft een brief aan een buitenaards wezen, een soort reisgids voor als het naar de aarde zou komen. Hij situeert de aarde in ons zonnestelsel, vertelt over de verschillende weertypes en beschrijft de rijkdom aan dieren en planten. Hij zet ook de diversiteit van de mensheid knap in de verf. Mensen van verschillende nationaliteiten komen aan bod. Verbluffend veel verschillen in gedragingen, samenlevingsvormen, huisvesting, kleding, vervoer, dagdagelijkse bezigheden en eetgewoonten passeren de revue.
 
De verhaallijn is eenvoudig: een lange opsomming van wetenswaardigheden over onze aarde, waarin diversiteit centraal staat. Leuk detail is dat Sophie Blackall zich liet inspireren door ideeën van kinderen van over de hele wereld. De tekst beperkt zich tot enkele korte, beschrijvende zinnen per bladzijde en dient voornamelijk ter ondersteuning van de illustraties. Naar het einde toe krijgen we nog een verrassend snuifje filosofie mee: ‘we weten niet waar we waren voordat we geboren werden en ook niet waar we blijven als we doodgaan.’ Tot slot schrijft Quinn schrijft in een lief sprankeltje kinderlijke gastvrijheid: ‘Als je naar de aarde komt, mag je bij mij logeren’.
 
Op de coverillustratie ligt Quinn plat op zijn buik op de aardbol. Met zijn benen wiebelend, kijkt hij nieuwsgierig omhoog. Zijn rode puntmuts past uitstekend bij zijn rood wit gestreepte sokken. Zijn helderrode wangen zijn typerend voor de persoonstekeningen van Blackall. Je zal Quinn in veel illustraties terugvinden. Met een rood potlood werkt hij aan zijn indrukwekkend lange brief, die zich als een eindeloos wit lint vol kleurrijke kindertekeningen door de ruimte slingert. De diepblauwe lucht is gevuld met sterrenstipjes en ook op de aardbol glanzen zilveren accenten. Hier hangt duidelijk sprookjesachtige magie in de lucht.
 
Boeiend is de illustratie van het uitgestrekte groene grasveld waarop heel wat gezinnen picknicken, die in één oogopslag duidelijk maakt dat er meer gezinsvormen bestaan dan het stereotiepe kerngezin. Zo is er bijvoorbeeld een homokoppel met hun twee kinderen, de kleuterzoon een perfecte kopie van de ene vader terwijl de baby heel erg op de andere vader lijkt. Het chassidisch joods gezin trekt met vijf kinderen meteen de aandacht. Grappig zijn ook de grootouders die languit op het picknicklaken een dutje doen, oma met haar hoed over haar ogen en opa met zijn open boek over zijn ogen.  
 
Sophie Blackall integreert op een fijngevoelige en speelse manier personen met een fysieke beperking in haar illustraties. Regelmatig duikt een hippe rolstoelgebruikster met roze haar op. We zien personen die doof zijn gebarentaal spreken en blinden braille lezen. Blackall geeft ook het alfabet in gebarentaal en braille mee, een duwtje in de rug van de lezer om dit zelf eens te proberen.
 
Volwassen voorlezers zullen ongetwijfeld aangesproken worden door de beroemdheden die her en der in de illustraties opduiken. Wie aandachtig kijkt, herkent bijvoorbeeld de Jamaicaanse sprinter Usain Bolt en Ruth Bader Ginsburg, opperrechter van het Amerikaanse Hooggerechtshof, vooral bekend om haar strijd voor vrouwenrechten.
 
Toegegeven, de diversiteit wordt er wel heel erg ingehamerd, waardoor de boodschap soms een tikkeltje kunstmatig en belerend overkomt, maar de veelzijdige illustraties, die de creativiteit prikkelen en tegelijkertijd een aanzet bieden tot gesprekken, maken veel goed.
 
Sophie Blackall: Als je naar de aarde komt, Querido, Amsterdam 2020, 80 p. : ill. ISBN 9789045124858. Vertaling van If You Come To Earth door Hans en Monique Hagen. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri